Ziekten in de Bijbel

Koorts

En Simons vrouws moeder was met een grote koorts bevangen.

Lukas 4 : 38b

Om nooit meer te vergeten! Een sabbat in Kapernaüm. Drie evangelisten hebben over deze bijzondere dag geschreven: Mattheüs, Marcus en Lukas (respectievelijk in hoofdstuk 8, 1 en 4). Na de dienst in de synagoge wordt de Heere Jezus gevraagd om mee te gaan naar het huis van Simon Petrus. De schoonmoeder van Petrus ligt ziek op bed. De situatie is ernstig. Zij heeft koorts. Als Jezus bij haar bed komt, buigt Hij Zich over haar en pakt haar hand vast. Dan doet de hemelse Medicijnmeester iets wat een aardse dokter nooit kan doen. Jezus beveelt de vreemde macht van haar te wijken. Hij bestraft de koorts. Op Zijn machtswoord daalt de verontrustend hoge temperatuur in één keer. Lukas, de medicus onder de evangelisten, is de enige die hier op wijst. Voor hem is dit wel heel bijzonder.

Er is nóg iets dat opvalt. Koorts verzwakt het lichaam. Als de koorts weg is, volgt altijd een periode van aansterken. Maar we lezen hier nadrukkelijk dat de schoonmoeder van Petrus opstaat en Jezus dient. De oude vrouw is gehéél hersteld. Ze hervat onmiddellijk haar huishoudelijke bezigheden en neemt de verzorging van de gasten op zich. Deze geschiedenis bevat dus een dubbel wonder. De genezing van de schoonmoeder van Petrus wijst ons erop dat de Zaligmaker niet alleen redt van het verderf, maar ook herstelt in het leven dat door de zonde verdorven is. Christus verlost volkomen!

De Bijbel en koorts

Medisch gezien was de toestand van Petrus' schoonmoeder ernstig. Lukas gebruikt de woorden puretoi megaloi. In het Griekse woord puretoi zit het woord pur, dat vuur betekent. En megaloi betekent groot. Er was dus sprake van een hevige koorts. Verder was zij niet zomaar ziek naar bed gegaan. Bij Mattheüs lezen we dat ze werd neergeworpen. Blijkbaar was er sprake van een hevige koortsaanval die de schoonmoeder van Petrus plotseling dodelijk ziek en gloeiend als vuur op bed neerwierp. Als er niemand zou ingrijpen, zou het sterven worden!

Opmerkelijk is dat Jezus bij de schoonmoeder van Petrus de koorts bestrafte. Sommigen menen daarom dat koorts een boze macht of een geest uit de afgrond is. Maar dat mogen wij hier niet zomaar uit afleiden. We weten immers uit het Oude Testament dat de Heere Zelf koorts als straf kan gebruiken (Lev26:16 en Deut.28:22). Calvijn wijst er in zijn Bijbelverklaring op dat zoals God Zijn boden door Zijn bevel en op Zijn wenk uitzendt. Hij ook hun macht beteugelt en hen terugroept. Het laatste deed Jezus bij Petrus' schoonmoeder door de koorts te bestraffen. De Bijbel vermeldt ons nog twee geschiedenissen van personen met koorts. De zoon van een koninklijke hoveling had ook koorts (Johannes 4). Voor zijn vader - een man van stand - was dit een zware bezoeking. Zijn enige zoon doodziek! Als de koninklijke dienaar hoort dat Jezus in Galilea is gekomen, reist hij van Kapernaüm naar Kana. Bij de Heere Jezus gekomen, bidt de hoveling Hem of Hij mee wil komen om zijn stervende jongen te genezen. De Heere Jezus komt echter niet mee. Hij spreekt slechts de woorden: 'Ga heen, uw zoon leeft'. Precies dezelfde tijd, om zeven uur, wordt de jongen genezen. De knechten, die bij het zieke kind zijn gebleven, bevestigen het tijdstip.

De derde persoon met koorts in de Bijbel is de vader van Publius op het eiland Malta. In Handelingen 28 lezen we dat hij 'met koortsen en rode loop bevangen' was. Reeds eerder schreef ik hierover in De Saambinder (4 sept. 2003). De vader van Publius geneest van zijn ziekte na het gebed en de handoplegging van de apostel Paulus. Koorts heeft een heel scala aan oorzaken. Meestal is koorts het gevolg van een infectieziekte. Hierbij moeten we denken aan bacteriën, virussen en parasieten. Ook auto-immuunziekten en tumoren kunnen gepaard gaan met koorts. We weten nu dat koorts geen ziekte op zich is, maar een symptoom van een aandoening. Daarom wordt in de moderne geneeskunde meestal naar de onderliggende oorzaak van koorts gezocht. Van de schoonmoeder van Petrus weten we dat ze in korte tijd hoge koorts kreeg en zeer ernstig ziek werd. Ook in onze tijd komt dit nog regelmatig voor. Dit kan gebeuren bij een bloedvergiftiging (sepsis), een longontsteking, een hersenvliesontsteking of de griep. In tropische gebieden komt daar nog malaria bij. Deze parasiet komt echter niet in Israël voor. De Bijbel vermeldt van de schoonmoeder van Petrus en de zoon van de koninklijke hoveling niet meer gegevens die tot de oorzaak van de koorts kunnen leiden. Van de vader van Publius weten we wél met zekerheid waaraan hij leed, namelijk bacteriële dysenterie. Dit vinden we letterlijk in het grondwoord. Deze aandoening gaat gepaard met symptomen van koorts en bloederige diarree (in het Oudhollands: rode loop).

Wonderen in het scliemerlicht

Na de wonderlijke genezing van de schoonmoeder van Petrus schilderen de drie evangelisten vervolgens een tafereel dat diepe indruk op hen heeft gemaakt. Het wordt avond. De zon gaat onder. De inwoners van Kapernaüm hebben zich overdag stipt aan de regels van hun vaderen gehouden. Als de sabbat voorbij is, volgt een ontroerend schouwspel. In het schemerlicht van de vallende avond komen uit alle straten en stegen de zieken. Velen worden gedragen. Een voor een worden ze gelegd voor de voeten van de Heere Jezus. Opeens openbaart zich een wereld van lijden en smart. Wat een ellende en zorg huist er in het kleine stadje aan het meer van Galilea. Heel Kapernaüm verzamelt zich voor de deur van Petrus' huis. En de Heere Jezus? Als een machtige Medicijnmeester geneest hij allen die tot hem gebracht worden: vooral bezetenen, maar ook andere zieken.

Ziekten gedragen

Dit bracht Mattheüs, de evangelist die vooral voor de Joden schreef, ertoe erop te wijzen hoe op deze wonderlijke dag de woorden van Jesaja in vervulling zijn gegaan. Mattheüs citeert Jesaja 53: Hij heeft onze krankheden op Zich genomen en onze ziekten gedragen. Nu moeten we niet denken dat de Heere Jezus alle ziekten persoonlijk heeft doorgemaakt. Jezus is niet verlamd, blind of doof geweest. Maar in Zijn borgtochtelijk lijden heeft Hij de oorzaak van alle smart en ziekte weggenomen, namelijk de zonden. Zo mogen we de genezingswonderen in Kapernaüm ook zien. Het zijn tekenen die wijzen op het vergeven van de zonde en het betalen van de straf door de Borg. Ziekten zijn daarom voor Gods kinderen niet een straf op de zonde. Christus heeft immers voor hen de straf gedragen. Hij heeft de zware last van hun zonden op Zich geladen. Als Gods kinderen ziek worden, zijn dit kastijdingen met liefde van God gemengd. Zij moeten van de zonden afsterven en dicht bij de Heere leven.

Van nabij en van verre

We zagen dat de schoonmoeder van Petrus van de koorts werd genezen in lichamelijke tegenwoordigheid van de Heere Jezus. De vader van Publius werd koortsvrij doordat Paulus hem de handen oplegde en bad tot de God des heils. Toen echter de zoon van de koninklijke hoveling van de koorts genas, was Jezus kilometers van hem vandaan. God is niet alleen almachtig maar ook overaltegenwoordig! Doet dit ons niet denken aan het schriftwoord: Ben Ik een God van nabij, spreekt de HEERE, en niet een God van verre? (Jer.23:23). Voor velen is deze werkelijkiieid tot schrik. Voor anderen is dit tot troost. Bijzonder als voor hen gelden mag: Hij heeft onze krankheden op Zich genomen en onze ziekten gedragen. In hun hart mag het wel eens klinken:

Want, o trouw en eeuwig Wezen, In mijn vrezen Staat mijn hoop op U alleen; Gij, mijn God, zult in ellenden Bijstand zenden. En verhoren mijn gebeên.

(Psalm 38:15, berijmd)

Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen