Het Paasfeest

Daar u, als lezers van ons blad, dit nummer omstreeks de Paasdagen onder ogen krijgt, dacht het ons goed in dit artikel enkele historische bijzonderheden over het Paasfeest naar voren te brengen.

Het Paasfeest werd reeds gevierd door de eerste christengemeente te Jeruzalem, en daarom is het ook het oudste van alle feesten. Toen de kerk nog niet wist van een aparte viering van Kerstfeest, Hemelvaart of Pinksteren, vierde men reeds Pasen.

Over de datum van de viering van het Paasfeest is in de oude kerk een hevige strijd gevoerd. Ach ja, waar heeft men eigenlijk geen strijd over gevoerd in de geschiedenis der kerk. Deze strijd staat bekend als de zogenaamde paasstrijd. De zaak was namelijk deze: De

christenen in Klein-Azië, onder wie de apostel Johannes arbeidde, vierden (hun Paasfeest tegelijk met het Joodse Paasfeest, dus op de 14e van de maand Nisan. Op die 14e Nisati had immers ook de Heere Jezus met Zijn discipelen het Joodse Paasfeest gevierd. Hij had toen met Zijn jongeren aangezeten aan de Paasdis en het Oudtestamentische Pascha vervangen door het sakrament van het Heilig Avondmaal, waarvan Hij sprak: „Doet dat tot Mijn gedachtenis". De christenen in het westen echter vierden het Paasfeest op de zondag na de 14e Nisan, terwijl zij vrijdags daaraan voorafgaande de dood des Heeren herdachten.

Zo was er dus verschil van datum en dit gaf aanleiding tot strijd. Om deze zaak te regelen, reisde de grijze bisschop Polycarpus van Smyrma naar de bisschop van Rome, Aniretes geheten. Zij konden het echter niet met elkaar eens worden, maar toch scheidden zij niet van elkaar, dan nadat zij elkaar als broeders hadden erkend, en samen het avondmaal des Heeren hadden gevierd. Zo kwam er dus geen scheuring. Na de dood van Polycarpus werden vele synoden gehouden om dit geschil tussen de kerk van het oosten en die van het westen op te lossen, maar alles tevergeefs. Iedere party bleef bij zijn eigen mening.

Er ontbrandde echter een hevige strijd, toen in het laatst van de 2e eeuw de bisschop van Rome, Victor, aan de bissoppen in Azië zijn wil wilde opleggen, en hun gebood om evenals de westerse christenen het Paasfeest op de zondag na de 14e Nisan te vieren, en niet langer op de 14e Nisain, zoals zij tot nu toe gedaan hadden. Meer dan een eeuw duurde deze strijd voort, tot het concilie van Nicea in 325 een uitspraak deed. Op het concilie van Nicea werd het gevoelen van de westerse kerk. voor het ware verklaard, en bevolen, 'dat de ganse christenheid voortaan het Paasfeest zou vieren op zondag, dus op de dag van Christus' verrijzenis, en niet meer op de 14e Nisan. De Paaszondag mo^t dan de zondag zijn ma de volle maan van lente-evening. Viel echter het Joodse Paasfeest juist op die zondag, dan moest het christelijke Paasfeest een week later worden gevierd.

Zo besloot het concilie van Nicea, en sedert die tijd werden zij, die zich niet aan dit besluit wilden onderwerpen, met de 'ban bedreigd en Tessares of Quartodecimanen genoemd. In de oude kerk werd op Goede Vrijdag een streng vasten onderhouden. Er werd dan gepreekt over het lijden en sterven van de Heere Jezus, 's Avonds werd het avondmaal gevierd en de boetelingen werden dan weer in de schoot van de kerk opgenomen.

Ook de zaterdag na de Goede Vrijdag bracht men in strenge onthouding door. Op de avond van deze stille zaterdag doopte men de katechumenen. Straten en huizen verlichtte men met toortsen, lampen en kaarsen. Dit zag men ais de aankondiging van de opgang van het grote Licht, dat voor het oog des geloofs op de opstandingsdag zou verrijzen. In de nacht van zaterdag op zondag bad dan de gemeente in de kerke, of men luisterde naar de prediking, naar het lezen van de wet, de psalmen en het Evangelie, of men vierde het Heilig Avondmaal.

Zó verbeidde men dan het aanbreken van de opstandingsmorgen. En als dan het morgenlicht van de Paaszondag doorbrak, dan werden pauk en trompetgeschal gehoord, en later klokgelui. Men ijlde dan uit kerken en woningen, viel elkaar in de armen, toegroette 'elkaar met de broederkus en met zegenwensen, en de triomfkreet: „De Heere is waarlijk opgestaan" werd dan van aller lippen gehoord. Er was dan diepe vreugde en hemelse 'blijdschap in de harten van de christenen.

Die vreugde openbaarde zich ook heel sterk, in werken van barmhartlgheid. Men deed weldadigheid aan zieken en armen, gevangenen en slaven. Rijken richtten overvloedige maaltijden aan om de armen te spijzigen. Anderen weer gaven met Pasen aan hun slaven de vrijheid. Geen openbare plaatsen van vermaak mochten worden bezocht.

In de kerken werden jubeltonen gehoord, vreugdezangen weerklonken. Op de Paasdag bad men niet geknield in de kerk, zoals anders, maar staande. Want het knielende bidden was teken van verbrijzeling des harten, en thans was men vol vreugde en vrede. Zo vierde men zes dagen lang feest, tot de volgende zondag, die dominica in alfois werd genoemd, omdat de gedoopten dan voor de laatste maal in witte klederen naar de kerk kwamen, waarna zij dit onderscheidingsteken aflegden. Doch men hoopte, dat zij de reinheid des gemoeds, waarvan het een symbool was, zouden bewaren.

Het was echter ook in die eerste eeuwen volstrekt niet alles goud wat er blonk, doch daarover D.V. de volgende keer nog iets.

Gouda

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen