Duaal leren

Duaal leren

In het achterliggende decennium is de wetenschappelijke kennis over leerprocessen vertaald naar concepten die op de werkvloer hanteerbaar (moeten) zijn. in de universiteiten zien we de invoering van probleemgestuurd onderwijs. In de tweede fase van het voortgezet onderwijs zijn met de invoering van het studiehuis leerconcepten vertaald naar het meer bevorderen van zelfverantwoordelijk leren door het inzetten van activerende werkvormen. In het VMBO zien we de concepten vertaald in het opzetten van een leerwerkhuis.

De boodschap in al deze ontwikkelingen is dat leren niet op zichzelf moet staan. Het leren moet uitgaan van de reeds aanwezige kennis en moet daarna ook weer toegepast worden. Door het leren te koppelen aan het handelen, aan het (ver)werken, beklijft de kennis beter. Deftig gezegd: de transfer van de kennis wordt erdoor bevorderd.

Maar al te vaak blijkt dat het halen van een onderwijsbevoegdheid niet gelijk staat aan een harmonieuze start in de praktijk van het onderwijs. En die praktijkhobbel wil men in het leerwerktraject, onder ons bekend als het project 'Duaal leren', wegnemen.

Duaal leren 2

Het duale leren is niet alleen van betekenis voor de docent in opleiding. Het betrokken zijn bij de opleiding van de 'eigen' leraren geeft dat de school nog bewuster leert kijken naar het onderwijskundig handelen binnen de school. Verwacht mag worden dat de onderlinge betrokkenheid van de initiële lerarenopleiding en de school waar het werkplekleren plaatsvindt zal leiden tot professionele ontwikkeling van de zittende leraren binnen beide instituten.

Een duaal leertraject, een blauwdruk ^

Het project is ambitieus omdat het werken en leren ook in de opbouw van het project samen moeten

gaan. Het ontwerpen van de blauwdruk loopt maar net even voor op het uitvoeren ervan in de praktijk. De eerste schetsen van - een blauwdruk laten het volgende zien.

Een student, een schoolverlater Havo of VWO, die zich aanmeldt voor een duaal leertraject voor leraarschap in het voortgezet onderwijs krijgt de eerste twee jaar één dag/avond per week een vakinhoudelijke opleiding en één dag per week een werkopleiding op een vo-school. In het derde en vierde jaar van de opleiding krijgen zij één dag/avond in de week hun vakinhoudelijke opleiding en wordt op de andere dag onder toezicht les gegeven. Gedurende de eerste twee jaar zoeken studenten een part-time baan buiten het onderwijs voor de overige dagen van de week. In Vanaf het derde jaar kunnen de studenten aan een vo-school worden benoemd, zo mogelijk als onderwijsassistent, waardoor zij ook onder de rechtspositieregeling gaan vallen.

Opleiding binnen de vo-school

Een tweede pennenstreek laat zien hoe men het opleidingstraject binnen de school gestalte wil gaan geven. Er wordt vanuit gegaan dat de vo-school de eigenaar van het opleidingsprobleem van de (toekomstige) eigen medewerkers. De centrale gedachte is dat de vo-school zich verantwoordelijk gaat voelen voor het opleiden van de eigen medewerkers. Was het voorheen de opleidingsschool, de HBOinstelling, die de startkwalificaties bepaalde, nu is het de vo-school die een aantal startkwalificaties definieert en op basis van de competenties van de toekomstige leraar een opleidingsprofiel bepaalt. Dat dit niet zomaar gerealiseerd kan worden, begrijpt iedereen. Om de gewenste situatie te bereiken wordt binnen elke vo-school een opleidingscoördinator benoemd. Deze wordt, samen met zijn secondant, geschoold in een traject dat verzorgd wordt door de Noordelijke Hogeschool en de Universiteit Groningen. Aan het eind van de scholen zijn deze personen in staat te beoordelen welke scholing

noodzakelijk is voor medewerkers, kunnen zij de scholing bij andere instituten inkopen en een deel van de scholing binnen de eigen school realiseren. Het voordeel van deze werkwijze is dat de scholen hun eigen accenten kunnen leggen. Een school die zich in het leerproces sterk toegelegd heeft op het gebruik van kennis als gereedschap kan dit in het eigen opleidingsprogramma terug laten komen.

Competentiegericht opleiden

Een derde aspect van de blauwdruk is het uitgaan van de competenties van de studenten. Als een student binnenkomt heeft hij/zij een aantal competenties in een zekere fase van ontwikkeling. Deze competenties vormen het uitgangspunt om een eigen opleidingsprofiel op te zetten. De één zal wat meer moeten doen aan communicatieve vaardigheden, de ander aan sociale vaardigheden. De één heeft het geven van instructie als vanzelf in de vingers, terwijl een ander daar meer moeite voor moet doen en meer oefening nodig heeft.

Een opleidingstraject start met het afnemen van een assessment bij de student om de competenties in kaart te brengen. De vorderingen in de opleiding van de student worden met behulp van portfolio's en assessment gevolgd. Het vaste doel is om betrokkenen in vier jaar een vloeiende instroom in het voortgezet onderwijs te garanderen.

Voorlichting

Op 16 januari 2002 wordt in hogeschool De Driestar een voorlichtingsavond gehouden om mensen die zich interesseren voor een baan in het onderwijs. Ook de huidige leerlingen van Havo 5 en Vwo 6 worden uitgenodigd op deze voorlichtingsavond, zodat zij zich kunnen laten informeren over een duaal leertraject.

Met dank aan drs. C.J.A. Toonen en drs. M. Harkema voor de verstrekte informatie over liet project.

Drs. A. Verweij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen