De Vader des Vaderlands in het Nederlandse Volkslied. - pagina 28

kelijk verzet dat zich in de veldtocht van 1568 uitte, moet er een opmerkelijke onderhandeling hebben plaats gevonden tussen God en de Prins. Er was een gesprek met ‘de hoochste Maiesteyt’, waarin hij het verdrijven van de tirannie als zijn persoonlijke opdracht toebedeeld kreeg en dat ook aanvaardde. Aan zijn motivatie ligt een ultieme ervaring ten grondslag, een innerlijke beweging in zijn geest die moeilijk in woorden te vatten is. Sedert de Verlichting hebben we geleerd deze zaken buiten beschouwing te laten als niet terzake doende, maar daarmee blijven dan wel in het geval van Oranje zijn diepste beweegredenen buiten beeld. Wat is er gebeurd? In een brief van 9 augustus 1573 is een intrigerende passage bewaard gebleven waarop Oranje hierop licht werpt. Op dat moment was de toestand in de Nederlanden uiterst kritiek. Alva en zijn bevelhebber Don Frederik probeerden met succes de steden die de kant van de Prins hadden gekozen weer onder Spaans gezag te brengen. De ene stad na de andere viel. Zutphen en Naarden waren al uitgemoord. Haarlem verdedigde zich langdurig met de moed der wanhoop, maar de stad viel op 14 juli 1573 en onderging hetzelfde lot. Nu was Alkmaar aan de beurt. Ook deze stad zou, zo was te vrezen, zeker aan de wraakzucht van de Spanjaarden ten offer vallen. Sonoy, de moedige geuzenbevelhebber in Noord-Holland, belast met de verdediging van de steden, maakte zich samen met andere vertegenwoordigers van het noorderkwartier ernstige zorgen. Ze voorzagen dat het met het verzet in de Nederlanden spoedig gedaan zou zijn. Hij en zijn medestanders vreesden de strijd tegen Spanje niet alléén te kunnen winnen. Hulp van buitenaf was dringend geboden. In een brief wendde Sonoy zich tot Oranje met de vraag of hij niet met een of andere buitenlandse mogendheid die hem in zijn strijd tegen Spanje te hulp zou kunnen komen een stevige afspraak had gemaakt. De Prins geeft zijn medestanders een opmerkelijk antwoord. Hij schrijft: ‘dat aleer wij ooit deze zaak en de bescherming der christenen en andere verdrukten in dit land aangevangen hebben, wij met de alderopperste Potentaet der Potentaten [de alderhoochste majesteit] alzulk een vast verbond hebben gemaakt, dat wij geheel verzekerd zijn, dat wij en al diegene vast daarop betrouwen door zijn geweldige en machtige hand ten leste nog ontzet te zullen worden.’9 Er zijn twee oorzaken waardoor deze belijdenis, in een krachtige volzin, aan het licht gekomen is. De kritieke omstandigheden van de dreigende ondergang dwongen de Prins ertoe. En dan lag er op dit mo-

DE VADER DES VADERLANDS 27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen