Boekbespreking

H.O. den Duik en A.H. van Kooten (red), 'Het kan gewoon anders. De orthopedagogische kwaliteit van de leraar.'. Intro Baarn, 1996. Prijs: ƒ 29, 90.

Dat het Weer Samen Naar School-proces ook nieuwe mogelijkheden biedt, bewijst de inhoud van dit boekje 'De orthopedagogische kwaliteitvan de leraar'. In veel probleemsituaties met kinderen ziet een leerkracht zich voor twee opgaven geplaatst, (a.) Hoe houdt ik de situatie in mijn klas zodanig leefbaar dat ik voldoende blijf investeren in de groep als geheel en (b) hoe ga ik optimaal in op de zorg- en instructiebehoeften van dit specifieke kind? Om te voldoen aan deze opgaven is het toepassen van technieken, die wellicht geleerd zouden kunnen worden van het speciaal onderwijs, niet voldoende. Het is vooral een kwestie van 'orthopedagogische attitude'. Deze kerngedachte is voor de auteurs van dit bundeltje opstellen aanleiding om materiaal aan te dragen waarmee leerkrachten de eigen attitude kunnen verrijken. De titels van de 6 hoofdstukken luiden: (1) Waar leraren vanuit gaan, (2) Wat leraren weten, (3) Hoe leraren zijn, (4) Wat leraren kunnen, (5) Wat leraren nodig hebben en (6) Hoe leraren opvoeden. In deze hoofdstukken wordt een enorme hoeveelheid informatie samengevat. De onderwerpen lopen uiteen van de geschiedenis van het speciaal onderwijs tot het opstellen van een handelingsplan en van opvoedingstheorieën tot video-interactiebegeleiding. Tijdens het lezen dacht ik: wat is er een overstelpende hoeveelheid kennis beschikbaar gekomen door orthopedagogisch onderzoek en door het bestaan van het speciaal onderwijs! Vooral de grondgedachte die de auteurs willen overbrengen vind ik overal in dit boek hartverwarmend naar voren komen. Kort gezegd is het dit: iedere leerkracht basisonderwijs moet in een 'problematische opvoedingssituatie' in zijn klas leren luisteren naar de opvoedingsvraag die het kind heeft. Bij de hoeveelheid middelen die hiervoor in het boek aangereikt worden, maak ik slechts een enkele kanttekening, in het derde hoofdstuk wordt gebruik gemaakt van een karaktertypologie om uit te leggen dat kennis van de persoonlijkheidsstijl van een leerkracht van belang is in het werk. Mijns inziens was het hier zinvoller geweest om aandacht te schenken aan leerstijlen, aan beoordelingsattituden, aan kwaliteiten en valkuilen en aan de eigen leergeschiedenis van de leerkracht. Deze brengen de leerkracht dicht bij het pedagogische handelen van alle dag. De doelstelling die de auteur van dit hoofdstuk zich stelt is hiermee ook gemakkelijker te bereiken: nl. dat de 'leraar zijn eigen persoonlijkheid, zijn eigen stijl, als belangrijkste opvoedingsinstrument moet zien'(p.62). De schrijver wijst er ook op dat de leerkracht oog moet blijven houden voor het wonder van de relatie in de opvoeding. Ik sta hier van harte achter. Maar stel er tegelijk de volgende vraag bij. Hoe kunnen leerkrachten hieraan werken, wanneer ze de gevoeligheid voor dat wonder (nog) niet hebben of wanneer ze zelf niet de bereidheid tot zelfreflectie hebben? Welke begeleidingsinstrumenten zijn aan te bevelen om te leren het eigen handelen kritisch te bekijken?

De grote hoeveelheid compacte informatie maakt dit boek geschikt als werkboek, leder hoofdstuk zou stof zijn voor een of meerdere cursusbijeenkomsten. Het boek (of delen eruit) lijkt me dan ook heel geschikt als hulpmiddel bij cursussen of bij de bespreking van het zorgbeleid in het team van basisscholen en van speciale scholen voor basisonderwijs. Aardig is dat er na ieder hoofdstuk enkele oefeningen opgenomen zijn die leerkrachten kunnen toepassen in hun eigen praktijk.

Inderdaad: 'Tegenwoordig behoren orthopedagogische situtaties steeds meer tot het dagelijks leven op elke gewone school' (citaat uit het voorwoord). Nadenken over orthopedagogisch handelen is dan ook een 'must'. Ik beveel dit boekje van harte aan als een opscherper van dit handelen in de basisschool.

Drs. A. de Muynck,

De Atlas van de Bijbel en de geschiedenis van het christendom, onder redactie van Tim Dowley. Uitgave van J.J. Groen te Heerenveen. Prijs ƒ 84, 50.

Deze keurige uitgevoerde atlas van de Bijbel en van 2000 jaar christendom, bevat 160 fullcolour kaarten, 50 kleurenfoto's en een uitgebreide index met lengte- en breedtegraden en een goede toelichting bij kaarten en foto's. De samenstellers zijn zeer nauwkeurig te werk gegaan. De atlas is bijna volledig met behulp van de computer gemaakt.

De atlas is als volgt opgebouwd:

a. Geografie van Palestina;

b. Hoofdpunten van de oudtestamentische en nieuwtestamentische periode worden in kaarten en foto's weergegeven en van commentaren voorzien;

c. De periode van de Vroege en Nieuwe Kerk worden weergegeven met extra-aandacht voor deze eeuw, met o.a.: - Zending in China, Oceanie en Azië; -Zending in Afrika; - De holocaust en de joodse diaspora; - De opkomst van de pinkster- en de oecumenische beweging; - Een aantal overzichten van het christendom in alle werelddelen.

Deze atlas biedt als hulpmiddel onmisbaar materiaal bij de bestudering van de Bijbel en de kerkgeschiedenis. De meest recente gegevens zijn in deze uitgave verwerkt. Juist het deel over de kerkgeschiedenis bevat uniek materiaal. Deze atlas is een 'must' voor de collega's die in het onderwijs met de Bijbel bezig zijn en voor de leerlingen en de studenten als ze zich voorbereiden op hun lessen. Gezien de kwaliteit van de uitvoering is de prijs heel redelijk.

Drs. IA. Kole

'Strikt persoonlijk', redactie J.H. Mauritz. Paperback, 376 pag. Uitgeverij Den Hertog BV Houten. Prijs ƒ 24, 50.

'Strikt persoonlijk' is een bijbelsdagboek speciaal samengesteld voor jongeren van 15 tot 18 jaar. De dagboekstukjes hebben een sprekende titel, die goed aansluit bij de kerntekst uit het te lezen bijbelgedeelte. Elke pagina bevat een appelerende meditatie over de kerntekst. De inhoud hiervan zal jongeren zeker aanspreken. Het unieke van dit dagboek is dat er elke week één persoon uit de Bijbel behandeld wordt. De eerste dag van januari begint met Adam, 31 december eindigt met de tweede Adam, Christus. Hij is de Alfa en de Omega. Achter in het boek is een bijbelrooster opgenomen dat te gebruiken is rond de christelijke feestdagen en andere bijzondere dagen.

De lay-out is keurig verzorgd. Het is een handzaam boek geworden. Dit boek wordt verkocht ten bate van de actie 'De verborgen Bron' van de Jeugdbond van de Ger.Gem. We hopen dat de wens in het woord vooraf: 'De Heere geve dat dit dagboek voor jou tot zegen mag zijn', in vervulling gaat voor een ieder die dit boek gaat gebruiken. Van harte aanbevolen.

'Een lamp voor de voet'. Uitgave CBS Leerdam. Paperback, 64 pag. Prijs ƒ 8, 50.

Een lamp voor de voet. David de man naar Gods hart, schrijft dat in Psalm 119 vers 105. Daarmee geeft hij getuigenis van de waarde van de Godsopenbaring. Zonder de kennis van Gods Woord is er geen zaligheid. Zonder de leiding van Gods Woord dwaalt de mens. Zonder de openbaring van de Heilige Geest is er geen zuivere kennis van Gods Woord. David wist dit alles uit ondervinding.

Het boekje bevat 57 kernachtige teksten en gedichten van diverse theologen uit vroeger eeuwen over de onschatbare waarde en betekenis van de Bijbel. Bij elk tekstgedeelte is de naam van de schrijver vermeld. Ook is aangegeven in welk boek het citaat te vinden is. Een keurig verzorgd en handzaam boekje. Prachtig om cadeau te geven ofte krijgen. Van harte aanbevolen.

'Een groot wonder in een klein bergdorp', door Marian Schalk-Meyering. Uitgave CBS Leerdam. Geb. 56 pag. illustraties: Jaap Kramer. Prijs ƒ 8, 95.

In de inleiding staat onder andere: 'In dit boek lezen jullie een verhaal over Walter. Het speelt zich af in een klein bergdorp. En het is heel lang geleden, al wel meer dan honderd jaar! De mensen in het dorp waren arm'... Walters vader is gestorven. Moeder moet de kost verdienen. Walter moet dan steeds op z'n twee jongere zusjes passen. Dan gebeurt er iets heel naars. Maar de God van Elia leeft nog, en doet wonderen. Een authentiek verhaal. Het zal kinderen zeker aanspreken. Leeftijd vanaf ± 6 jaar. AVI 5. Van harte aanbevolen.

J.C. Sterk-ten Bolscher,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen