Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Gijsbertus Voetius

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Gijsbertus Voetius

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

We kunnen ons nauwelijks voorstellen, wat het voorgeslacht van de u welbekende Voetius heeft geleden in de jaren, dat in Brabant de strijd tussen Spanje en Oranje woedde. De familie Voetius, die de Reformatie van harte was toegedaan en wier mannen streden aan de zijde van de Oranjes, heeft goed en bloed opgeofferd om in vrijheid de Heere te kunnen dienen naar Schrift en belijdenis.
In zo'n bange toestand werd Gijsbertus in Heusden geboren op 3 januari 1589. Hij lag nog in de wieg, toen de Spanjaarden de woonplaats van Paul Voet belegerden. Vader Voet streed met Maurits en Willem Lodewijk om de Spanjaarden te weerhouden, via Noord- Brabant een aanval te doen op Holland. Hij sneuvelde. Gijsbertus' moeder bleef met vier kinderen achter. Gijsbertus was toen acht jaar.
In het hart van dit kind had de Heere reeds vroeg de vreze van Zijn Naam gelegd.
Wat een voorrecht, dat het stadsbestuur van Heusden zorg droeg, dat de begaafde jongen (reeds op 15-jarige leeftijd) naar Leiden kon gaan, om daar te gaan studeren. In het internaat, waar arminianen regenten waren, vond Gijsbertus een onderkomen, dat gevaarlijk voor hem was, wat zijn innerlijk leven betreft.
Ook zijn vrienden waren de leer van Arminius toegedaan.
De Heere waakte over de jonge student. Gomarus, bij wie hij Hebreeuws studeerde, boeide hem zózeer, dat Gijsbertus openlijk partij voor zijn geliefde professor trok.
Dat heeft tot ernstige conflicten aanleiding gegeven. De arminiaans gezinde regenten konden de jonge Voet niet uitstaan, omdat hij zijn mening beslist niet voor zich kon houden; hij werd tenslotte het internaat uitgezet.
Op de universiteit maakt Voet de strijd mee tussen Gomarus en Arminius. Arminius overleed in het jaar 1609. In zijn plaats benoemden de curatoren n.b. een sociniaans gezinde hoogleraar Vorstius. Protest alom! Wanneer deze Vorstius toch niet komt, wordt de vurige arminiaan Episcopius professor.
In het jaar 1611, waarin Gomarus de strijd moe, naar Middelburg vertrekt, studeert Gijsbertus af.
Weinige theologische kandidaten zullen zoveel meegemaakt hebben als Voetius bij het beroepingswerk. Zowel in Vlijmen, waar de 22-jarige Voetius in 1611 beroepen werd, als in Heusden, waar hij in het jaar 1617 heen moest gaan, was de tegenstand van remonstrantse collega's en hun aanhang zo groot, dat het gedeelte van beide gemeente n , dat de prediking van Voetius begeerde, op de meest laakbare wijze werd tegengewerkt. In Vlijmen had Voetius een gemeente en geen kerkeraad.
In Heusden deed hij wel zijn intrede, maar zonder er bevestigd te zijn. Voetius had meer van een evangelist weg, dan van een predikant. Bij de contra-remonstranten was Voetius zeer gezien. Dat bleek wel, toen de particuliere synode van Zuid-Holland hem (hij was 29 jaar) afvaardigde naar de Nationale Synode van Dordrecht, die gehouden werd in de jaren 1618 en 1619.
Na afloop van deze synode maakte Voetius deel uit van de Leidse synode, waar vele arminianen moesten verschijnen om de akte van stilstand te tekenen, die een einde maakte aan het ambt dezer dwaalgeesten.
Zeer bewogen zijn de jaren geweest, waarin Voetius als Icgcrpredikant te maken kreeg met het beleg van Frederik Hendrik rond Den Bosch. Vooral, toen na de overgave van deze stad het kerkelijk leven daar geregeld moest worden. Rome haatte de heusdense predikant, die de paus voor de anti-christ hield en geen roomse eredienst duldde.
Op 21 augustus 1634 mocht Voetius het hoogleraarsambt in Utrecht aanvaarden. Hij aanvaardde dit ambt met een beroemde rede: "Over de Godzaligheid, met de wetenschap te verbinden".
In Groningen behaalde hij de doctorstitel in het jaar 1636. Ongelooflijk hard heeft Voetius in Utrecht gewerkt. Naast de gewone college's catechiseerde hij, tot zelfs aan weeskinderen toe. Krachtig was zijn optreden tegen de verwording van de kerk, in leer en vooral in levenswandel. Dat gaf steeds meer mocilijkhede n met de overheid. De
"Academia Voctiana" , zoals de Utrechtse universiteit wel werd genoemd, kreeg het zwaar te verduren. De senaat, die haar bestuurde, benoemde zelfs cocceancn en
cartesianen aan de universiteit. De kerkeraad beriep in Utrecht felle tegenstanders van de leer der reformatie. Men dacht aan verbanning van professor Voetius! Zo is het leven van Voetius één lange en bange strijd geweest voor de leer der waarheid. Zelfs onder hen, die eerst zijn medestanders waren, leed deze leer schipbreuk. Denk aan De Labadie, die mede door toedoen van Voetius predikant in Middelburg was geworden.
De vele geschriften, die Voetius nagelaten heeft, getuigen nog van de strijd , die deze voorvechter voor het behoud en het beleven van de beginselen der reformatie op alle
fronten heeft gestreden.
Wat zal grijze Voetius tot in het diepst van zijn hart ontroerd zijn geweest toen in het rampjaar 1672 de fransen Utrecht bezetten, de Domkerk werd bestemd voor de roomse eredienst, de mis op straat werd bediend. Van Lodenstein werd gegijzeld. Wat zal het geweest zijn voor de 85-jarige professor toen hij o p 13 november 1674 de kansel van de Domkerk weer mocht beklimmen en dankdag hield vanwege de verdrijving der fransen door Willem III, aan wie de Heere de zege schonk over het rooms geweld!
Op 16 november 1675 heeft Voetius zijn laatste preek mogen houden. Wel bleef hij nog colleges geven, was zelfs nog rector tot 1676.
Op 1 november 1676 mocht 's Heeren getrouwe dienstknecht na een leven vol strijd ingaan in de eeuwige rust der triomferende kerk.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Saambinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 augustus 1986

De Saambinder | 8 Pagina's

Gijsbertus Voetius

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 augustus 1986

De Saambinder | 8 Pagina's