Het leven in de Bijbelse landen

(14)

Het dienstpersoneel

Dienstpersoneel maakte deel uit van elk min of meer welvarend huishouden. Het bestond uit slaven en slavinnen, vaak dienstknechten en dienstmaagden genoemd. Als Paulus zich een dienstknecht van Christus noemt, bedoelt hij dus dat hij zich een slaaf van Hem weet. Daarin ligt de schone betekenis, dat niet zijn wil maar de wil van zijn Meester in zijn (ambtelijke) leven domineerde. Slaven konden op verschillende manieren aangeworven worden:

1. Zij werden van omliggende volken of van in het land wonende vreemdelingen gekocht. Lev. 25 : 43, 44.

2. Zij werden als krijgsgevangenen buitgemaakt.

3. Zij werden als kinderen van slaven in huis geboren.

Begeerde een Israëliet een krijgsgevangen meisje tot vrouw, dan mocht dit, mits zij vooraf haar hoofd geschoren en haar vader en moeder een maand lang beweend had. Hiermee sprak zij uit dat zij het heidendom verliet, de ware godsdienst aannam en ingelijfd werd in Gods volk. Bleek hij haar later toch niet te willen trouwen, dan mocht hij haar niet als slavin houden of verkopen, maar desgewenst zonder losgeld vrijlaten.

Een Israëliet kon op twee manieren in een staat van dienstbaarheid of lijfeigenschap komen, zowel bij mede-Israëlieten als bij in het land wonende vreemdelingen:

1. Iemand verkocht zich wegens armoede, als hij gezinshoofd was met vrouw en kinderen erbij. (Exod. 21). 2. Als een dief het gestolene niet kon terugbetalen werd hij door de rechtbank als slaaf verkocht. (Exod. 22 : 3).

Een vader verkocht weleens zijn dochter als slavin aan een andere Israëliet. (Exod. 21 : 7). Beviel zij haar heer niet langer, dan mocht zij niet aan een vreemd volk verkocht worden.

De Romeinen brandmerkten hun slaven om hen van anderen te onderscheiden. Paulus zinspeelt hierop als hij schrijft in Galaten 6 : 17: Ik draag de littekenen van de Heere Jezus in mijn lichaam". Die littekenen kenmerkten hem als een dienstknecht van Christus. Hoe is dit bij u en mij?

De wetten van Mozes waren er niet op gericht om de slavernij af te schaffen, maar wel om de slaven menselijk te doen behandelen. Hetzelfde vinden we in de regels betreffende de verhouding heer-knecht in het Nieuwe Testament. Wel wordt er een be­ duidend verschil gemaakt tussen de behandeling van Israëlietische slaven en buitenlanders. De uit vreemdelingen geboren slaven waren formeel eigendom van hun heren. Dezen gingen evenals de andere bezittingen bij erfenis over op de kinderen en kleinkinderen van hun heren. Lev. 25 : 46: En gij zult u tot bezitters over hen stellen voor uw kinderen na u, opdat zij de bezitting erven; gij zult hen in eeuwigheid doen dienen".

Een Israëliet die iemands lijfeigene was geworden kon niet alleen ten allen tijde door zichzelf of zijn familie worden vrijgekocht, maar had, zo dit niet gebeurde, na een diensttijd van zeven jaar recht op vrijlating. Deut. 15 : 13, 14: En als gij hem vrij van u gaan laat, zo zult gij hem niet ledig laten gaan: ij zult hem rijkelijk opleggen van uw kudde, en van uw dorsvloer en van uw wijnpers". Hij had immers zijn heer „als een dubbelloons dagloner" zes jaren gediend. Dat wil zeggen: e koopprijs van een slaaf voor zes jaar diensttijd was ongeveer evenveel als een dagloner naast de kost in drie jaar verdienen kon.

Bovendien kregen alle slaven van Hebreeuwse afkomst met hun kinderen in het Jubeljaar zonder losgeld hun vrijheid terug.

De betekenis van het Jubeljaar voor Gods kinderen is de vrijmaking, de rechtvaardigmaking. Dat is voor hen de bevrijding van hun dienstbaarheid en de teruggave van de kwijtgeraakte goederen. De aankondiging van dit Jubeljaar is een van de aspecten van de prediking. Weten we al dat we van nature slaven zijn?

Mocht iemand in de periode van de slavernij met een niet-Joodse vrouw getrouwd zijn en kinderen gekregen hebben, dan moesten vrouw en kinderen achterblijven. Was hij echter getrouwd toen hij slaaf werd, dan werd zijn vrouw eveneens vrijgelaten.

Weggelopen slaven mochten niet aan hun heer overgeleverd worden. Een voorbeeld hiervan is Onesimus.

Nu kon het gebeuren dat een knecht omdat hij toch weer tot slavernij zou vervallen of uit liefde voor zijn heer of voor zijn vrouw en kinderen geen gebruik wilde maken van de vrijheid waarop hij in het zevende jaar recht had, maar in het huis van zijn heer wilde blijven. Dan werd hij voor de overheid gebracht en hem aan de deur of deurpost met een priem een oor doorboord, tot een teken dat t hij "eeuwig" (-levenslang) dienen zou. Lou Hierop slaat vers 7 van de Messiaan­ liase Psalm 40. In de Raad des Vredes heeft Christus zich verbonden om m de Knecht des Vaders te zijn met t het doel Zijn volk vrij te kopen uit lit de slavernij van satan en zonde. , , Gij hebt Mij de oren doorboord". Men lette hierop bij het aanhalen van dit tekstgedeelte. Overigens, zijn uw oren al doorboord in geestelijke zin? Of bevindt gij u nog wèl in de slavernij van de duivel?

Scherpenzeel,

Iz. den Dekker.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen