Een hele stap

De zoektocht naar het waarom van de knip op deze cruciale leeftijd, leidde tot een verrassende ontknoping. Een mailronde langs alle internationale scholen in Nederland leerde dat de knip daar ogenschijnlijk later komt. Niets is minder waar. Ook op die scholen gaan leerlingen direct na de basisschool naar het voortgezet onderwijs. Dat onderwijs ontvangen ze met dezelfde kinderen in hetzelfde gebouw.

Anderen wezen op het feit dat de vraag naar het waarom van de knip er een van onderwijshistorische aard is. En uiteindelijk wist niemand te vertellen waarom we al jaren handelen zoals we handelen.

Dat verlegt de focus naar de voorbereiding op en begeleiding binnen het voortgezet onderwijs.

Het is heel spannend voor ze

Anton Heger is als teamleider onderbouw stream 1 (havo en vwo) van het Calvijn College locatie Goes nauw betrokken bij het proces dat leerlingen doormaken als ze van de basisschool naar het voortgezet onderwijs gaan: ‘Alle aanmeldingen komen bij mij en mijn collega-teamleiders binnen en wij verdelen de leerlingen over de verschillende klassen.

We gaan bij de basisscholen op bezoek om alle leerlingen te bespreken op aanvullende bijzonderheden. Dan komen ook verhelderingsvragen naar aanleiding van het onderwijskundig rapport aan de orde. We kijken waar het kind op zijn of haar plek zit. Dan denken we aan veiligheid en eventuele vriendjes of juist kinderen waar minder positieve ervaringen mee zijn opgedaan.

We merken dat de leerlingen de overstap heel spannend vinden. Ze vragen zich af hoe de nieuwe klas gaat reageren op hun aanwezigheid als individu. De positie in de groep wordt anders. Wat wordt er van je verwacht. Zo voorspelbaar als het in groep 8 was, zo onvoorspelbaar zijn de eerste weken in het voortgezet onderwijs. Wat ik me van mijn eigen overstap herinner, is dat er toentertijd in ieder geval niet zoveel aandacht voor het individuele kind was, als men nu als normaal acht.’

Wat Heger betreft zou de knip in de schoolloopbaan wat eerder gezet kunnen worden. ‘Kinderen zitten op de basisschool in zeer heterogene klassen. Binnen passend onderwijs moeten gymnasiumleerlingen én vmbo’ers in één klas goed kunnen matchen, maar ik kan me voorstellen dat een eerdere opsplitsing naar (cognitieve) capaciteiten voor het sociaal-emotioneel wel-bevinden van het kind goed is. Juist als hun zelfbewustzijn tot ontwikkeling komt, moeten kinderen zich op een gelijkwaardige manier kunnen spiegelen aan de anderen.’

Een ingrijpende verandering

Henk en Anja Verhoeff uit’s-Gravenpolder hebben aan de lijve ervaren hoe groot de overgang van het sbo naar het Iwoo Calvijn College in Krabbendijke was voor hun zoon Thomas (13).

‘We hebben het ervaren als een ingrijpende verandering. Het gestructureerde sbo moest plaatsmaken voor het vrijere systeem op het voortgezet onderwijs. Het lastigste voor ons was de heftige reactie van Thomas op deze verandering. Thomas wist op het veilige sbo waar hij aan toe was. Op het voortgezet waren voor Thomas veel dingen, zoals het feit dat hij ieder lesuur een andere docent had en daarbij de wisselingen van lokalen, niet duidelijk. Ook de planning van het huiswerk zorgde voor veel stress. Hij begreep zijn tijdplanner (agenda) niet, wist niet waar hij moest kijken en waar hij de dingen op moest schrijven. Dat deze onzeker-heid en stress thuis ontlaadde in boosheid en verbaal geweld was voor ons een zeer intensief proces. Positief is dat dit er wel voor gezorgd heeft dat Thomas zelfstandiger is geworden.

De voorlichting voor de streamkeuze was voor ons als ouders heel duidelijk. Thomas kreeg in groep 8 een tijdplanner als voorbereiding. Er was een voorlichting door iemand van het Calvijn op school. Dit ervaarde Thomas als positief. Bijzonder fijn was ook dat de ab’er voor Thomas een persoonlijke rondleiding organiseerde op het Calvijn. Wat betreft de begeleiding binnen het Calvijn zijn we ook tevreden. De school kent een integratiegroep (ig). Voor Thomas was die onmisbaar in het gewenningsproces. De dames van de ig werken aan huiswerkplanning en geven hem aan het begin van de dag overzicht in de lessen en lokalen. En hij heeft iedere week een gesprekje met de ab’er.’

Ouderbetrokkenheid

Heger onderkent naast alle vooraf gegeven voorlichting, van zowel de basisschool als de school voor voortgezet onderwijs, het belang van het meenemen van de ouders in het hele proces. ‘Ouders of verzorgers en kinderen komen aan het einde van groep 8 kennismaken met de nieuwe klas. Dan volgen er verschillende initiatieven om ouders te betrekken bij school. Sommige mentoren sturen regelmatig een informatief mailtje naar de ouders. Anderen betrekken hen in het opzetten van een groepsapp, waar naast de mentor ook ouders in zitten. Ten slotte organiseert de school een ouderavond waarin ouders uitgebreid in gesprek gaan met de mentor en indien nodig met andere functionarissen, zoals de dyslexiebegeleider en de zorgcoördinator.’

Ouders Verhoeff geven aan dat zij zich gesteund voelen door het uitwisselen van ervaringen met andere ouders, de open contacten met school, de bereidwilligheid en ondersteuning van school om dit proces goed te laten verlopen en het feit dat Calvijn College een school is van eigen signatuur.

Veilige sfeer

Heger vindt het belangrijk dat school helder communiceert in wat zij van de leerlingen verwacht. Maar bovenaan staat het creëren van een veilige sfeer van wederzijds vertrouwen en respect. Het Calvijn College steekt tijd en energie in de groepsvorming. Daarin speelt de identiteit van de school een belangrijke rol. Heger stelt dat de liefde van Christus hem dringt. ‘De kinderen zijn gedoopte kinderen en zijn door de Heere op ons pad gebracht. Als dit doorklinkt en doorwerkt in de gesprekken die met de leerlingen gevoerd worden, geeft dat een sfeer waarin soms ook iets gezien wordt van datgene wat er in hen omgaat.

In een veilige atmosfeer komen kinderen tot groei. Groei in het gevoel van geaccepteerd te zijn, van de motivatie om zich in te zetten. Maar ook groei in vrijmoedigheid om over deze dingen open en kwetsbaar te zijn.’

Gouden tip

Heger heeft nog een gouden tip: ‘Wees naar het voortgezet open over uw kind. Accepteer uw kind zoals het is. De Heere heeft Zich niet vergist toen Hij het schiep. En van opvoeders wordt gevraagd om met dat kind aan het werk te gaan. Met liefde!’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen