Verslag vergaderingen Generale Synode 2001

Verslag van de vergaderingen van de Generale Synode 2001 op woensdag 30 en donderdag 31 januari 2002 te Utrecht

(1)

De Generale Synode mag door de goede hand Gods weer voortgang hebben. Dat gebeurt in een tijd van zorg en op een wereld vol spanning, een wereld die kreunt onder de gevolgen van de zonde. Als wij letten op land en volk moeten we vaststellen dat Nederland in grote meerderheid afscheid heeft genomen van God en Zijn Woord. Honderd jaar geleden viel er nog te spreken over een gedoopte natie. Met die woorden heropent preses ds. J. J. van Eckeveld op woensdagochtend 30 januari 2002 de Generale Synode die in september 2001 voor haar eerste twee zittingsdagen bijeenkwam.

Ook de kerk lijkt losgescheurd van Schrift en belijdenis. Wij mogen ons niet boven anderen verheffen. In de gemeenten die ons lief zijn, is sprake van zoveel zorgen. Wij mogen niet zeggen dat Gods werk niet meer onder ons wordt gevonden. Maar er bestaat ook zoveel wereldgelijkvormigheid, oppervlakkigheid en onderlinge verwijdering. Schapen die dicht bij de Herder verkeren, zijn ook dicht bij elkaar. Daar zien wij zo weinig van. De moed zou ons ontzinken als we op de omstandigheden zien. Hebreeën 13:8 - 'Jezus Christus is gisteren en heden Dezelfde en in der eeuwigheid' ~ wijst echter boven alles uit. Onze ziel mocht wel beven, indien Koning Jezus er niet was. Maar Hij leeft en staat voor Zijn gemeenten in. De zaak van Gods kerk is in veilige handen. Gelukkig niet in mensenhanden. Het welbehagen Gods zal door Christus' doorboorde middelaarshanden gelukkig voortgaan.

Appèl nominaal

De preses heet ds. P. van Ruitenburg van Chilliwack, Canada, hartelijk welkom als vertegenwoordiger van de Noord-Amerikaanse gemeenten. 'U bent adviserend lid en wij hopen van uw wijsheid gebruik te mogen maken.' Tijdens de septemberzittingen kon niemand van de Nigeria Reformed Church de Synode bezoeken. Nu is ds. Nikodemus Ude aanwezig. De preses vraagt hem kort enkele woorden tot de vergadering te zeggen. Br. G. Nieuwenhuis vertaalt hem. De Izi-predikant brengt de groeten over van zijn kerk en gezin. Hij spreekt zijn teleurstelling uit over het feit dat er wegens visaproblemen op de eerste synodedagen geen afgevaardigden konden komen. 'Ik ben geen afgevaardigde en vervang hen ook niet. Ik ben in Nederland voor persoonlijke redenen, maar vind het fijn om als waarnemer aanwezig te kunnen zijn. En ik ben dankbaar dat u mij in die hoedanigheid wilt ontvangen.' Ds. Ude wenst de Synode de wijsheid van de Heere toe in alle discussie en beraadslagingen, zodat de te nemen beslissingen mogen zijn tot eer van God en de Heere Jezus Christus. Ds. Van Eckeveld zegt de Izi-predikant hartelijk dank voor zijn woorden. Hij vraagt hem de groeten over te brengen van de Synode der Gereformeerde Gemeenten aan de Nigeria Reformed Church.

Alleen Synode benoemt deputaten

De Synode behandelt nu eerst het rapport van de Commissie Kerkrecht. De Synode gaf in de zittingen van september de Commissie Kerkrecht enkele opdrachten naar aanleiding van vragen en instructies die toen ter sprake kwamen. Eén der deputaatschappen zag zich in de periode tussen twee synodes in plotseling geconfronteerd met het overlijden van één der leden. De lijst met secundi was uitgeput. Het deputaatschap heeft toen een andere broeder ad interim laten toetreden. De vraag is nu waar de grens ligt van de bevoegdheid van het deputaatschap. Wat is de beste weg als zoiets zich nog eens voor zou doen?

De Commissie Kerkrecht constateert dat ieder deputaatschap voor zijn gehele beleid verantwoording schuldig is aan de synode. Alleen de synode kan derhalve ook nieuwe primi of secundi deputaten benoemen. Elk deputaatschap moet via tijdige voordracht zorg dragen dat er voldoende secundi deputaten op de lijst staan. De Generale Synode gaat akkoord met het in het rapport van de Commissie Kerkrecht vermelde betreffende de invulling van een deputaatschap als geen secundi voorhanden zijn. Als er onvoldoende kandidaten zijn, kan eventueel iemand voor een beperkte periode dienen als adviseur. Mogelijk is de Synode bereid zo iemand later als deputaat te benoemen.

Appèlprocedures

Ter Synode kwamen diverse vragen binnen over de mogelijkheid om appèlprocedures te verkorten. Ook op dit punt aanvaardt de Synode het advies van de Commissie Kerkrecht. Deze commissie vroeg zich eerst af of er daadwerkelijk sprake is van toename van het aantal appèlschriften. Is dit feitelijk aantoonbaar? Verder is de commissie van oordeel dat: a. wie de intenties van het gereformeerd kerkrecht wil respecteren, de gangbare procedures niet kan bekorten; b. per geval zal moeten worden bezien op welke wijze de generale synode een appèl behandelt. In sommige gevallen valt te overwegen of het voldoende is te volstaan met het toetsen van de gevolgde procedures in plaats van een integraal-inhoudelijke toetsing. Het kan immers gebeuren dat een zaak zo helder en klaar is, dat het inhoudelijke aspect niet meer aan de orde hoeft te komen. Het is echter altijd in de geest van de kerkorde om als meerderheid zorgvuldig om te gaan met een minderheid.

Er is een uitzondering. Elk gemeentelid heeft krachtens artikel 22 van de Dordtse Kerkorde het recht van approbatie bij de verkiezing van ambtsdragers. Af en toe komt het voor dat gemeenteleden bezwaren indienen tegen een gekozene. Als de kerkenraad de bezwaren niet als gegrond aanvaardt, kan een lid tegen dat besluit appèl aantekenen bij de classis. Als het om serieuze bezwaren gaat, dient de kerkenraad altijd de bevestiging uit te stellen totdat de classis een oordeel heeft gegeven. Is die uitspraak 'gunstig' dan vindt de bevestiging alsnog plaats. Eén appèl afwachten, is van ouds voldoende geacht. De kerkenraad behoeft niet te wachten met de bevestiging tot de generale synode bij aanhoudend bezwaar een einduitspraak heeft gedaan.

Uitzondering

Er is historisch gezien alleen sprake van een uitzondering op de regel dat procedures niet kunnen worden bekort, wanneer het gaat om 'querulanten' die doorgaan met bezwaren indienen ten aanzien van de verkiezing van ambtsdragers. Er kan sprake zijn van 'gezochte' bezwaren, die 'tastbaar lichtvaardig en ongegrond' of 'duidelijk onbetekenend van aard' zijn. In deze gevallen kan naar het oordeel van de gereformeerde kerkrechtdeskundige EL. Rutgers en anderen de bevestiging toch geschieden, al heeft de classis nog geen uitspraak gedaan. Er kunnen naar zijn inzicht allerlei uitzonderingen zijn op de regel dat de classis eerst een uitspraak moet doen. Dat is naar de door de Synode gedeelde overtuiging van de Commissie Kerkrecht zeker het geval, wanneer een gemeentelid in appèl gaat bij de classis in verband met een bezwaar, dat enkele jaren geleden door de classis ongegrond werd verklaard. Zonder deze uitzondering op de regel zou immers een bepaald persoon door het indienen van bezwaren zonder inhoud of eerder behandelde bezwaren voortdurend het kerkelijk leven in de war kunnen brengen.

Wel moet uit de notulen van de kerkenraad blijken, dat met de bezwaarde en zijn bezwaren zorgvuldig is omgegaan. Van belang is ook dat de kerkenraad van een vacante gemeente de consulent heeft geraadpleegd. In het geval wanneer de bezwaren zo duidelijk onbetekenend van aard zijn, dat het van tevoren wel vaststaat dat de classis ze niet zal overnemen, kan de kerkenraad tot bevestiging overgaan. De voorzitter van de Commissie Kerkrecht, ds. P. Mulder, onderstreept ter toelichting de noodzaak van zorgvuldig handelen inzake appèlprocedures. Vooral indien er sprake is van moeilijke of lastige zaken. Het verkorten van de procedures is derhalve geen optie. Wij hebben ons te houden aan de kerkelijke regels. Wel kan per geval worden bezien wat mogelijk is. Een kerkenraad behoeft bij voorbeeld niet altijd te wachten met bevestiging van een verkozen ambtsdrager tot de Generale Synode bij aanhoudend bezwaar vanuit de gemeente een einduitspraak heeft gedaan. De appellant kan echter de mogelijkheid om te blijven appelleren tot de Generale Synode toe niet worden ontnomen. Overigens kan er ook in het burgerlijk recht sprake zijn van een jarenlang slepende zaak, indien iemand cassatie vraagt bij de Hoge Raad. Ds. Mulder is van mening dat het niet nodig is om in paniek te raken over de hoeveelheid appèlschriften. De agenda van de Generale Synode is er gelukkig niet mee overladen, (wordt vervolgd)

Apeldoorn,

G. Roos.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen