Nogmaals: Een nieuwe doelstelling voor opvoeding en onderwijs?

In februari van dit jaar poneerde Dr. F. Boerwinkel een nieuwe doelstelling voor opvoeding en onderwijs. De heer E. Hofman maakt in het 4e nummer van DRS enkele kritische opmerkingen bij deze nieuwe doelomschrijving. Zijn bijdrage werd later overgenomen in het blad van de Unie School en Evangelie. Het een en ander resulteerde in een diskussiegesprek over deze gehele problematiek, dat door de NOS werd uitgezonden op zaterdag 14 juli. Aan dit gesprek werd deelgenomen door de volgende heren:

C. A. de Leeuw, oud-rektor van het Marnix-coUege te Ede en lid van de werkgroep Identiteit Christelijk Onderwijs. (Hij verving de door familie-omstandigheden verhinderde Dr. F. Boerwinkel.) Drs. T.M. Gilhuis, voorzitter van de Unie School en Evangelie en eindredakteur van het bulletin van de Stichting Unie School en Evangelie. E. Hofman, leraar Nederlands aan het Chr. Lyceum te Gouda. P. D. Hofland, leraar opvoedkunde aan de P. A. te Zandvoort.

• DE GEPONEERDE DOELSTELLING

De achtergrond waartegen we dit gesprek moeten zien werd onder woorden gebracht door Drs. Gilhuis. "In de vorige eeuw is de School met de Bijbel opgericht vanuit een bepaalde geloofsgehoorzaamheid, die de kinderen bij de Bijbel wilde houden en in het onderwijs de weg naar Jezus gewezen wilde zien, de weg ten leven, de vreze des Heeren. Dat aspekt is in de 20e eeuw geluldtig niet verdwenen, maar nu heeft ook de gerichtheid op de aarde zijn aksenten gekregen."

De heer Hofman dacht dat het eerste lid van de doelstelling van Boerwinkel gelijkelijk kan gelden voor de Openbare en de Christelijke school.

Voor degenen die de doelstelling niet meer bij de hand hebben, neem ik deze nog even in z'n geheel over:

"Het doel van de opvoeding is: de jonge mens zo te begeleiden en te stimuleren op zijn weg naar de volwassenheid, dat hij steeds beter in staat en bereid is te bepalen, waar hij zijn krachten wil inzetten om de algemene kultuuropdracht van de mens (deze aarde te bewerken en te bewaren in samenwerking met en ten bate van alle mensen) op persoonlijke wijze gestalte te geven; daarbij zijn kritische zin ten aanzien van wat echt of onecht, waar of onwaar, recht of onrecht is te scherpen; en hem bereid te maken op te komen voor de verdrukten en ontrechten, aan welke kant die zich ook bevinden.

Van essentieel belang bij deze opvoeding is: dat de jonge mens is opgenomen in een gemeenschap, waarin ouderen en jongeren elkaar steunen, stimuleren en korrigeren, om vanuit de verwachting van Gods Rijk van liefde, gerechtigheid en vrede samen al op een "geheel andere" wijze in deze wereld te leven. "

Dit hield voor hem een ernstige verbleking van de identiteit van de chr. school in. De heer Hofland wees erop dat het heil, dat alleen Jezus Christus kan aanbrengen, in de chr. school centraal moet blijven staan.

De heren Gilhuis en De Leeuw spraken er hun blijdschap over uit dat Boerwinkel zijn doelstelling begint met een algemene verwijzing naar de kuituuropdracht, "waar gelukkig én de mensen van het chr. én de mensen van het openbaar onderwijs zich beiden achter kunnen stellen". "De wegen gaan pas uiteen als het gaat over de bronnen van waaruit men werkt".

De heer Hofman achtte het juist een bezwaar dat met de aardse kultuuropdracht begonnen wordt. "Het uitgangspunt moet liggen in Schrift en belijdenis. " Gilhuis: "Waarom is dat een bezwaar? Je kunt met andere mensen gelukkig nog een heel eind samen op weg. Waarom moet je je nu altijd antithetisch opstellen? "

Hofland: "Dat doen wij niet, maar dat is een gevolg van het getuige zijn van Jezus Christus. "

Hiermee bleek Drs. Gilhuis het eens te zijn: "Als het gaat over de bronnen gaan niet alleen de wegen uiteen, maar die bronnen blijven ook verder het karakter van die school bepalen".

• HOE ZIET HET ER MOMENTEEL IN DE PRAKTIJK UIT?

Volgens de heer De Leeuw zou iedere keer, als er iets opgezet of uitgedacht is, achteraf de vraag gesteld moeten worden: "Zou Christus dit ook zo gedaan hebben? " Dan zouden heel wat narigheden voorkomen kunnen worden. "De koers is wel duidelijk, maar wij hebben gewoon geen zin om daarnaar te handelen. "

Daarentegen dacht de heer Hofman dat de koers juist niet meer duidelijk is. In de grondslag misschien nog wel, maar de praktijk komt er niet mee overeen. "Bijbellezen begint in het vergeetboek te raken, er wordt niet meer gebeden bij het begin en gedankt als de school uit gaat. Dit hangt volgens mij samen met de geloofskrisis, die zich in veel breder kring manifesteert op dit moment. "

De heer Gilhuis vindt het afzwakken van bijbellezen en gebed inderdaad ernstig, maar wil ook graag de vraag stellen: "Gebeurt er na 9 uur ook iets wat met bidden en bijbellezen te maken heeft? "

Hofman: "Ik dacht dat hier het probleem ligt voor de chr. school. Vanuit de dagopening moeten de lijnen doorgetrokken worden naar de praktijk van het onderwijs. "

Men was het er wel over eens, dat de aktiviteiten, die ontplooid moeten worden om dit te verwezenlijken, in afhankelijkheid en onder supervisie van het Woord tot stand dienen te komen.

# WAT IS HET EIGENE VAN HET PROTESTANTS CHRISTELIJK ONDERWIJS?

"Het altijd maar weer luisteren naar de Schrift en naar de Schrift alleen", aldus de heer De Leeuw. Met traditie en belijdenisgeschriften ("Ik geef ook graag Luther het woord") wist hij niet best raad.

"De reformatie ten tijde van Koning Josia is een bijbels voorbeeld van een reformatie: het gehele leven weer brengen onder de kritiek van het Woord", aldus de heer Hofman.

Tot slot kwam het begrip "reformatorisch" in diskussie. De heer Gilhuis meende te moeten konstateren, dat er vandaag binnen het protestants christelijk onderwijs een scheiding valt waar te nemen rondom dit begrip en de vraag "Hoe sta je tegenover de belijdenisgeschriften van Dordrecht? " Hofman: "Het gaat hier om een kernzaak: buiten vallen of binnen vallen is niet dlrekt of - of. Maar men kan zich wel verwijderen van de kern van de reformatie en op een gegeven moment moet je dan tot de konklusle komen dat iemand er niet meer bij hoort. "

Hofland: "In de belijdenis herken ik het getuigend spreken van degenen die zich aan de Schrift willen konformeren. En daar ben ik dankbaar voor. "

Tot zover enkele momenten uit deze diskussie. Het was niet de bedoeling een verslag te geven waarin al het relevante werd gememoreerd.

Het viel mij (als buitenstaander) op, dat sommige wezenlijke verschilpunten - die er toch wel zijn getuige het artikel van dhr. Hofman in DRS-4 - niet erg aan de orde kwamen. Misschien was de afwezigheid van Dr. Boerwinkel hieraan ook debet. In ieder geval is het duidelijk dat ook wij moeten blijven denken, spreken en schrijven over de doelstelling van onderwijs en opvoeding vanuit Schrift en Belijdenis. Dat aan te tonen, was de pretentie van deze samenvatting.

Waddinxveen

P. Mulder.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen