Presteren: de omgekeerde wereld

In de Heilige Schrift is op vele plaatsen te lezen dat aan de mens in deze bedeling gevraagd wordt om ijverig te zijn en te presteren, terwijl gewaarschuwd wordt tegen luiheid, laksheid en dergelijke. Op de school van de Heilige Geest wordt echter ook het omgekeerde geleerd. Mr. Hieronymus van Alphen dichtte in 1778 (en het werd later in allerlei stichtelijke lectuur, maar ook in veler prediking een gevleugeld woord): ‘Eigen krachten te verachten, wordt in Jezus’ school geleerd.’ Evenwichtig komt deze notie aan de orde in de bundel Bijbelstudies Sprekende contrasten die onlangs van de hand van ds. P. Mulder verscheen. Bijbelstudie 17 gaat over Paulus en Gamaliël.

Gamaliël onderwees zijn leerlingen in de wetten van Mozes. Hij bracht hen de regels bij waarnaar, volgens farizese opvatting, een mens moest leven. Zo is Paulus een goede leerling van hem geweest. Deze theologische vorming is Paulus later in dienst van het Evangelie zeer van pas gekomen. Denk maar aan de theologische leiding die Paulus aan de jonge gemeenten gaf door middel van zijn brieven.

Intussen was Gamaliëls onderwijs wel naar de letter van de wet, maar niet naar de geest van de wet. Want hoe onberispelijk Paulus ook leefde en hoezeer hij de wet ook hooghield en als uitgangspunt van zijn leven had, toch zegt hij later: ‘Zonder de wet, zo leefde ik eertijds’(Rom. &:9). Toen de Heilige Geest hem ging onderwijzen, kwam hij erachter dat hij de wet nooit goed had verstaan. Evenmin als de rijke jongeling. Het is de Heilige Geest Die ons de diepe geestelijke betekenis van de wet leert kennen. En dan gaan we ook pas echt zien wat de zonde is, en hoe door en door zondig wij zijn. Paulus heeft wel veel van Gamaliël geleerd, maar hij kwam daardoor niet verder dan ‘in het vlees te betrouwen’. Hij dacht, in navolging van de Joodse leer, met eigen werken en ijver rechtvaardig voor God te zijn. Totdat de Heilige Geest de wet in zijn leven voor een heel ander doel ging gebruiken; namelijk om uit de wet kennis van de zonde te krijgen (Rom. 3: 20). Toen ging hij leren: ‘Er is niemand rechtvaardig, ook niet één; (…) er is niemand die God zoekt.’

Wat Gamaliël hem ook niet geleerd had, was de kennis van Christus. De wet had hem dat evenmin geleerd. Want de kennis van Christus is uit het evangelie. Toen dat Evangelie hem gepredikt werd in Damascus door Ananias, vielen hem de schellen van de ogen. Alles leerde hij toen schade en drek achten om de uitnemendheid van Christus. Toen het God beliefde Zijn Zoon in hem te openbaren, schreef hij al zijn eigen werken af en leerde hij alleen op Christus’ gerechtigheid te bouwen. Hij hield toen maar één verlangen over: Christus te mogen gewinnen en Hem meer te leren kennen.

Paulus werd ervan afgebracht in wettische zelfverzekerdheid te menen onberispelijk te zijn. In Romeinen 7 lezen we een heel andere belijdenis van hem: hij kent zichzelf als een ellendig mens in wie geen goed woont. Maar dan is zijn verlangen toch steeds meer Christus gelijkvormig te worden in het sterven aan de zonde en in het opstaan tot een nieuw godvruchtig leven. ‘Niet dat ik het alrede gekregen heb, of alrede volmaakt ben.’ Hier op aarde is het altijd ten dele als het over de heiligmaking gaat. Maar er is ook ‘een ernaar jagen’. In deze spanning leefde Paulus. Maar daarin is hij niet zonder zekerheid en troost. Want hij mag het zeker weten: ‘Waartoe ik van Christus Jezus ook gegrepene ben.’

Vragen:

1. Als ‘de rechtvaardiging door het geloof zonder de werken van de wet’ de kern van de Bijbelse boodschap is, geven we die boodschap door aan onze leerlingen. Zou je, behalve Paulus en Gamaliël, nog andere voorbeelden uit de Bijbel kunnen noemen, waarin dit geheim duidelijk naar voren komt?

2. We leren onze leerlingen eveneens dat er in het houden van Gods geboden in onze dagelijkse wandel groot loon ligt. Hoe ga jij om met de spanning en de verwarring die deze dingen bij leerlingen kan oproepen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen