WAARDEREN IN DE KLEUTERSCHOOL

Het is nog stil in de kleuterklas. Juf legt papier klaar en wordt dan opgeschrikt door een paar rennende voetjes. Jantje stormt naar binnen, gaat op z'n stoeltje zitten en schreeuwt: "Ik heb gewonnen." Z'n vriendje Ben staat bij de deur toe te kijken. Juf maakt een opmerking over rennen in de school en stuurt ze naar de kapstok.

Een alledaagse situatie, zult u zeggen, maar wat heeft dat nu met waarderen in de kleuterschool te maken?

Waarderen, een waardeoordeel geven, dat kan zijn het vergelijken van prestaties: goed, beter, best.

Waarderen kan ook selecteren in zich hebben. We gebruiken het waardeoordeel dan als selectiemiddel: jij kunt nog net over naar de volgende klas, maar jij niet. Daarnaast kunnen we waarderen zien als middel om het kind normen en waarden te leren, maar ook kan waarderen tot doel hebben informatie te verzamelen. Hoe we echter ook tegen waarderen in de kleuterschool aankijken, zou de manier waarop niet erg belangrijk zijn?

Pedagogisch waarderen

Het uitspreken van een waarde-oordeel over de prestaties of het gedrag van de kleuter is een moeilijke zaak.

Waar moet je op letten?

Moet je het werk van Anneke vergelijken met dat van de andere kleuters of zou je de waarde ervan moeten meten aan wat je gelezen hebt over de ontwikkelingsfasen van het kind?

Natuurlijk zijn deze methoden van waarderen juist. Toch denk ik dat we bij het beoordelen van Anneke's werk eerst eens naar Anneke zelf moeten kijken.

Waarom is haar werk zoals het is? Had ze vandaag geen zin of boeide de opdracht juist enorm; voelde ze zich fijn of was er juist iets naars gebeurd?

Aan deze mogelijke verklaringen voor het niveau van haar prestaties gaan we voorbij wanneer we Anneke vergeten en alleen haar werkstuk bekijken om er een waardeoordeel over te geven.

Waarderen in de kleuterschool zal altijd rekening moeten houden met het kind achter de prestaties. De beoordeling van ongeveer gelijke prestaties zal dan voor het ene kind anders kunnen zijn dan voor het andere. Waarde-oordelen geven over gedrag en prestaties zal dus pedagogisch moeten gebeuren.

Kleuters mogen door zulke waardeoordelen leren, dat zij als persoon belangrijk zijn, maar ook zullen ze er door moeten Ieren persoonlijke ver-

antwoordelijkheid te dragen. Wij mogen kleuters opvoeden, ook door onze waarde-oordelen.

Waarderen, voor wie?

Een gedeelde appel, rennen in de gang, een werkstuk waar met plezier aan gewerkt is, een ruwe opmerking, 't zijn allemaal zaken waar we in de kleuterschool ons oordeel over mogen, zelfs moeten geven. Werkend in een christelijke school zullen we kinderen de bijbelse normen moeten voorhouden. We zullen door ons waarde-oordeel kleuters dan ook informatie moeten geven over hun gedrag en prestaties. Maar dan ook informatie, die evenzeer het goede benadrukt, als wijst op datgene wat voor verbetering vatbaar is. Naast het geven van informatie aan kleuters kan ons waarderen ook een bron van informatie zijn voor de ouders, de lagere school en de leidster zelf.

Het waarderen van werk en gedrag van kleuters geeft de leidster niet alleen informatie over hun vorderingen en karakter, maar kan ook aanwijzingen geven voor haar begeleiding en voor de opzet van nieuwe lessen. De ouders zullen graag zo nu en dan iets horen over vorderingen en gedrag van hun kind en ook de lagere school zal het op prijs stellen iets meer te weten dan alleen de naam en een leeftijd.

Toch zullen we ook in het doorgeven van informatie pedagogisch bezig moeten zijn.

Onze waardering mag nooit een grond zijn tot het vormen van oordelen, maar

moet m.i. gericht zijn op het verstrekken van hulp in de begeleiding/opvoeding van het kind.

Cijfers geven in de kleuterschool?

Waarderen, informatie verzamelen die dienstbaar is in de opvoeding, goed, maar moeten wij dan ook al cijfers en rapporten gaan geven?

Ik denk het niet, al hoorde ik laatst van een kleuterschool, die een rapport meegaf met een 7 voor bouwen, een 8 voor vouwen en een 6 voor sociaal gedrag. Een betere manier van informatie verzamelen is de in kleuterscholen gehanteerde methode van de observatie. Al zou in veel gevallen een wat systematischer observatie, die vastgelegd wordt in een klasseschrift, op zijn plaats zijn.

wanneer werk van kleuters beoordeeld moet worden (produktevaluatie) zal in deze waardering altijd het proces (hoe is dit werkstuk tot stand gekomen? ) en de persoon van het kind erbij betrokken moeten worden.

Het vergelijken van kinderwerk in de trant van: Jan krijgt een acht, want hij deed het beter dan Anneke, moet op de kleuterschool niet voor komen. Wel kunnen we prestaties beoordelen door het werk te meten aan objectieve normen, b.v. het op een gegeven leeftijd ongeveer te verwachten ontwikkelingsniveau. Cijfers geven, zoals in een lagere school, past nog niet in een kleuterschool.

Wel zouden we kunnen overwegen, samen met de lagere school, enkele observatie punten op papier te zetten, zodat de observaties wat systematischer worden. Want ook in een kleuterschool mag en moet het pedagogisch waarderen z'n plaats innemen.

L.A. Rijksen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen