Met het oor waarneembare voetstappen Gods. Dr. O. Noordmans en prof.dr. G. van der Leeuw over het orgel en de organist - pagina 6
G. van der Leeuw – O. Noordmans – gemeentezang – liturgische beweging – liturgie – organist – heilsbemiddeling – Woord en Geest
i inleiding
Orgelspel in de eredienst? Nederland heeft een interessante orgelgeschiedenis.1 De eerste instrumenten stammen uit de middeleeuwen. Het oudste nog bestaande orgel dateert uit 1479 - het werd voor het thans ‘Nicolaikerk’ genoemde godshuis te Utrecht gebouwd.2 In die voor-reformatorische tijd was het orgel nog geen begeleidingsinstrument. Het moest toen ‘meehelpen’ om de luister van de misliturgie te vergroten. Dat gebeurde door solospel in afwisseling met de destijds gangbare gregoriaanse zang. Deze vorm wordt de ‘alternatimpraktijk’ genoemd. Overigens werd het orgel ook voor en na de eredienst bespeeld.
Een van de oudste geschilderde af beeldingen waarop een orgel voorkomt, is ‘De aanbidding van het Lam Gods’, in 1432 door Jan van Eyck voltooid in de Josse Vijdkapel, Sint Baafskathedraal te Gent. Paneel van de musicerende engelen.
In de begintijd van de Reformatie in ons land werd instrumentale muziek als een rooms-katholiek overblijfsel gezien. Net als de Zwitserse hervormers moesten de meeste calvinisten dan ook niets van orgelspel in de eredienst hebben. De provinciale synode van Dordrecht van 1574 was van mening dat het afgeschaft moest worden. Ook de nationale synoden van Dordrecht van 1578 en van Middelburg van 1581 spraken zich tegen het gebruik van het orgel uit. De synode van Dordrecht van 1578: ‘Ende hoe wel men het alsnoch in sommigen deser Kercken alleen int eijnde der predicatiën
i inleiding 5
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 oktober 2012
Reformatorische stemmen | 50 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 oktober 2012
Reformatorische stemmen | 50 Pagina's