Enkele opmerkingen over de Paasdatum

De vraag wordt nog al eens gesteld, hoe de datum van Pasen wordt vastgesteld. Het Kerstfeest wordt immers ieder jaar herdacht op 25 en 26 december, maar de datum van Pasen wijzigt zich telkens.

Dit onderscheid, dat Kerstfeest wel op een vaste datum valt, maar Pasen niet, komt hieruit voort, dat we niet precies weten op welke datum de Heere Jezus geboren is. Daarom heeft men de herdenking van de geboorte van Christus op een bepaalde datum, 25 december, vastgesteld, zonder dat deze datum zich ooit wijzigt. Waarom men juist 25 december daarvoor gekozen heeft, hebben we vroeger al eens beschreven in een decembernummer van ons blad.

Maar weten we niet precies op welke dag het heilgeheim plaats vond, waarvan de engelen zongen in Efratha's velden, we weten daarentegen wel op welke dag Christus is opgestaan uit de dood, namelijk op de zondag na de Joodse paas-

De Joden hadden op zaterdag 15 Nisan, dat is de lentemaand, de paassabbat. Het Joodse paasfeest hield in de herdenking van de uitleiding van het volk uit het diensthuis van Egypte. Dit Joodse paasfeest begon op de 14e van de maand Abib of Nisan, des avonds. Dat was dus op vrijdagavond. De vader des huizes moest dan een eenjarig, mannelijk, volkomen lam slachten, „tussen de beide avonden", zoals we lezen, dat wil zeggen, tussen zonsondergang en het invallen van de duisternis. Daarna moest hij van het bloed van dat lam met een bosje hysop strijken aan de twee posten en de bovendorpel van de husideur (Exodus 12 : 3 v.v.).

Dit bloed wees op het bloed der verzoening, waarachter Israël mocht schuilen en waardoor zij uit Egypte werden uitgeleid. De verderfengel moest de huizen, waar hij het bloed aan de deurposten zag, dat immers heenwees naar de bloedstorting van Christus, sparend voorbij gaan. Het woord Pascha is dan afgeleid van een woord, dat „voorbijgang" betekent.

In later tijd wijzigde zich het gebruik. Toen gingen de Israëlieten, in plaats van zelf te slachten, met hun paaslam naar de tempel, waar de priesters het slachtten in de voorhof en het bloed daarvan uitgoten op het altaar. Deze paaslam.meren werden dan geslacht op vrijdagmiddag, de 14e Nisan. Want later verklaarde men de tekst: „tussen de beiden avonden", als de tijd tussen de middag en de zonsondergang.

En zie, op hetzelfde tijdstip, waarop de paaslammeren ter verzoening in de tempel geslacht werden, heeft nu het geheel enig Paaslam Zich Grode onstraffelijk opgeofferd, waarvan de apostel getuigt: „Want ook ons Pascha is voor ons geslacht, namelijk Christus". Hij stierf op de middag van de 14e Nisan als het geheel enige Paaslam, om een eeuwige gerechtigheid aan te brengen, opdat Hij Zijn uitverkorenen, die als gans verloren Adamskinderen doodschuldig staan in het Goddelijk recht, in de gemeenschap Gods herstellen zou.

15 Nisan, dus zaterdag, was dan de grote paassabbat, waarvan we immers lezen: „En die dag des sabbats was groot". Op de zondag, daaropvolgende, 16 Nisan, is Christus opgestaan van de doden, dood, hel en graf verslindend tot overwinning.

De Joden hadden echter de kalender naar het maanjaar, en niet naar het zonnejaar, zoals - wij. En naar het maanjaar valt de eerste volle maan in de lente altijd op 14 Nisan, de Joodse paassabbat. En nu is Christus dus opgestaan op de eerste zondag na de volle maan in de lente. Naar het maanjaar gerekend, valt de eerste lentevollemaan altijd op 14 Nisan, maar naar het zonnejaar gerekend, is dat natuurlijk niet het geval. De eerste volle maan in de lente valt bij ons nu eens op 21 maart, dan op 25 april, en wisselt alzo steeds. Nu heeft de kerk met de berekening van de paasdatum vastgesteld, dat Pasen valt op de eerste zondag na de volle maan in de lente (bij de Joden 14 Nisan). De paasdatum ligt dus bij ons altijd tussen 22 maart en 25 april. In de oude christelijke kerk heeft een zware strijd gewoed over de datum van het paasfeest. Het geschil liep tussen de Klein-Aziatische Joods christelijke kerk en de westerse heidens christelijke kerk. Het geschil werd eerst in Rome behandeld door bisschop Polycarpus van Smyrna. Polycarpus beriep zich op hetgeen de apostel Johannes hem verteld had, daar Polycarpus Johannes nog persoonlijk gekend had en samen met hem het paasmaal gehouden had.

Nadat de strijd opnieuw in hevige mate ontstaan was over de paasdatum, heeft tenslotte het concilie van Nicéa in 325 hieraan een einde gemaakt en bepaald, dat de dag van de opstanding des Heeren voortaan door de gehele kerk herdacht zou worden op de eerste zondag na de lente-vollemaan. Aan de bisschop van Alexandrië werd opgedragen om ieder jaar de datum te berekenen, omdat in Alexandrië de sterrekunde beoefend werd. Deze bisschop berichtte dan ieder jaar door rondgaande brieven aan alle gemeenten de uitslag van zijn berekening, zodat de gemeenten wisten op welke datum Pasen dat jaar zou vallen.

De vaststelling van de paasdatum, zoals wij die nu nog kennen, dateert dus reeds uit de eerste christelijke kerk. Bovenal geve de Heere, dat het heilgeheim van de opgestane Levensvorst door de kracht Zijns Geestes aan ons hart worde toegepast, opdat Hij ook ons mocht zijn de Opstanding en het Leven.

Rotterdam-W

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen