Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

DE VERWORVENHEDEN VAN HET KLEUTERONDERWIJS

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

DE VERWORVENHEDEN VAN HET KLEUTERONDERWIJS

onderwijspraktijk

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

mdmi^spra^ifi

"Dat het kleuteronderwijs in de basisschool en in de leerplanontwikkeling daarvoor een ruime en herkenbare plaats moet vinden, daarover zijn de meesten die bij de integratie betrokken zijn het eens. Toch blijkt het moeilijk te zijn die plaats te garanderen, want regelmatig hoort men zeggen, dat het kleuteronderwijs "ondergesneeuwd"dreigt te raken. Kleuterleid(st)ers zijn bevreesd de indentiteit van het kleuteronderwijs verloren te zien gaan in het integratieproces."

Met dezd zinnen begint een uitgave van de Projectgroep Leerplanontwikkeling Basisschool. In deze uitgave wil men alle betrokkenen bij het integratieproces hulp bieden bij de discussie over de plaats van het huidige kleuteronderwijs in de nieuwe basisschool. Nadat men geschreven heeft over de integratie van kleuterschool en lagere school en over de knelpunten daarbij, worden de verworvenheden van het kleuteronderwijs " geschetst. Deze schets van verworvenheden wil een overzicht zijn van die punten die het huidige kleuteronderwijs maken tot wat het is.

In het integratieproces kunnen deze verworvenheden van de kleuterschool gezien worden als de inbreng van de kant van het kleuteronderwijs en als de basis waarop voortgebouwd mag/moet/kan worden. In de basisschool zullen een aantal kenmerken (of verworvenheden) van het huidige kleuteronderwijs terug te vinden moeten zijn en daarom is het goed als voor ieder duidelijk is welke die kenmerken van het kleuteronderwijs zijn.

Aansluiten bij

De eerste verworvenheid: het kleuteronderwijs sluit aan bij de ervaringen en de belangstelling van het kind.

Dit heeft als consequentie, dat men kennis moet nemen van alles wat de kinderen in de klas betreft. Aandacht hebben voor hun ervaringen (denk aan klassegesprekken), hun interesses, hun ouders, hun buurt.

Maar ook: de leerstof wordt aangeboden als het kind er aan toe is. Dit wil niet zeggen, dat leerstof iets verfoeilijks is, maar wel dat de leerstof aan het kind en zijn situatie wordt aangepast. Dat zal bijvoorbeeld betekenen dat geplande onderdelen moeten kunnen wijken voor iets wat kinderen op dat ogenblik interesseert. Een flexibele onderwijsorganisatie is daarom nodig. Een ander

gevolg is, dat in het kleuteronderwijs het proces belangrijker wordt geacht dan de prestatie. Het geïnteresseerd, geconcentreerd bezig-zijn met spel, arbeid naar keuze, gesprek enz. vormen belangrijke leersituaties. Deze aandacht voor de ontwikkeling als een voortdurend proces van interactie tussen kind en omgeving, waarin verwerkte ervaringen de mogelijkheden verschaffen voor een volgende stap, kan aanleiding geven tot het ongrijpbare beeld van het kleuteronderwijs.

Wie gewend is aan de produktdoelen en de leerstofgerichtheid van het lager- en voortgezet onderwijs, zal de vagere procesdoelen en de kindgerichtheid moeilijker kunnen aanvoelen en begrijpen...

Individu en totaliteit

Kleuterleidsters hebben aandacht voor het individuele kind in zijn totaliteit. Dat houdt o.a. in: zij observeren kinderen in plaats van hen te toetsen. Zij accepteren het feit dat niet ieder kind zich even snel ontwikkelt en even snel iets leert, zij betrekken niet uitsluitend de verstandelijke vorming, maar alle ontwikkelingsaspecten in hun onderwijs.

Individuele vorderingen waarbij ontwikkeling van de kleuter in het oog wordt gehouden, worden genoteerd in een klasseschrift, terwijl er geen "objectief uitdrukken van de prestaties in cijfers wordt gehanteerd.

Leren

Leren is op de kleuterschool meer dan leren met je hoofd. Alle ontwikkelingsaspecten worden betrokken bij het opdoen van ervaringen. Ervaringsleren en ontdekkend leren, leren door spelend omgaan met materiaal zijn op de kleuterschool veel gevonden vormen van leren.

Door veel ouders, maar ook door collega's in het lager onderwijs, worden deze vormen van leren nogal eens ondergewaardeerd.

Kleuterleidsters vinden het vaak ook moeilijk deze vormen van leren en de daarmee beoogde (proces)doelen duidelijk te maken. Vandaar misschien ook de invoering van speelwerkbladen en voorbereidende programma's in de kleuterschool.

Zelfstandigheid

De vierde verworvenheid: de kleuterschool brengt kinderen zelfstandigheid bij. Er wordt gewerkt in groepjes, individueel of met de hele klas aan één onderwerp. Kleuters leren zichzelf bezig te houden en ze leren zich te redden met het aantrekken van hun jas, het strikken van hun schoenveters, ze halen materiaal dat ze nodig hebben en ruimen het weer op, verzorgen planten en dieren, helpen elkaar waar dat nodig is, enz. Een veel gehoorde uitspraak: Het is opvallend hoeveel minder zelfstandig eerste klassertjes lijken dan toen ze op de kleuterschool oudste kleuters waren.

Open leersituaties

De leerstof in de kleuterschool bestaat (komt naar voren) in ervaringen die de leidster het kind helpt verwerken. De leidster schept ervaringssituaties, spreekt met de kleuters over opgedane ervaringen, helpt hen deze te verwerken d.m.v. doelgerichte opdrachten bij het werken met materiaal en evalueert wat is gedaan. Door het willen aansluiten bij - en het laten opdoen van - ervaringen kan de leerstof niet aangeboden worden in strak geprogrammeerde cursussen met nauwomschreven einddoelen, maar is ze variabel van inhoud, planning en omvang.

Het creëren van open leersituaties kan verruimend en verrijkend werken, mits de begeleidster van ontdekkende kleuters doelgericht (sturend) meewerkt, mee zoekt en mee vraagt. Mist het kleuteronderwijs dat doelgerichte karakter, dan ontstaat er gemakkelijk een sfeer van vrijblijvendheid en wordt het vage beeld van het kleuteronderwijs bevestigd.

Spel

Spel om het spel is van grote waarde voor zich ontwikkelende "kinderen. Het spel is een verworvenheid, die door kleuterleidsters, maar ook door psychologen, opvoedkundigen, medici en anderen van groot belang wordt geacht.

De volgende argumenten worden aangevoerd om het spel te behouden in de basisschool:

Dit artikel werd u aangeboden door: De Reformatorische School

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 december 1982

De Reformatorische School | 60 Pagina's

DE VERWORVENHEDEN VAN HET KLEUTERONDERWIJS

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 december 1982

De Reformatorische School | 60 Pagina's