Zijn weg was in de zee

Met z’n liefde voor kinderen kwam het uiteindelijk wel goed. Toen Geluk eenmaal met zijn opleiding begonnen was, wist hij: dit is wat ik wil. Hij verdiepte zich meer en meer in het zwakke kind, vooral tijdens de zomerkampen voor gehandicapten. ‘Die kampen beleefde ik razend intens. Toen ik na zo’n kamp op Utrecht Centraal stond, leek de hele wereld ineens imbeciel. Ik was er zo in meegezogen en kreeg als het ware een andere bril op waarmee ik naar mensen keek.’ Grinnikend: ‘Samen met mijn vrouw, toen nog vriendin, was ik eens met zo’n groep bij een kerkdienst. De dominee dacht dat mijn vrouw onderdeel van de groep uitmaakte en stelde haar ook een eenvoudige vraag. Ze gaf keurig antwoord, maar haar verontwaardiging vergeet ik niet meer.’

Herkenningsteken

Zijn passie voor zwakke kinderen resulteerden in een loopbaan als orthodidact. Maar liefst 36 jaar was hij dat, vooral op de Zeeuwse scholen. Eerst namens het Begeleidingsdienst Gereformeerd Schoolonderwijs (BGS) en later – na de fusie – bij Driestar onderwijsadvies. De in Benthuizen geboren Geluk begon zijn loopbaan als onderwijzer op de Ds. Abraham Hellenbroekschool in Zwijndrecht. ‘Ik had eerst contact gehad met de School met de Bijbel in Streefkerk, maar toen hoorde ik dat de nood hoog was in Zwijndrecht. Niek Teerds runde daar de school, samen met z’n vrouw. Zij had groep 3/4, hij groep 5/6. Later werd het een volledige school.’

Teerds en Geluk spraken af elkaar te ontmoeten op het station. Geluk lacht: ‘We hadden een herkenningsteken afgesproken, want hoe vind je elkaar anders op zo’n perron? Teerds zou het Reformatorisch Dagblad voor zich houden. Hij was niet te missen.’ Geluk werd aangenomen en begon tegelijkertijd met een studie orthopedagogiek. ‘De directeur en Rein van der Garde, die er ook kwam werken, gingen ook studeren. Dat was makkelijk, we konden rekening houden met de planning op school. We zorgden er bijvoorbeeld voor dat we tijdens tentamenperiodes geen projectweek organiseerden.’

Binnenkamer op de wc

Nadat hij orthopedagogiek had afgerond, werd Geluk leerkracht op een protestants-christelijke mlk-school in Tholen. ‘Het bestuur benoemde mij, omdat de samenstelling van het team de bevolking van het eiland moest weerspiegelen. De collega’s waren vrij links, dus ze moesten nog een refo.’ Het was een hele omschakeling voor Geluk. ‘Het was alsof ik niets wist. Ik moest helemaal opnieuw beginnen en zat soms met m’n handen in het haar. Het tweede jaar ging trouwens veel makkelijker. Die groep kon ik prima een kwartier alleen laten. Principieel gezien had ik het daar het moeilijkst. De wc was daar vaak m’n binnenkamer. Ik kreeg alle vrijheid om de leerlingen te vertellen over het ene nodige, hoor, maar er werd regelmatig water bij de wijn gedaan. Soms klaagden kinderen over “die zware meester Geluk”. Collega’s namen het dan altijd voor me op, dat was mooi.’

Sober

Na twee jaar nam Geluk afscheid van de klas. Hij werd orthodidact vanuit de mlk-school. ‘Er waren wachtlijsten, dus ik kon direct aan de slag. En na ruim een jaar kwam er een staatssecretaris die zei: “Beste refo’s, als jullie drie jaar volwaardige schoolbegeleiding geven en dat zelf betalen, dan gaat na die tijd de subsidiekraan open.” Zo begon het BGS. Ik zat daar al snel bij. Dat was sober, hoor. Mijn zolderkamertje was het BGS-kantoor van Zeeland. Het was m’n vierde baan in korte tijd, maar vervolgens heb ik niets anders meer gedaan. Ik zeg weleens: ik heb nooit van mijn leven gewerkt; ik heb een betaalde hobby.’

Geluk genoot van zijn gesprekken met kinderen. ‘Ook al deed ik een test voor de honderdste keer, het kind is altijd anders.’ Voor kinderen die hij testte op dyscalculie had hij altijd snoep bij zich, voor kinderen met dyslexie niet. ‘Leesangst en spellingangst zal er best zijn, maar is niet bewezen. Met lezen kom je er met puzzelen en raden wel uit. Met schrijven heb je ook geen last, dan zie je zelf toch niet dat je het fout doet. Als je dan ook nog een juf hebt die er pedagogisch mee omgaat, hoeft het niet zo’n probleem te zijn. Het is wat kort door de bocht, maar rekenangst is echt erger. Je kunt de strategie wel gehoord hebben, maar geen idee hebben hoe je dat moet doen. Dan houdt het op.’

Nauwgezet

De laatste zeventien jaar was hij naast zijn werk als orthodidact ook actief voor het landelijk samenwerkingsverband. Eerst als coördinotor van de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PLC) en later vanwege de wetgeving rondom passend onderwijs als zorgmakelaar. ‘Het werd tien keer zo ingewikkeld. Er is zo veel diversiteit aan problematieken. Ik behandelde de binnenkomende aanvragen voor arrangementen, hielp bij het aanleveren van de stukken en controleerde die. Ik heb documenten ontwikkeld die het aanleveren makkelijker maken. M’n Driestarwerk vond ik leuker, maar m’n nauwgezetheid en oog voor precisie zorgden ervoor dat ik heel geschikt was voor de taak van zorgmakelaar. Daar werd een beroep op gedaan en dat kon ik niet weigeren.’ Ook in zijn vrije tijd was Geluk nog met zijn werk bezig. Binnen zijn eigen bedrijfje, Correcta Leerhulp, ontwikkelde hij veel pakketten, waar zijn nauwkeurigheid ook van pas kwam. ‘Het begon met ARTIS, wat staat voor Aangepast Rekenen voor Toekomstige Ivbo-scholieren. Als een monnikje heb ik vier rekenmethodes doorgenomen en per les aangegeven wat het minimale minimum was voor deze toekomstige ivbo’ers. Het zag er niet uit, hoor, het was gewoon in Word. Maar het was vernieuwend en er was behoefte aan. Daar heb ik bakken met geld mee verdiend. Op den duur gingen methoden ook minima aangeven, maar voor deze leerlingen was dat nog te veel; het moest echt het minimale minimum zijn.’

Ziekelijk

Tijdens het gesprek sluit Geluk veelvuldig secondelang zijn ogen, soms om diep te kunnen graven naar herinneringen, soms om zijn emoties de baas te blijven. Hij dwaalt vaak af van het onderwerp, maar komt via het woord “afijn” telkens weer terug bij waar hij was gebleven.

Regelmatig zegt hij: ‘Schrijf dat maar niet op, hoor.’ Vooral als het over zijn geestelijk leven gaat, en over bijzondere gesprekken van hart tot hart. ‘Je mag het alleen noteren als God erdoor verheerlijkt wordt. Ik wil geen grootspraak. Straks ga ik met binnenpraters naar huis, die zeggen: “Kees, je hebt te veel over jezelf gepraat.”’

Zijn veelbewogen leven komt vaak ter sprake. Moeite en verdriet is hem niet bespaard gebleven. Zijn vrouw Maartje was ziekelijk, decennialang. ‘Toen we verkering hadden, zei Maartje al tegen me: “Kees, kijk uit wat je doet. Je krijgt een vrouw die lichamelijk zwak is.” Maartje had een zieke oma en haar moeder leed aan dezelfde kwalen en ze voelde dat het haar ook zou overkomen. We hebben het jaren voor de kinderen verborgen weten te houden. Als zij op zaterdagmiddag naar bed ging, nam ik de kinderen mee naar buiten om leuke dingen te doen. Maartje wilde heel graag dat hun jeugd niet gestempeld werd door zorgen om haar.’

Hemelse vrede

Vijf jaar geleden overleed Maartje. Geluk: ‘Ik zat tien minuten op een school, in gesprek met een rt’er en een moeder. Toen werd ik gebeld door de psychiatrische instelling waar m’n vrouw in verbleef: Maartje was niet meer. Ik heb die dag de bitterste tranen uit m’n leven gehuild. Gelukkig ben ik nooit opstandig geweest. Vrij snel erna kwam de tekst in m’n hart: Uw weg was in de zee, Uw pad in grote wateren en Uw voetstappen werden niet bekend.’ Het meeleven was groot. ‘Ik kreeg negenhonderd kaarten in die periode. Op zaterdag kreeg ik een kaart die verwees naar Openbaring 21. Bij m’n opgebaarde vrouw heb ik de Bijbel gelezen zoals ik die nog nooit gelezen had. Het was alsof de Heere de gordijnen van de hemel openschoof. Ik ervoer zo’n hemelse vrede, zo’n oceaan van genade. Onuitsprekelijk. Haar begrafenisdag was een van de meest Goddelijke dagen in mijn leven.’

Mystiek

Geluk is sinds afgelopen zomer met pensioen. Hij heeft goed nagedacht over hoe hij zijn vrije tijd gaat doorbrengen. ‘Vooral mijn stille tijd. Ik lees veel, de oudvaders zijn mijn vrienden. Ook richt ik me op de mystiek. Ik las eens een preek van Á Brakel, waarin het ging over mystiek. Ik herkende in mijn ziel wat hij schreef! In de gereformeerde gezindte mis ik dat mystieke leven. Rooms-katholieken graven veel dieper, kwam ik achter. Afijn, om een lang verhaal kort te maken: ik ben in contact gekomen met een non die een diep verlangen heeft om God te dienen. Ze wijst me erop dat wij ons te veel richten op de reformatoren en nadere reformatoren, maar dat we de vroege kerk laten liggen. Die vroege kerk is nog veel rijker, vindt ze. Zij geeft me boeken te lezen van Teresa van Ávila en Faustina Kowalska. Het boek van die laatste moet ik biddend lezen, er zitten veel roomskatholieke dingen in. Maar ach, die vrouw wist niet beter. Gelukkig past God Zich aan, we hebben een adaptieve God. Voor mij is Godsontmoeting cruciaal. Als er een Godservaring is, is er altijd iets van een knak, van verootmoediging en van Godverheerlijking. In welke mate en met welke woorden, interesseert me niet.’ Zijn werk gaat hij missen, zegt hij bewogen. ‘Ik heb zulke mooie momenten meegemaakt met kinderen en collega’s, vooral als het over de Heere en Zijn dienst ging. Met sommige collega’s heb ik diepe geestelijke banden. Bijzonder hoe God ook daarin heeft laten zien Wie Hij is.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen