Naar een nieuw bekostigingsstelsel voor het (voortgezet) speciaal onderwijs

Tot op heden geldt voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, krachtens hetgeen bepaald is in de Overgangswet I.S.O.VS.O. (I.S.O.VS.O. = Interimwet op het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal ondenwijs), nog steeds het tjekostigingsregime van de Lager­

onderwijswet 1920, juncto het Besluit Buitengewoon Onderwijs 1967.

Thans is bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel aanhangig dat strekt tot invoering van een nieuw vergoedingsstelsel voor het (voortgezet) speciaal onderwijs. Het streven is erop gericht dit nieuwe stelsel m.i.v 1 januari 1988 van kracht te doen zijn.

Uitgangspunt van het wetsvoorstel is het zoveel mogelijk aansluiten bij het bekostigingsstelsel zoals dat reeds voor het basisonderwijs geldt. De bijzondere aard van het (voortgezet) speciaal onderwijs brengt echter wel noodzakelijkerwijs een beperkt aantal wijzigingen to.v het voor het basisonderwijs geldende systeem met zich mede. Wijzigingen die deels terminologisch en deels inhoudelijk van aard zijn. Zo zal het bijv mogelijk zijn om t.b.v bepaalde leerlingen i.vm. lichamelijke handicaps voorzieningen (bestaande uit onderwijsleerpakket of meubilair) die niet in een programma van eisen zijn opgenomen bij de desbetreffende gemeente aan te vragen.

De "Werkgroep-Londo" is belast met het uitbrengen van advies aan de Minister over de voor het (voortgezet) speciaal ondenwijs vast te stellen programma's van eisen teneinde te komen tot een redelijk en financieel verantwoord landelijk ondenwijsniveau.

Een programma van eisen is een inhoudelijke omschrijving van een van rijkswege verantwoord geacht niveau van materiële voorzieningen.

Doelstelling van het nieuwe stelsel dient te zijn een aanvaardbare toewijzing van de rijksmiddelen. Enerzijds zal aan de schooien gemeentebesturen een instrument worden verschaft voor een verantwoord financieel beheer, anderzijds zal het systeem zijn om de kosten van deze onderwijssoort te beheersen.

Kern van het stelsel zal zijn dat het uit moet gaan van taakstellende normen. De norm is in dit verband opgebouwd uit een tweetal variabelen:

1. het programma van eisen of het hoeveelheidsaspect;

2. de kosten daarvan of het prijseffect. Bij het huidige stelsel gaat men bij de berekening van de normen uit van de historische kosten (sein-kosten). In het nieuwe stelsel zal men uitgaan van hetgeen gedaan moet worden (sollen-kosten). De nieuwe regeling onderscheidt drie soorten voorzieningen:

a. voorzieningen in de huisvesting;

b. andere voorzieningen; c. materiële voorzieningen tb.v. de instandhouding.

Voor deze drie soorten voorzieningen worden programma's van eisen geformuleerd (zie een schematische weergave boven aan deze pagina).

De rijksbijdragen voor de onder a. en b. bedoelde voorzieningen worden naar de gemeenten en de vergoedingen voor het onder c. genoemde worden direct naar het bevoegd gezag geleid.

M.b.t bovenstaande voorzieningen wil ik nog een aantal opmerkingen maken.

Ada.:

In samenhang met het wetsvoorstel zal de totstandkoming van de daarin opgenomen algemene maatregelen van bestuur worden bevorderd. Het betreft het Bekostigingsbesluit I.S.O.VS.O., tweede deel (betreffende vergoedingen voor de stichtingskosten en de materiële instandhouding), het Huisvestingsbesluit I.S.O.VS.O. en het Bouwbesluit I.S.O.VS.O. T.a.v bovengenoemd Bekostigingsbesluit en Huisvestingsbesluit is de planning erop gericht dat deze besluiten eind 1987 in het Staatsblad zullen worden geplaatst zodat ze op 1 januari 1988 in werking kunnen treden.

Bevorderd zal worden dat het bovengenoemde Bouwbesluit medio 1988 tot stand komt en op 1 augustus 1988 in werking treedt Dit besluit kan op dit latere tijdstip tot stand komen, omdat het thans van kracht zijnde stelsel voor o.a. de (ver)bouw van schoolgebouwen nog tot 1 augustus 1988 van kracht zal blijven en van uitvoering van besluiten ter zake o.g.v het nieuwe stelsel eerst na die datum sprake zal zijn.

De procedure voor het aanvragen van huisvestingsvoorzieningen zoals die zal worden opgenomen in de I.S.O.VS.O. is vrijwel identiek aan de voor het basisonderwijs geldende regeling.

Voor blijvend gebruik bestemde voorzieningen in de huisvesting (huisvestingsvoorzieningen met een permanente bouwaard waarvan het te verwachten gebruik ten minste 15 jaar bedraagt) dienen bij de gemeenteraad aangevraagd te worden. Dit betreft dus de in bovenstaand schema onder a.1 t/m a.6 opgesomde voorzieningen. De gemeenteraad dient jaarlijks, n.a.v deze aanvragen, een overzicht van de gewenste vermeerdering van voor blijvend gebruik bestemde voorzieningen vast te stellen (het zogenaamde O.VH.). Voor het schoolbestuur tot realisatie van hetgeen is aangevraagd kan overgaan dient het O.VH. door de Minister van Onderwijs en Wetenschappen goedgekeurd te worden.

Bovenstaande procedure neemt nogal wat tijd in beslag en voor zeer bijzondere spoedeisende gevallen zal daarom een spoed-procedure opgenomen worden.

Een tijdelijke voorziening in de huisvesting

(= voorziening waarvan het te verwachten gebruik ten hoogste vijftien jaren bedraagt) dient volgens de in het wetsvoorstel tot invoering van het nieuwe bekostigingsstelsel neergelegde procedure bij Burgemeester en Wethouders aangevraagd te worden. Goedkeuring van de Minister is in deze gevallen niet nodig.

Binnenkort zal aan de Tweede Kamer tevens een wetsontwerp inzake integrale Regelgeving voor de Optimalisering van het Gebruik van Onderwijsgebouwen (ROGO) worden aangeboden. Dit wetsvoorstel beoogt in de Wet op het voortgezet onderwijs, de Wet op het basisonderwijs en de I.S.O.VS.O. een samenhangend stelsel van bepalingen op te nemen dat voor het basisonderwijs, het (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs een optimaal beheer van de huisvesting bevordert. Indien dit wetsontwerp tot wet zal worden verheven zal ook voor het aanvragen van een tijdelijke voorziening in de huisvesting een vrijwel aan de aanvraagprocedure voor permanente voorzieningen identieke procedure gevolgd dienen te worden.

Ad b.:

Een schoolbestuur dat een zogenaamde "andere voorziening" wenst, dient bij de gemeenteraad een verzoek in te dienen om vergoeding van die voorziening, dan wel het tot stand brengen van de gevraagde voorzieningen. De gemeenteraad willigt een dergelijk verzoek slechts in indien de normale eisen aan het geven van onderwijs te stellen niet worden overschreden.

Ad c:

De bedragen in het kader van de programma's van eisen voor de materiële voorzieningen t.b.v. de instandhouding van de scholen worden rechtstreeks door het Rijk naar het betrokken schoolbestuur geleid. Deze bedragen zullen zonder dat hiervoor een specifieke aanvrage is ingediend worden uitgekeerd. In tegenstelling tot hetgeen geldt bij de onder a. en b. genoemde voorzieningen is hier het "behoeftecriterium" niet van toepassing.

Tot slot wijs ik er nog op dat de parlementaire behandeling van zowel onderhavig wetsontwerp als die van de R.O.G.O. uiteraard tot wijzigingen kunnen leiden. Tevens zijn wijzigingen mogelijk a.g.v de werkzaamheden van de Werkgroep-Londo. Het bovenstaande is dus een zeer globale en een voorlopige beschrijving van het nieuwe bekostigingsstelsel voor het (voortgezet) speciaal ondenwijs.

Mr. J.G. Macdaniel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen