Gedachten uit het Verleden

Het is natuurlijk niet mogelijk bij deze artikelen alle door Teelinck uitgegeven werken aan een korte bespreking te onderwerpen. Wanneer we dat zouden doen, werden we veel te uitgebreid en dat is de bedoeling niet van de gedachten uit het verleden. Ik vind het buitengewoon jammer dat ik de werken van Teelinck niet in bezit heb. Het ware dan makkelijker bepaalde gedeelten te citeren. Wel heb ik van een paar vrienden bepaalde boekjes ter inzage gekregen waarop ik dan ter gelegener tijd nader de aandacht hoop te vestigen. Alle boekjes door hem geschreven vragen interesse, reeds in beknopte inhoudsweergave. Zo het werkje: De volstandige Christen, in drie tractaten voorgesteld. Zoals de titel al aangeeft, wordt in dit geschrift van Teelinck heel sterk de nadruk gelegd op de volharding des geloofs.

Het schijnt dat in de dagen van Teelinck die leer in geding was gebracht. Ik kan alweer niet citeren uit dit boekje, maar het moet ons tóch niet verwonderen dat Teelinck over deze zaak schrijft. Het was in het jaar 1620 dat hij dit werkje schreef, dus heel kort na de synode van Dordt, welke synode zozeer de nadruk gelegd had op de volharding tegenover de Remonstranten, getuige het laatste hoofdstuk in de Vijf Artikelen tegen de Remonstranten. Deze toch deden die volharding afhankelijk zijn van des mensen werk, wijl ze leerden een afval der heiligen. Alleen door eigen werk en taai volharden in het geloven kon tenslotte de zaligheid uiteindelijk bereikt worden. Maar uiterst goed, en voorzichtig wandelen en goed blijven geloven, zietdaar wat er gedaan moest worden, om tenslotte de haven der behoudenis te bereikend Ik kan begrijpen dat Voetius tenslotte naar de pen greep en zijn prachtige mooie werkje schreef over de troosteloze leer der Remonstranten. Ik vermoed dat het Teelinck net eender is vergaan. Natuurlijk loopt men dan de kans dat ge het verwijt tegen U gericht krijgt, de deur open te zetten voor alle mogelijke goddeloosheid. Naar Engelberts laat uitkomen is dat bij Teelinck ook het geval geweest. Met alle kracht verzet Teelinck zich daartegen. De leer van de souvereine genade Gods zet niet de deur open voor alle goddeloosheid. Integendeel is er geen andere leer welke meer dringt tot, en als vrucht afwerpt een vlieden van de zonde. Ze is, zo schrijft Teelinck, niet alleen zeer troostelijk, maar ook een krachtige prikkel tot toenemen in een waar christelijk leven. Och arme mensen, die de mens aan het werk zetten om wat van God te verkrijgen, en om het verkregene te bewaren. Hoe hopeloos is zulk een leer en pogen. Neen, en duizendmaal neen. De genade Gods heeft haar oorsprong in God, wordt gewerkt door God, eveneens geschonken door God, maar ook niet minder bewaard door God. Indien dat niet waar ware, zo zou de Heere niet ontvangen alleen de ere tot in eeuwigheid van de zaligheid. Men zij dus heel voorzichtig met het begin. Stelt men dat uit de mens of zijn werk, dan is al het andere fout. God doet alles, daarbij is ook begrepen de volharding der heiligen. Die eenzijdige leer, welke Gods volk in de practijk leert door God de Heilige Geest, dringt tot evangelische heiligmaking. Men stelt het meestal zo voor alsof de heiligmaking een werk van de mens is, hetzij min of meer bedektelijk, of onbewust of weloverwogen. Dit is evenwel geheel fout. De heiligmaking is een werk Gods in Zijn volk. Ik zou een ieder met alle klem willen aanraden om toch te lezen hetgeen onze vaderen dienaangaande geschreven hebben in het vijfde artikel tegen de Remonstranten, en door de kerk mede onder haar symbolen is opgenomen. Gaarne zou ik van de artikelen willen opnemen in dit schrijven, doch dat laat het bestek niet toe. Wees er verzekerd van dat Teelinck met al wat in hem was deze leer der schriften heeft verdedigd. Neem weg van Gods arme volk, in de strijd welke het te strijden heeft, de zalige verzekering dat ze in de kracht Gods bewaard worden door het geloof tot de zaligheid, en ge ontneemt ze alle troost. Uit de zoete geloofsvereniging met Christus hun verheerlijkt Hoofd in de hemel, ontvangt dat volk de troost der bewaring, en tevens de moed en kracht om voort te gaan in de weg welke de Heere ze doet gaan, ondanks al hun dagelijkse struikelingen. Daarom, zo staat er in D.L. V: III, moeten zij gestadiglijk waken en bidden, dat zij niet in verzoeking geleid worden. Precies een zaak voor Teelinck om over te schrijven, gezien zijn godzalige levenswandel. Ik wenste wel dat ik het boekje in mijn bezit had, maar helaas, dat is niet het geval. Naar Engelberts schrijft is het boekje zeer zeldzaam en moelijk te bekomen. Alweer maak ik dus de opmerking: die het heeft beware het niet alleen zuinig, maar leze en herleze het, terwijl het boven alle dingen de Heere behage de practijk er van te doen kennen. Zo zal het tot een rijke zegen gesteld worden voor zichzelf en voor zijn omgeving. Gods verborgen omgang vinden, zielen daar Zijn vrees in woont.

Utrecht

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen