Van buitenaf

Voed ouders op

In de krant was de titel wat langer: 'Voed ouders op tot goede opvoeders'. Dat was de kern van het betoog van Herman Baartman, bijzonder hoogleraar preventie en hulpverlening inzake kindermishandeling. Hij zegt daarin behartenswaardige dingen. Dit bijvoorbeeld:

Natuurlijk willen ouders liefst dat anderen zich zo min mogelijk met de uitoefening van hun ouderschap inlaten. Er is geen relatie waarin men als volwassene zoveel investeert als in de relatie met zijn kind. De ouder is met hart en ziel betrokken bij het welzijn van dat kind. Dat sommige ouders dat welzijn niet of onvoldoende ter harte lijkt te gaan, doet niets af aan dat gevoel van betrokkenheid.

Overigens, perfecte ouders bestaan niet. En dat is maar goed ook. Volwassen worden is leren leven met onvolmaaktheden, met name die van jezelf en van anderen. Daar heb je om te beginnen onvolmaakte ouders voor nodig. En al die ouders, met al hun grote of kleine tekorten, zijn eropuit het goed te doen. Maar als er één rol is waarin het moeilijk is om volwassen te zijn, dan is dat wel het ouderschap. Juist omdat men zoveel investeert in de relatie met zijn kind, juist omdat men er zo op uit is het goed te doen, is het bijzonder moeilijk en soms zelfs zwaar om te leven met eigen tekorten en tekorten van het kind. Ouders zijn om deze reden buitengewoon kwetsbare mensen. En dat kan maken dat ze zich te kijk voelen staan, zich beoordeeld en wellicht veroordeeld voelen, als een ander zich ongevraagd met de opvoeding bemoeit.

Desondanks lijkt het me, dat het juist een teken van volwassen ouderschap is als men in staat is confrontaties met tekorten te accepteren. Wij leven evenwel in een cultuur die het ouders niet gemakkelijk maakt een volwassen ouder te zijn.

In onze cultuur van afzijdigheid wordt ongevraagde bemoeienis vaak gezien als indicatief voor een tekort. We zijn niet zo doordrongen van het recht van kinderen op adequate zorg en van de wens van ouders om deze zorg te bieden, dat we het vanzelfsprekend vinden om ouders te assisteren. Eerbiediging van de rechten van ouders op autonomie grenst aan collectieve onverschilligheid.

Baartman heeft een idee: Biedt de ouders steun. 'We hebben een systeem dat hiervoor uitmuntend geschikt is, maar gebruiken het niet.' Hij doelt op het consultatieburo voor jonge kinderen. Zou kunnen. In mijn omgeving hoor ik echter te veel dat jonge moeders tamelijk klakkeloos de 'voorschriften' van dit soort buro's overnemen. Daarmee is zeker niet alles gezegd: want die 'cultuur van afzijdigheid' kennen we maar al te goed. (Trouw, l-n-2000)

Elite en onderwijs

De duurste particuliere middelbare school is het Stebo- College in Utrecht. De opleiding kost ƒ 40.000 per jaar. De school telt nu 165 leerlingen, met daarnaast een lange wachtlijst. De achtergrond van de belangstelling voor deze dure scholen kent u: onvrede met grote scholen, gebrek aan aandacht voor die leerlingen die dat nodig hebben; vlucht voor het studiehuis... In het begin van het Stebo-College, in 1982, waren er veel probleem leerlingen: erg druk, faalangst, onderwijs wordt voornamelijk gekozen om de kinderen het gewenste diploma te laten behalen. Dat is ook de mening van Jaap Dronkers.

In Frankrijk weet iedereen dat het Henri Quatre in Parijs het duurste én beste lycée is. Een goede school in Frankrijk, zegt hoogleraar empirische sociologie Jaap Dronkers van de Universiteit van Amsterdam, is de avenue naar de beste universiteit. Zit je op een gewone middelbare school dan ga je, zoals Simone de Beauvoir naar de Sorbonne, een massale stadsuniversiteit. Met een diploma van een particuliere school kun je.

net als Sartre naar een van de 'grandes écoles'. Het particulier onderwijs in Nederland, zegt Dronkers, is een avenue naar een diploma. Maar een leerling die Stebo heeft gedaan gaat niet naar een betere universiteit.

Dronkers doet al jaren onderzoek naar elite, en vroeg zich toen hij hoogleraar werd af hoe het toch kwam dat er in Nederland wel een elite is, maar dat er geen elitescholen zijn. Dronkers heeft alle president-directeuren van grote bedrijven in Nederland gevraagd naar hun opleiding. Allemaal zaten ze op 'gewone' scholen. Alleen Lubbers en Van Mierio hebben nog net een staartje van het negentiende eeuwse elite-onderwijs meegekregen op de Jezuietenschool.

Als je kind dan geen elite wordt door naar een particuliere school te gaan, waarom zou je er dan zoveel voor betalen? Om ervoor te zorgen dat je elite blijft. Om statusdaling te voorkomen, zeggen sociologen. Uit het onderzoek van Weenink en De Regt blijkt dat de meeste ouders, in elk geval de vaders, een universitaire opleiding hebben often minste hbo.

Vraag je ouders naar wat ze voor hun kinderen willen, dan zeggen ze dat ze hopen dat ze gelukkig worden. Dat ze een baan vinden waarin ze hun talenten kunnen ontplooien. En volgens de meeste ouders lukt dat het best met een baan op een opleidingsniveau dat ongeveer gelijk is aan het hunne. Hun kinderen móeten een diploma halen. Pas dan kunnen ze door naar de universiteit of het hbo. Hoe Stebo-leerlingen het op de universiteit doen, waar geen vijftig leraren op 165 leerlingen zijn, extra huiswerklessen niet bestaan en niemand vraagt of thuis alles goed gaat, is onbekend. Ouders weten, zegt Dronkers, dat onderwijsverschillen de ruggengraat zijn van de ongelijkheid in de Nederlandse samenleving. Een inkomensdaling kunnen ouders nog net hebben. De notaris uit het onderzoek van De Regt en Weenink kan vrede hebben met een zoon die fysiotherapeut is. Maar een schoolloopbaandaling, geen diploma of een te laag diploma, is een ramp.

Al met al gaat de Stebo-opleiding ouders straks anderhalve ton kosten. En dan, denkt Bouwens, is een particuliere opleiding wel iets om trots op te zijn. Dronkers gelooft daar weinig van. De echte elite, zegt hij, gaat naar een middelbare school waar veel lessen in het Engels worden gegeven.

Kleijne van de onderwijsinspectie zegt hetzelfde. 'De middelbare scholen die veel doen aan tweetalig onderwijs zijn populair bij bepaalde groepen van de bevolking.' Zo'n school is een goede opstap naar een buitenlandse universiteit. 'De echte top van Nederland redt het niet meer met alleen de universiteit van Groningen of Leiden.'

Ook de toekomstige Nederlandse elite, denkt Dronkers, gaat naar een gratis school. - (NRQ 28-10-2000) " • ^ ..-, .•--•-_ •

W.P. van Kempen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen