Verhitte debatten na rust rond begroting

Het kabinet investeert fors in onderwijs, benadrukten de ministers Van Engelshoven en Slob van Onderwijs vorige week bij het Kamerdebat over hun begroting. De uitgaven per basisschoolleerling stijgen van 6900 euro in 2017 naar 7500 euro in 2019. In het voortgezet onderwijs gaat het om een stijging van 8400 euro naar 8800 euro per leerling. De bewindslieden steken het extra geld bijvoorbeeld in de aanpak van het lerarentekort, in hogere salarissen voor basisschoolleerkrachten en in verlaging van de werkdruk voor docenten.

Op de loer ligt echter een zogenoemde doelmatigheidskorting: een bezuiniging van 114 miljoen in 2020. Die loopt op naar 160 miljoen in 2023. Er is namelijk een gat op de begroting ontstaan, omdat de leerlingen studentenaantallen groter zijn dan het kabinet eerder verwachtte. Welke sectoren daarvoor gaan opdraaien, is nog niet duidelijk.

Spanning

Zeker is wél dat er spanning blijft staan op de onderwijsvrijheid. In het regeerakkoord was al aangekondigd dat dit kabinet de kerndoelen seksualiteit en seksuele diversiteit gaat aanscherpen. Daarnaast moet de diversiteit in lesmethodes groter. Hoe precies, is nog onzeker.

Dit jaar al passen de ministers het examen- en kwalificatiebesluit in het mbo aan. Daarin wordt gesproken over acceptatie van seksuele diversiteit en genderdiversiteit als basiswaarde in onze samenleving. Dat staat haaks op de Bijbelse visie op seksualiteit en de door God gegeven scheppingsorde van man en vrouw.

Broek

Daar blijft het niet bij. Slob gaat scholen meer achter hun broek zitten bij burgerschapsvorming. Hij wil dat er een gemeenschappelijke kern komt waarop alle scholen zich minimaal moeten richten. Zo moeten ze leerlingen ‘respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtstaat en de mensenrechten’ bijbrengen, schrijft de minister in een wetsvoorstel dat hij in juni naar de Kamer stuurde. Hij denkt dan aan waarden als autonomie en het afwijzen van onverdraagzaamheid en van discriminatie.

De Onderwijsinspectie krijgt, als stok achter de deur, meer bevoegdheden om in te grijpen als een school ideeën naar voren brengt die niet overeenstemmen met de Grondwet. Die grotere bemoeienis van de overheid gaat ten koste van de ruimte voor scholen.

Denkproces

Burgerschap staat ook op de agenda van curriculum. nu. Net als acht andere leergebieden, waaronder Nederlands, rekenen en wiskunde en bewegen en sport. Voor elk gebied beschrijft een team leraren en schoolleiders wat leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs zouden moeten kennen en kunnen en wat uiteindelijk tot het onderwijscurriculum zou moeten behoren.

Dat denkproces loopt volgend jaar af, meldt de begroting. De Kamer debatteert daarna over de uitkomsten: hoe worden de kerndoelen en eindtermen aangepast? De begroting mocht dan weinig nieuws bevatten – stof voor verhitte debatten ligt de komende maanden voor het oprapen. Volop nieuws in het verschiet, dus.

Jannes Berghout: ‘Inhaalslag nodig bij beloningen’

Vijf vragen over de onderwijsbegroting aan directeur-bestuurder Jannes Berghout (28) van de Ds. Gisbertus Voetiusschool te Katwijk, tevens raadslid en vicefractievoorzitter van de Protestantse Combinatie Waddinxveen.

Welke plannen spreken u aan?

‘Positief vind ik dat het kabinet 270 miljoen euro investeert in de verbetering van de arbeidsvoorwaarden van basisschoolleerkrachten. Tevreden ben ik ook met de 237 miljoen die voor 2018-2019 is gereserveerd om de werkdruk te verlichten, met de extra bekostiging voor kleine basisscholen en met het hogere budget voor onderwijsachterstandenbeleid.’

Wat springt er voor u het meest uit?

‘Ik ben erg blij met de recente salarisverhoging voor leraren. Ik maak daar wel meteen een kanttekening bij: op termijn is er nog een inhaalslag te maken. Wil je het primair onderwijs aantrekkelijk houden voor meesters en juffen en aantrekkelijk maken voor zij-instromers, dan moet er meer worden geïnvesteerd in de beloningen. Overigens ondersteun ik van harte het initiatief van organisaties uit onze achterban – VGS, Driester educatief, KOC, RMU, het Hoornbeeck College en directeuren uit het primair onderwijs – om een werkgroep op te richten die het lerarentekort wil aanpakken.’

Waar bent u niet blij mee?

‘Burgerschapsvorming krijgt een steeds prominentere plek binnen het curriculum, blijkt uit de Miljoenennota. Door de kabinetsplannen op dat gebied dreigt de onderwijsvrijheid verder in het nauw te komen. Bovendien staat er in de begroting een forse bezuiniging ingepland. Voor 2019 is die weggewerkt. Ik hoop dat dat voor latere jaren ook lukt.’

Wat betekent deze begroting concreet voor uw school?

‘We hebben met het team overlegd hoe om te gaan met de extra gelden vanuit het Rijk om de werkdruk te verlichten. We hebben ervoor gekozen om voor dat bedrag een extra leerkracht te benoemen.’

Als u had mogen deelnemen aan het debat over de onderwijsbegroting, wat had u dan aan de bewindslieden willen vragen?

‘Ik zou zeker een punt hebben gemaakt van het wetsvoorstel van minister Slob om de burgerschapsopdracht van de school te verduidelijken. In hoeverre tast dat de vrijheid van onderwijs aan? Houden scholen ruimte om burgerschapsonderwijs op hun eigen manier in te vullen?
Complimenten had ik het kabinet gegeven voor de salarisverhoging voor leerkrachten in het primair onderwijs, maar zoals ik al zei: er is meer nodig. Ik zou van de bewindslieden willen horen of er na deze eerste stap vervolgstappen komen en hoe de extra investeringen in onderwijs te rijmen zijn met de ingeboekte bezuiniging.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen