Het leven in de Bijbelse landen

(48)

Grondbezit en grondgebruik

Dus heb Ik u een land gegeven waaraan gij niet gearbeid hebt, en steden die gij niet gebouwd hebt, en gij woont in dezelve; gij eet van de wijngaarden en olijfbomen die gij niet geplant hebt. Jozua 24 : 13.

Hier zien we de vervulling van de belofte uit Gen. 17:8, waar de Heere aan Abraham het gehele land Kanaan tot een eeuwige bezitting zou geven.

Het land werd door middel van het lot onder de stammen verdeeld. Elk familiehoofd had zijn eigen grondbezit. Dit grondbezit was het vaderlijk erfdeel. Vaak bevond zich daar ook het familiegraf Jozua 24 : 3034. Voor het meten van de oppervlakte maakte men gebruik van het meetsnoer, een lijn gemaakt van geitenhaar. Daaraan herinnert Ps. 16 : 6: De snoeren zijn mij in lieflijke plaatsen gevallen; een schone erfenis is mij geworden". Hoe klinkt de vreugde van de Heere door in de woorden: Want des HEEREN deel is Zijn volk. Jakob is het snoer Zijner erve". Volk, is het niet om klein te worden als we hier lezen dat de Heere zoveel waarde aan u hecht, terwijl u van huis uit minder zijt dan niet en ijdelheid?

De grenzen van het grondbezit werden door stenen aangegeven. Als er veel stenen waren werden deze gestapeld tot een grensmuur. Mensen die hun bezit wederrechtelijk ver- grootten door de grensscheiding te verleggen waren vervloekt, Deut. 27 : 17. Salomo waarschuwt ook in Spr. 22 : 28: Zet de oude palen niet terug die uw vaderen gemaakt hebben".

Deze tekst wordt terecht gebruikt als het over onze levensstijl gaat. In deze losse tijd van ruime levensopvattingen dienen we binnen de grenzen te blijven die onze vaderen op grond van Gods Woord getrokken hebben. De Rechabieten mogen ons ten voorbeeld zijn.

Het grondbezit mocht ook niet blijvend verkocht worden. Soms moest men er in grote nood toe overgaan om zijn land te verkopen. In het jubeljaar kreeg ieder zijn erfdeel terug. Men verkocht dan eigenlijk niet de grond maar het vruchtgebruik tot het jubeljaar. Een andere mogelijkheid was dat de goël of losser het land kocht. Zo bleef het in de familie en werd grootgrondbezit tegengegaan. Een oordeel werd uitgesproken over hen die akker aan akker trokken.

Ook uit de geschiedenis van Naboth blijkt dat men het erfdeel der vaderen niet zomaar van de hand kon doen.

Het grondbezit was van grote waarde en wel uit godsdienstige overwegingen. Grondbezit betekende deel, erfdeel hebben in Israël, het land der belofte. We lezen in Numeri 27 hoeveel waarde de dochters van Zelafead eraan hechtten.

Grondbezit was geen grondeigendom. De enige eigenaar van het land was de Heere, Lev. 25 : 23: Het land ook zal niet voor altoos verkocht worden; want het land is het Mijne, dewijl gij vreemdelingen en bijwoners bij Mij zijt". Hij gaf het land aan Zijn volk in erfpacht. Hij zorgde ervoor dat het land zijn gewas voortbracht. Men erkende dat de Heere de Eigenaar van de grond was door Hem de eerstelingen van de oogst te geven.

Men kon met de grond ook maar niet doen wat men wilde. Men was verplicht de vreemdeling, de wees en de weduwe toe te staan op de akker, in de olijf-en wijngaard nalezing te houden. Er moest wat voor hen achtergelaten worden.

Vruchtbomen mochten pas in het vierde jaar na het planten geoogst worden.

De tienden van de opbrengst van het koren, de most en de olie waren voor de Heere. Bovendien moesten elke driejaar nog eens tienden van de opbrengst van het land worden opgebracht voor de leviet, de vreemdeling, de weduwe en de wees.

In het sabbatjaar - elk zevende jaar - moest het land braakliggen. Lev. 25 : 4: Doch in het zevende jaar zal voor het land een sabbat der rust zijn, een sabbat den HEERE". Een probleem met de voedselvoorziening? De economie van het land in gevaar? Lees vers 21: Zo zal Ik Mijn zegen over u gebieden in het zesde jaar, dat het de inkomst van drie jaren zal voortbrengen".

Zo zien we dat het dagelijkse leven van Israël er niet op gericht mocht zijn om schatten bij schatten te vergaderen, waarbij de aarde naar hartelust uitgebuit mocht worden. Het hele leven was bedoeld om dienst te zijn, dienst aan God en de naaste. Daarvoor kreeg het volk het land van de Heere in bruikleen. Werden Gods geboden onderhouden, dan zou de Heere zorgen dat men levensonderhoud had zonder iets te kort te komen. Dan is men rijk, Psalm 127.

Het leven in Israël zou een afschaduwing zijn van het hemelleven, waarvan we lezen in Openbaring 21.

Alles is eredienst. Waar leven wij voor, u en ik?

De verkoop van een eigendom werd bevestigd door een kontrakt. Men kon volstaan met een mondeling kontrakt dat werd gesloten voor getuigen op een openbare plaats, zoals in de poort. Zo verwierf Boaz het stuk grond van Naomi en het recht haar schoondochter te huwen. De Bijbel maakt slechts één keer melding van een geschreven kontrakt, Jer. 32 : 6. Jeremia koopt de akker die zijn neef Hanameël te koop aanbiedt. Het kontrakt wordt opgesteld, verzegeld door getuigen en ondertekend. Het geld wordt afgewogen. De akte is in tweevoud opgemaakt.

De overdracht werd bekrachtigd met een symbolische handeling. Een der partijen trok zijn schoen uit en gaf die aan de ander. Daarmee deed men afstand van een recht. Als David in Psalm 60 en 108 zingt dat hij op Edom zijn schoen zal werpen, spreekt hij daarmee uit dat hij het land in bezit zal nemen al heeft hij oog voor de moeilijkheden. Alleen het geloof doet hem zo spreken. Ook hier zien we dat geloofszien een toeëigenend karakter heeft. Hebt u daar kennis aan?

Scherpenzeel,

Iz. den Dekker.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen