Calvijns gebedsleer; Venster op zijn vroomheid - pagina 12

zeggen: al wat het geloof in Christus aantreft tot vergeving van de zonden en tot vernieuwing van het leven, ontvangt men in het bedelend gebaar van de gebedsgestalte. En: al wat we hierna te melden hebben over het geheimenis van de verkiezende God, moet ons niet tot nieuwsgierige bespiegeling verleiden, maar dient ons tot gebed en aanbidding te leiden. Vermeldenswaard is nog dat de behandeling van het gebed in de eindredactie van de Institutie een twintigste deel van het geheel beslaat. Het hoofdstuk over het gebed – waarin overigens ook alle beden van het Onze Vader worden uitgelegd – is daarmee het langste van heel Calvijns ‘Christelijke Onderwijzing’ geworden. Het omvat 52 paragrafen en heeft op die manier de allure van een compleet traktaat gekregen13. Defi nities en regels In Calvijns omvangrijke oeuvre komt men her en der definities tegen die de gebedsactiviteit omschrijven. In de Catechismus van 1537 heet het gebed ‘une communication entre Dieu et nous’, een omgang tussen God en ons14. In zijn Institutie draait Calvijn de volgorde om, maar met behoud van het sleutelwoord communicatie: in het gebed vindt de communicatie plaats van de mens met God. De reformator schrijft daar dat het gebed een zekere communicatie van de mensen is met God, waardoor zij het heiligdom van de hemel binnengaan en Hem in eigen persoon over zijn beloften aanspreken (appellare)15. Bidden betekent dus niet alleen de lege hand ophouden, maar het is ook een blijk van de vertrouwensband met God. In de commentaar op Jesaja heet het gebed niets anders dan ‘de verklaring van ons hart in Gods tegenwoordigheid, waarbij we al onze zorgen en angsten in Gods schoot mogen neerleggen’16. Het gebed is een aanspraak waarbij het vertrouwelijk toegaat. De Vader nodigt ertoe uit, en het kind doet een beroep op Vaders belofte, zonder ook maar iets van eigen nooddruft achter te houden. Geen wonder dat Calvijn het gebed ook eenvoudigweg kan omschrijven als een vertrouwelijk samen-spreken van de vromen met God17. In deze gebedsomgang zijn de gelovigen volgens de reformator aan vier regels gebonden: aan een eerbiedig besef van Gods majesteit, aan een oprecht verlangen naar verhoring, aan een ootmoedige gezindheid en aan het stellige vertrouwen dat God verhoort18. De eerste regel verdient hier onze aandacht, ter toelichting bij de defi nities. De andere drie komen gaandeweg in later stadium ter sprake. De eerste regel van het ‘tweegesprek’ met God behelst innerlijke concentratie en afstand van de dagelijkse beslommeringen. Uiteraard betekent

11

070055 WdZ 0701 Binnenw.indd 11

27-03-2007 10:06:11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen