KERK EN KERKRECHT 131

Die tot de samenkomsten afgezonden worden, zullen hun kredentiebrieven en de instrukties, ondertekend zijnde van degenen die ze zenden, medebrengen, en dezen zullen alleen keurstem hebben.

De geloofsbrieven.

In dit artikel wordt gesproken over kredentiebrieven en instrukties. Kredentiebrieven zijn de brieven, die de afgevaardigden meekrijgen naar een meerdere vergadering, en waarin staat, dat deze afgevaardigden gemachtigd zijn de kerkelijke vergadering, die hen heeft gezonden, te vertegenwoordigen. Een behoorlijke kredentiebrief vermeldt niet alleen de namen van de afgevaardigden met hun plaatsvervangers, maar geeft ook een verklaring, dat deze personen last en macht (opdracht en bevoegdheid) is gegeven om alle wettig ter tafel komende zaken mede te behandelen naar Gods Woord, de belijdenis der kerk en de aangenomen kerkorde. Kredentiebrieven zijn dus geloofsbrieven, brieven van afzending, vertrouwensbrieven of getuigenissen en bewijzen van wettige afvaardiging.

Instrukties zijn de opdrachten, die de kerkelijke vergadering meegeeft aan de afgevaardigden ter behandeling op de meerdere vergadering. De zendende kerkelijke vergadering is de lastgever voor het agenderen van e meerdere vergadering en zij doet dit door lastbrief mee te geven aan haar afgevaardigden, waarin staat wat de afgevaardigden op de meerdere vergadering hebben te behandelen. Reeds de eerste synode te Emden, 1571, bepaalde dat de afgevaardigden naar de partikuliere en generale synode , , Brieven van haar zending, mitsgaders de punten schriftelijk vervat, die zij voorstellen zullen", moesten meebrengen. Twee stukken dus, nl. een kredentiebrief en een schriftelijke instruktie. De kredentiebrief, want alleen die wettig afgevaardigd waren moesten zitting nemen. De schriftelijke instruktie inzake de punten van „de leer, het kerkregiment en bijzondere zaken", die behandeld zouden worden, want niemand mocht eigener autoriteit allerlei punten aan de orde stellen.

Latere synodes namen deze punten over, maar zo, dat ze nu ook voor de classes zouden gelden. Daar de meerdere vergaderingen (classes, synoden) en samenkomsten zijn van enige ambtsdragers, maar van kerken (gemeenten), kunnen deze samenkomsten niet officieel aanvangen voordat het onderzoek der geloofsbrieven (kredentiebrieven, lastbrieven) van de aanwezigen heeft plaats gevonden. Zonder geloofsbrief kan niemand als lid van de kerkelijke vergadering zitting hebben en als afgevaardigde worden toegelaten om mee te handelen in de zaken van het agendum. Krachtens de geloofsbrieven handelen de afgevaardigden niet alleen in naam van hun gemeenten, die zij vertegenwoordigen, alsof de gemeenten zelf tegenwoordig waren, maar door de geloofsbrieven krijgen de meerdere kerkelijke vergaderingen ook hun gezag en autoriteit. Het gereformeerde kerkrecht gaat er op bijbelse gronden van uit, dat Christus als de Koning van Zijn kerk in Zijn gemeenten de ambtsdragers van de plaatselijke gemeente met het hoogste gezag in de kerk heeft bekleed, en dat de meerdere vergaderingen geen gezag en autoriteit in zichzelf hebben, zoals bij Rome. Door de geloofsbrieven voor de meerdere vergaderingen wordt dat gezag en autoriteit van de plaatselijke gemeente nu overgebracht naar de classis en synode. Bij elke vergadering van de classis, de partikuliere of generale synode, moet bij de aanvang dan ook eerst het onderzoek plaats vinden van de geloofs- en lastbrieven. Zijn deze in orde bevonden, dan kan de wettigheid van de vergadering worden vastgesteld en dan hebben de gemeenten, die afvaardigden, de te nemen wettige besluiten voor vast en bondig te houden, behoudens dan de beperkingen, die in art. 31 worden genoemd.

Wanneer predikanten en ouderlingen zonder een wel omschreven geloofsbrief of lastbrief samenkomen om over zaken van de kerk te handelen, dan is een dergelijke vergadering van kerkelijke personen niet een kerkelijke vergadering, die voor de kerk bindende besluiten kan nemen. Een dergelijke vergadering is een konvent, dat wel is waar in bijzondere tijden soms niet onbelangrijk kan zijn voor de kerk in haar geheel, maar het is geen kerkelijke vergadering met enig kerkelijk karakter of kerkelijk gezag. Zo kwamen in 1568 de voornaamste leiders van de toenmalige nederlandse. gereformeerden te Wezel bijeen hoofdzakelijk om „een koncept" te ontwerpen dat tot leidraad voor de verdere organisatie v£in de kerk in Nederland kon strekken. Hoewel dus het Konventie van Wezel (1568) strikt genomen een partikuliere konferentie was zonder enig kerkelijk karakter of kerkelijk gezag, (men vergaderde te Wezel omdat dit in eigen land wegens de vervolgingen van Alva niet mogelijk was) toch was deze vergadering wel een konvent van mannen, die naar de wens van de gemeenten onder het kruis samenkwamen en die om haar belangrijkheid en de grote betekenis voor de kerk toch min of meer als een wettige synode werd beschouwd. Zeer waarschijnlijk is het plan en de voorbereiding tot deze vergadering uitgegaan van Marnix van St. Aldegonde, die in 1567 Nederland had moeten verlaten, en

de deelnemers waren predikers, kooplieden, juristen, artsen, edelen en handwerkslieden. Zij stelden de Wezelse Atikelen op, die gebaseerd waren op de kerkorde van Calvijn, De Palts, de Franse Gereformeerde kerken, de Vluchtelingen gemeenten te Londen. Deze Wezelse Artikelen hebben de grondslag gelegd tot de presbyteriale-synodale kerkinrichting van de Nederlands-Gereformeerden gemeenten. Zonder het Wezelse Konvent is de Emdense Synode (1571) niet te verstaan. Zij is ook van belang geweest zelfs voor de duits-gereformeerde gemeenten, omdat zij ook de stoot gaf voor de organisatie van deze kerken.

's-Gravenhage

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen