Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het raad van toezichtmodel: toekomst voor alle scholen?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het raad van toezichtmodel: toekomst voor alle scholen?

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

De voorzitter van de raad van toezicht rijdt met een ongemakkelijk gevoel naar huis. De vergadering vanavond verliep erg stroef. Waar had het nu aan gelegen? Eigenlijk was de halve vergadering verloren gegaan aan de discussie over de vraag waar ieders verantwoordelijkheden liggen. De voorzitter van het college van bestuur had met kracht betoogd dat hij niet van ‘zijn’ raad van toezicht verwacht dat ze inhoudelijk over besluiten zouden gaan discussiëren. Enkele leden van de raad van toezicht waren ertegenin gegaan en dat had geleid tot een uitgebreide discussie over bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Het functioneren binnen het raad van toezichtmodel was zo eenvoudig nog niet...

Verschillende van de reformatorische VO-scholen zijn inmiddels van het klassieke bestuursmodel overgestapt op het raad van toezichtmodel. Daarbij kunnen enkele vragen gesteld worden. Wat is het verschil tussen deze twee modellen? Waarom is de overstap nodig? Wat zijn valkuilen bij de overstap naar een dergelijk model? Kunnen we hierin van elkaar leren? Deze vragen zullen in dit artikel de aandacht krijgen.

Nieuwe denkbeelden
In het klassieke bestuursmodel was het vrijwilligersbestuur van een school het bevoegd gezag. De rector was in dienst om de dagelijkse leiding te geven. De laatste jaren begon dit te knellen. De rector was vaak de professional die in de praktijk de werkelijke leiding had, maar daar niet eindverantwoordelijk voor was. Dat was nog steeds het bestuur. Onder invloed van nieuwe denkbeelden over aansturing van de samenleving ging de overheid vanaf de eeuwwisseling steeds meer verantwoordelijkheden in de samenleving leggen. De wetenschappelijke basis voor deze veranderende overheidsvisie ligt in het New Public Management, een managementfilosofie die in de jaren tachtig van de vorige eeuw is ontwikkeld. Heel kort weergegeven is de gedachte dat de publieke sector meer als een bedrijf moet worden aangestuurd. De overheid moet de middelen beschikbaar stellen en de professionele bestuurders in de sector zorgen voor een juiste besteding. Deze beweging leidde inderdaad tot een professionaliseringsslag. Diegene die in de dagelijkse praktijk de grote beslissingen neemt moet daarvoor volledig de verantwoordelijkheid kunnen nemen, zo was vervolgens de gedachte. Een college van bestuur (tevens bevoegd gezag en dus eindverantwoordelijk) met een raad van toezicht werd als nieuw model geïntroduceerd, analoog naar het bedrijfsleven waar je raden van bestuur en raden van commissarissen hebt.

Toezicht op identiteit
Hoe de relatie is tussen college van bestuur en raad van toezicht is voor velen niet geheel duidelijk. Als we kijken naar een sector als de gezondheidszorg - waar deze ontwikkelingen al langer gaande zijn - dan blijkt dat daar soms forse problemen ontstaan. Vaak is het zo dat het college van bestuur te veel haar eigen gang gaat en dat de toezichthouder het allemaal laat gebeuren. Dit leidt tot mismanagement, grote financiële problemen en uiteindelijk tot het opstappen van vaak beide organen.
Is dit nu niet wat somber geschetst? Is hiermee gezegd dat het in onderwijsland ook zo zal gaan? Kan het ook goed verlopen met het raad van toezichtmodel? Natuurlijk gaat het gelukkig in de meeste gevallen goed. Wel is gebleken dat daarvoor veel toerusting van beide organen nodig is. De VGS heeft daartoe 18 maart jl. een eerste verkennende bijeenkomst georganiseerd. Daar bleek met name dat voor het reformatorische onderwijs een belangrijke focus ligt op het toezichthouden op identiteit. Hoe doe je dat? En in het verlengde daarvan: hoe houd je ook in het nieuwe aansturingmodel contact met je (identiteits)achterban? Deze en andere vragen stonden centraal tijdens de bijeenkomst. Hieronder worden kort een tweetal opbrengsten van de dag weergegeven.

Het toezicht op identiteit kan verschillend worden vormgegeven. Het moet natuurlijk worden geborgd in het toezichtskader van de raad van toezicht. Tevens dient het constant onderwerp van gesprek zijn in de interactie tussen college van bestuur en raad van toezicht. Daarnaast hebben alle raden van toezicht in het reformatorisch VO een rol in de benoeming van personeel. Er zijn enkele VO-scholen die een identiteitsraad hebben ingesteld die bij benoemingen een specifieke taak heeft. Duidelijk is dat alle scholen worstelen met dit thema maar dat er verschillende oplossingsrichtingen worden gevonden.
Alle scholen proberen het contact met de achterban ook in de nieuwe verhoudingen levend te houden. Daarin kiezen ze eigen route. Sommige scholen organiseren bijeenkomsten met de kerken. Anderen geven in de nieuwe constellatie een rol aan het verenigingsbestuur of de vereniging. Ook dit is een thema waarin alle scholen zoeken naar een weg om de binding met de achterban te borgen.

Een belangrijke focus voor de VGS is of dit model ook in het Primair Onderwijs bruikbaar is. Het nieuwe wetsvoorstel Goed Onderwijs, Goed Bestuur (31 828) stelt de scheiding van bestuur en toezicht ook voor het PO verplicht. Of dit gehandhaafd blijft in de uiteindelijke wet is de vraag. Wel is duidelijk dat het PO hierin niet zomaar het VO moet volgen maar een aansturing moet vinden die bij haar schaalgrootte en onderwijsvisie past.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Reformatorische School

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 mei 2009

De Reformatorische School | 1 Pagina's

Het raad van toezichtmodel: toekomst voor alle scholen?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 mei 2009

De Reformatorische School | 1 Pagina's