Sociale veiligheid en seksuele diversiteit

Volgens Ritmeester is er binnen de christelijke scholen de nodige aandacht voor sociale veiligheid in de breedte. Het bieden van een veilig pedagogisch klimaat is immers een van de kernopdrachten van de reformatorische school. Ritmeester: ‘De Heere God geeft ons de opdracht om Hem lief te hebben boven alles en onze naaste als onszelf. Er is veel materiaal ontwikkeld om dat te bevorderen, bijvoorbeeld rondom de thema's pesten, sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen of positieve groepsvorming. Uit landelijk onderzoek is echter gebleken dat jongeren die worstelen met hun geaardheid zich op school vaak onveilig voelen en dat de neiging tot suïcidaal gedrag bij hen hoger is. In 2008 is de visienota Homoseksualiteit geschreven. Wij hebben ons aan de hand daarvan afgevraagd wat dit concreet betekent voor het handelen van de leerkrachten op onze scholen. Op initiatief van de VGS hebben we, samen met mensen uit het veld, de handreiking Sociale veiligheid en seksuele diversiteit opgeleverd.’

Wat hebben sociale veiligheid en seksuele diversiteit met elkaar te maken?

‘Er zijn jongeren die, nadat ze onze scholen hebben verlaten, aangeven dat ze zich wat betreft hun seksuele geaardheid niet veilig hebben gevoeld. Dat is ook niet zo gek, want seksuele diversiteit is een thema dat veel verlegenheid oproept binnen onze kring. Dat heeft alles te maken met het klassieke belijden dat een seksuele relatie is voorbestemd voor man en vrouw. Jongeren die een homoseksuele geaardheid hebben, kunnen vervolgens in een enorme eenzaamheid terechtkomen en worstelen met vragen waarover ze met niemand kunnen praten. Als wij letten op de opdracht die God ons heeft gegeven en een sociaal veilige omgeving willen bieden op onze scholen, dan moeten wij ook hier expliciet aandacht aan besteden. Onze leerlingen zitten volop in hun identiteitsontwikkeling en wij willen ze daarin zo goed mogelijk begeleiden.’

Hoe kunnen reformatorische scholen sociale veiligheid bieden als ze een duidelijk standpunt innemen over het aangaan van relaties?

‘Dat is een spanningsveld. Ik vergelijk het soms met de vraag van jongeren over het wel of niet hebben van gemeenschap voor het huwelijk. Daarin moeten ook keuzes worden gemaakt. Maar het maakt natuurlijk wel verschil: iemand met een heteroseksuele geaardheid kan trouwen, terwijl een homoseksuele relatie niet past vanuit het reformatorisch belijden. Wij merken echter dat er homoseksuele jongeren zijn die hun leven willen inrichten vanuit het reformatorisch belijden. Dat roept voor hen strijd en vragen op en ik denk dat wij als christelijke gemeenschap juist om hen heen moeten staan en hen moeten steunen. We willen vanuit Bijbels perspectief zoeken naar antwoorden. Vaak voelen we ons in ons standpunt aangevallen en nemen we een verdedigende houding aan, maar dat hoeft niet. We hebben een prachtige boodschap. God ziet elk mens, ook te midden van de gebrokenheid. De vraag is: als die gebrokenheid zichtbaar wordt, zijn we er dan voor elkaar?’

De handreiking pleit voor openheid rondom leerlingen, maar docenten wordt aangeraden zich stil te houden. Waarom is dat?

‘Laat ik vooropstellen dat sociale veiligheid rondom dit thema voor docenten even belangrijk is als voor leerlingen. De reden dat dit erin staat, heeft alles te maken met de negatieve manier waarop er vaak gereageerd wordt op homoseksualiteit. Daarin kun je als docent een bepaald stempel krijgen. Ik zou het winst vinden als er op onze scholen leraren zijn die dienen als identificatiefiguur voor jongeren met een andere geaardheid. Ik besef tegelijkertijd dat er heel veel moed voor nodig is om zo'n stap te maken en ik weet ook niet of de tijd daarvoor rijp is. Een aantal jaar geleden was dit thema onbespreekbaar. Je hoorde er niet over of men deed alsof het er niet was. Ik denk dat de bespreekbaarheid van deze thematiek langzamerhand een plek krijgt, maar dat heeft tijd nodig.’

Wat is het doel van de handreiking?

‘We hopen dat scholen het thema seksuele diversiteit gaan agenderen. De opvoeder is immers degene die de kwetsbare thema's aan de orde stelt, niet de opvoedeling. Docenten kunnen vragen en opmerkingen krijgen en hebben handvaten nodig om daarmee om te gaan. In de handreiking staan gesprekvragen en andere nuttige informatie waarmee leerkrachten aan de slag kunnen.’

Hebben scholen de handreiking positief ontvangen?

‘Ja, wij hebben positieve geluiden gehoord. Veel scholen hebben het thema geagendeerd en geven aan dat er meer gesprekken worden gevoerd tussen leerlingen en vertrouwenspersonen of leraren. Het is voor scholen echter wel een zoektocht, dus we hopen dat de handreiking daar een positieve bijdrage aan kan leveren.’

Aandachtspunten voor leerkrachten

1. Draag je klas en elke individuele leerling in het gebed op aan de Heere.

2. Laat je klas een veilige plek zijn voor elk individueel kind en voor de groep als totaal.

3. Ken de leefwereld van de leerlingen die aan jou zijn toevertrouwd.

4. Sta als opvoeder open voor gesprekken over alle onderwerpen die je leerlingen bezig houden.

5. De kern van elk gesprek wordt gevormd door luisteren, luisteren, luisteren en dan pas spreken.

‘Ik zou het winst vinden als er op onze scholen leraren zijn die dienen als identificatiefiguur voor jongeren met een andere geaardheid’

Kees Ritmeester

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen