J. Stolk e.a.: Met vallen en opstaan..., deel 2 van de serie Christelijke Opvoeding, uitgave: Groen en Zoon, Leiden 1992, prys: f 24,50.

BOEKENNIEUWS

Met vallen en opstaan, daarmee wordt de ontwikkeling getypeerd van de eerste levensjaren van het kind (0-2 jaar). Mevrouw P.A.J. van Dijke-Reijnoudt besluit echter ook haar bijdrage met een verwijzing naar de titel van dit boek: "Het opvoeden ging gepaard met vallen en opstaan". Met andere woorden de opvoeding is een leerproces voor het kind, maar ook voor de ouders!

Ook een klein kind heeft al bepaalde ruimte nodig om zich te kunnen ontwikkelen: als ouders proberen het voor vallen te behoeden, wordt het geremd in die ontwikkeling. Dat kind heeft echter ook leiding, een veilige omgeving en liefdevolle zorg nodig om zich te durven ontwikkelen. "Opvoeden in vertrouwen" heet de eerste bijdrage van het boek (door dr. J. Stolk); het is ook het centrale thema, dat steeds weer terugkeert in de volgende hoofdstukken.

Vertrouwen stelt het kind in staat een steeds groter wordende wereld te ontdekken (bijdrage van drs. L. van Dam). Dat vertrouwen stoelt op een verantwoorde lichamelijke verzorging (bijdrage van drs. M.J. de Muynck-Walhout). Door de liefdevolle zorg hechten ouders en kind zich aan elkaar (bijdrage drs. H. Algra). In een sfeer van vertrouwen mag er zelfs een begin gemaakt worden met de godsdienstige opvoeding "ook voor onze allerkleinsten" (bijdrage drs. J. Westland). En dat alles binnen de veilige geborgenheid van het gezin (bijdrage mevr. P.A.J. van Dijke-Reijnoudt).

Veel jonge ouders voelen zich erg onzeker in de opvoeding, mede door allerlei tegenstrijdige adviezen die ze krijgen. Een enkel voorbeeld: Moet een baby gevoed worden als het hongerreakties vertoont of strikt op vaste tijden? De tijd ligt nog niet ver achter ons dat het advies was: op vaste tijden, anders wordt het kind verwend! Nu wordt in dit boek gesteld, dat een huilende baby nog niet verwend kan worden. Hulp bij de opvoeding, d.m.v. allerlei adviezen, mag er niet toe leiden dat - met name - de moeder haar natuurlijke intuïtie verliest en gaat opvoeden volgens de richtlijnen van een boekje. Dat is juist de kracht van dit boek: Er worden veel praktische adviezen gegeven. Beschreven praktijksituaties stimuleren tot nadenken over een meer bewust, ordelijk en konsekwent opvoedkundig handelen. Maar nergens wordt iets voorgeschreven. Erkend wordt dat elk kind uniek is, evenals ook elke opvoedingssituatie.

Maar wat maakt nu deze vroeg-kinderlijke opvoeding tot een christelijke opvoeding? Niet alleen de aandacht die wordt gevraagd voor de godsdienstige opvoeding. Ook de herkenbare gezinssfeer en de nadruk op bijbelse begrippen als liefde, vertroXiwen, leiding, straf, het goede voorbeeld, e.d. De opvoeding die ouders aan hun jonge kinderen geven wordt geplaatst in het licht van Gods leiding met Zijn kinderen. Gesproken wordt ook over de afhankelijkheid van Gods zegen en erkend wordt dat slechts Gods Geest een zaligmakend vertrouwen in het kinderhart kan wekken. Een positiefchristelijk boek dus? Dat mogen we zeker stellen. Maar tegelijkertijd kom ik dan ook bij een kritische noot: Wordt wel voldoende recht gedaan aan de negatieve werkelijkheid van de zonde? Die werkelijkheid wordt zeker niet ontkend, maar speelt m.i. slechts een ondergeschikte rol in de beschrijving van de vroeg-kinderlijke opvoeding. Laten we dan naast de positieve woorden "liefde, vertrouwen, leiding, straf en voorbeeld" de negatieve kant van de gevallen (ook nog heel jonge) mens zien: "eigenliefde, wantrouwen, verzet tegen leiding en straf, het voorbeeld dat niet wordt nagevolgd". Laat er bij de opvoeders niet alleen het gebed zijn om hulp, maar ook de schuldbelijdenis, niet alleen de opgewektheid, maar ook de traan in het oog.

Ik eindig zeker niet in het negatieve: Een beter eigentijds boek over de vroeg-kinderlijke opvoeding ben ik nog niet tegengekomen. Daarom aanbevolen!

IJsselmuiden,

D. Vogelaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen