"Bernardus Smytegelt, Leven en werken" Uitg. De Groot Goudriaan - Kampen, ISBN 90 614 0963 2,192 pag., € 14,90.

Dr S.D. Post houdt zich bezig met de Nadere Reformatie en het gereformeerd piëtisme, vooral in de stad die daarvan een centrum was: Middelburg. Recent publiceerde hij de bekeringsgeschiedenis

Uit het leven van Pieter Morilyon en een biografie over de Middelburgse predikant ds. Bernardus Smijtegelt, Dienstknecht van God.

Smijtegelt (1665-1739) is één van de bekendste oudvaders. Zijn preken hebben in de loop der eeuwen velen van geestelijk onderwijs voorzien. Op gezelschappen en tijdens leesdiensten werd vaak een preek van Smijtegelt gekozen. De catechismusverklaring Des christens eenige troost en l^et gel< rool< te riet zijn een begrip. Op 19 oktober jl. berichtte het RD over de vondst van handgeschreven preken, afkomstig uit het voormalige augustijner klooster van Witmarsum. Ook daar was "Smittegelt" blijklj^ar geen onbekende!

In onze tijd gaat de uitdrukking "veel geprezen, doch weinig gelezen" helaas ook steeds meer gelden voor deze oudvader. De uitgeverij De Groot Goudriaan en de neerlandicus Post namen met deze uitgave een goed initiatief Zij willen het lezen van wat Smijtegelt naliet stimuleren. Een inleiding over het leven van Smijtegelt plaatst hem in de lijst van zijn tijd. Hij stamde uit Goes en ontving bij de Heilige Doop de naam Barent.Pas later noemde men hem Bernard of Bernardus.Toen hij achttien was, ging de jonge Zeeuw theologie studeren in Utrecht, waar zijn neef Melchior Leydekker en Herman Witsius academisch onderwijs gaven. Voor leden van de Gereformeerde Gemeenten, met een groot predikantentekort, is het haast onvoorstelbaar dat Smijtegelt twee jaar moest wachten op een beroep. Hij ontving dat in 1689 uit Borssele, waar niet eens een kerkje stond. De gemeente vergaderde in een zaaltje. In 1692 nam hij een beroep uit Goes aan. In 1695 bevestigde zijn oom Petrus Smijtegelt hem in Middelburg, waar Bernardus tot zijn emeritaat "stond" In 1734 hield de oude voetiaan zijn laatste preek en op 6 mei 1739 overleed hij.

Ds. Smijtegelt had het niet altijd gemakkelijk. Er waren conflicten tussen staatsgezinden en oranjegezinden en met de overheid, o.a. over het beroepingswerk. Hij vond het verkeerd dat die hierop grote invloed uitoefende. Door de toename van het aantal coccejaanse predikanten taande de invloed van de voetianen.

Post verduidelijkt hoe Smijtegelt preekte en noemt de diverse uitgaven. Ook komt Smijtegelts geloofsleer aan de orde, waarbij diens preken op de voet gevolgd worden. Het hoofdstuk over Smijtegelt en de kenmerkenprediking en de heiligmaking boeit eveneens. Uiteraard komt zijn positie ten opzichte van de Nadere Reformatie en het piëtisme ter sprake. Post voorziet de lezer van een breed aanbod van representatieve kernteksten, waardoor men nader met het werk van de oudvader kennis kan maken. Gelukkig is dat nog volop in de boekhandel verkrijgbaar.

Het boekje is keurig verzorgd, hoewel ik vermoed dat een laatste correctie niet al te zorgvuldig gebeurde. Het is bijvoorbeeld wat slordig dat bij de inhoudsopgave geen paginanummers vermeld zijn. Hartelijk aanbevolen!

Zwijndrecht,

C.R. van den Berg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen