Vrij of gedwongen?; Erasmus, Luther en Augustinus over de vrije wilskeuze - pagina 33

zijn v e e l d i n g e n v e r b o r g e n , m a a r w a t n i e t a a n H e m v e r b o r g e n is, h e e f t H i j t e n t o o n g e s p r e i d in d e S c h r i f t . D e i n h o u d v a n d e z e o p e n b a r i n g is C h r i s t u s , d e n a a m die v o o r L u t h e r stond voor: rechtvaardiging van d e g o d d e l o z e d o o r t o e r e k e n i n g van Zijn gerechtigheid uit g e n a d e en d o o r geloof: Welke verheven zaak kan in de Schrift n o g verborgen zijn, nu de zegels verbroken zijn (Openb. 6; 8: i ) , de steen van de grafopening gewenteld is en het grootste geheimenis geopenbaard is: dat Christus, Gods Zoon, mens is geworden; dat God drievuldig en toch é é n is; dat Christus voor ons geleden heeft en eeuwig heersen zal? (...) N e e m Christus uit de Schrift weg - en wat zul j e verder nog in haar vinden? (606). D a a r m e e w a s v o o r L u t h e r h e t o n d e r s c h e i d tussen ' h e l d e r ' e n ' d u i s t e r ' o f ' v e r b o r g e n ' n i e t r e l a t i e f , z o a l s v o o r E r a s m u s , m a a r a b s o l u u t . Z o d e b i j b e l al duistere teksten bevat, d a n k o m t dat o m d a t o n z e g r a m m a t i c a l e e n woord e n k e n n i s g e b r e k k i g is. V e r b o r g e n h e d e n zijn e r in G ó d ; zijn W o o r d is held e r ; E r a s m u s ' h a r m o n i e v a n ' s t r i j d i g e t e k s t e n ' is n i e t ' g e m a t i g d '

maar

' d w a a s e n g o d d e l o o s ' : o v e r o n z e r e d d i n g laat d e b i j b e l n i e t s in h e t duister. A a n d i e h e l d e r h e i d e n n i e t a a n L u t h e r s ' o v e r d r i j v i n g e n ' d i e n d e d e irenis c h e E r a s m u s d e ' b l i k s e m s e n d o n d e r s l a g e n ' v a n zijn d a g e n d a n o o k t o e te s c h r i j v e n ! " H o u d o p m e t k l a g e n , s t a a k j e b e z w e r i n g s p o g i n g e n ; d i t t u m u l t is u i t G o d : H i j is h e t b e g o n n e n e n h e t zal pas o p h o u d e n als H i j alle v i j a n d e n v a n h e t W o o r d tot slijk o p d e straten g e m a a k t h e e f t " . E r a s m u s viel o n d e r e e n a b s o l u u t o o r d e e l : "Dit t u m u l t w i l l e n b e z w e r e n is niets a n d e r s d a n G o d s W o o r d willen afschaffen en verbieden" (626). O p d e r a d i c a l i t e i t e n k l a a r t e v a n d a t W o o r d s t e m d e L u t h e r b e h a l v e d e inh o u d , o o k d e taal e n d e stijl v a n zijn g e s c h r i f t af, n e t zoals E r a s m u s d e gem a t i g d e t o o n z e t t i n g v a n zijn Collatio d o o r h e t e v e n w i c h t in zijn b e s p i e g e l i n g e n h a d l a t e n v o e d e n . A n t i t h e t i s c h , assertief, o p h e t s c h e r p v a n d e s n e d e en paradoxaal formulerend, schreef Luther o p de enig mogelijke manier w a a r o p m e n n a a r zijn o v e r t u i g i n g o v e r d e W a a r h e i d s c h r i j v e n k o n : v o l u i t e n in w a r e z i n a s s e r t o i r t h e o l o g i s c h , 2 5 " m e t riskering v a n m i j n l e v e n , ( . . . ) o o k al z o u d e h e l e w e r e l d n i e t s l e c h t s in t u m u l t e n o o r l o g r a k e n , m a a r zelfs in totale c h a o s gestort e n vernietigd v e r w o r d e n " ( 6 2 5 ) . D e onvrijheid van wilskeuze L u t h e r o n t k e n d e n i e t , z o a l s g e z e g d , d e v r i j h e i d v a n w a t in h e t L a t i j n

volun-

tas (wil) h e e t e n w a t wij f o r m e l e o f p s y c h o l o g i s c h e w i l s v r i j h e i d n o e m e n . D e

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen