Kuis en kies

2

In dit tweede artikel van deze serie wil ik duidelijk maken dat het heel belangrijk is hoe wij met betrekking tot het terrein van de seksualiteit binnen het huwelijk omgaan met wat Gods Woord daarover zegt. Laten we ons praktisch nog gezeggen door wat de Bijbel zegt ?

Wat de Bijbel zegt over seksualiteit binnen het huwelijk

In het boek Samen genieten wordt geschreven dat de Bijbel nauwelijks iets zegt over hoe de seksualiteit beleefd wordt of beleefd moet worden tussen man en vrouw. Mijns inziens doen de schrijvers ernstig tekort aan een aantal belangrijke bijbelse uitgangspunten. Men schept (on)bevymst ruimte voor eigen normen en eigentijdse opvattingen. Dit gemis werkt door in allerlei keuzes die men vervolgens maakt over hoe met seksualiteit binnen het huwelijk moet en mag worden omgegaan. Drs. R Wagenaar en zijn medescribenten zetten heel sterk het aspect van genieten op de voorgrond. Ze willen duidelijk maken dat seksualiteit mag. Dit schrijft Wagenaar in zijn 'Woord vooraf', waar hij Prediker 9:9 citeert: 'Geniet het leven met de vrouw, die gij liefhebt, al de dagen van uw ijdele leven, welke God u gegeven heeft onder de zon, al uw ijdele dagen want dit is uw deel in dit leven, en van uw arbeid, die gij arbeidt onder de zon'. Wagenaar schrijft hier ook over het doel van dit boek, namelijk dat het informatie wil bieden vanuit de psychologie en de seksuologie binnen een bijbels kader en dat hij hoopt dat hij een bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de seksuele relatie van christelijke echtparen. Als hij dit zo schrijft, dan is daar niets mis mee. Wel komt dan de vraag op in het boek wat als het bijbels kader wordt gehanteerd.

Door de heer A. Hegger wordt het bijbels kader uitgewerkt in hoofdstuk 1 'Seksualiteit en de Bijbel'. Ik volsta met twee citaten uit dit hoofdstuk, die heel goed de strekking aangeven van deze bijdrage. Ik lees op blz 24: "Het is opvallend dat in de Bijbel nauwelijks regels zijn te vinden voor de wijze waarop man en vrouw de seksualiteit horen te beleven. Het accent ligt op het kennen van elkaar en op het vieren daarvan in de seksualiteit. In de Bijbel treffen we weinig slaapkamergeheimen. Er wordt volop gevreeën, lezen we in de geslachtsregisters. Ongetwijfeld hebben zich ook toen zowel geluksmomenten als tobberijen in seksuele relaties voorgedaan. Maar het is gis­ sen hoe precies. De Bijbel lijkt ons meer ruimte dan handelingsvoorschriften te geven. ( ) Dat geeft partners ruimte om te leren eikaars seksuele eigenaardigheden een plaats te geven. ( ....) Wel is het telkens zo dat seksualiteit aan de intimiteit van het huwelijk gekoppeld wordt."

In 'slotopmerkingen' van dit hoofdstuk lees ik op blz. 31, 32 als een samenvatting: "De boodschap dat God de Schepper is, humaniseert seksuele relaties. We hebben ook gezien dat de Bijbel het huwelijk vasthoudt als plaats waarbinnen seksualiteit tot haar recht kan komen. Dat komt overeen met psychodynamische bevindingen dat de seksuele opwinding in een vaste relatie omgevormd kan worden tot een rijpe seksuele liefde. De Bijbel geeft nauwelijks voorschriften voor de manier waarop seksualiteit binnen het huwelijk gevierd en uitgeleefd kan worden. Er is veel ruimte, niet alleen om seksuele voorkeuren van partners een plaats te geven, maar ook om cultuurverschillen te waarderen".

Uitgangspunten

In het 'Woord vooraf' bij de tweede druk schrijft de heer Wagenaar dat het boek niet is bedoeld als een bijbels-ethische handleiding en het niet de bedoeling van het boek is om een normatieve beschrijving te geven van het seksuele leven van echtparen en dat echtparen hun eigen keuzes moeten maken. In dit 'Woord vooraf' geeft hij een verantwoording van hoe hij met de kritiek, die er is gekomen op de eerste druk, is omgegaan. Hij beroept zich op het feit dat de schrijvers hebben 'gestreefd op een integere manier in te gaan op de worsteling die echtparen kunnen hebben met seksualiteit en vruchtbaarheid'. Wel zijn enkele openhartige passages verwijderd, maar in wezen is er inhoudelijk verder niets veranderd. Mijns inziens blijft de strekking van het boek: we geven een bijbels kader aan en toch mag je je eigen gang gaan. De teneur van bovengenoemde twee citaten en van het hele boek is samen te vatten in één zin: de Bijbel geeft eigenlijk nauwelijks voorschriften voor de manier waarop seksualiteit binnen het huwelijk gevierd en uitgeleefd kan worden. De schrijvers, als echte kinderen van deze tijd, willen vooral vanuit hun vakgebied heel sterk benadrukken het aspect van genieten en vinden daarvoor volgens hen een legitimatie in de Bijbel.

Ik mis echter enkele heel belangrijke bijbelse uitgangspunten, die van het grootste belang zijn om op het terrein van de seksualiteit, ook binnen het huwelijk. Deze uitgangspunten zijn namelijk van grote waarde om met een eerlijk geweten voor God samen te leven en het leven naar Gods wril ook tot uitdrukking te brengen in het samenkomen als man en vrouw naar het lichaam. Dit gewetensvol samen de eenheid ook in het lichamelijke beleven, is niet voor niets het derde doel van het huwelijk volgens ons bijbelse huwelijksformulier. De Bijbel ontkent de seksualiteit niet maar geeft het een (mooie) plaats birmen het huwelijk.

Enkele lijnen

Enkele lijnen die ik nagenoeg mis is in het hele boek en die wel van groot belang zijn om als echtpaar binnen het huwelijk de seksualiteit die plaats te geven die de Heere van ons vraagt, zijn:

- Het huwelijk is een instelling van God. Hij schiep mannelijk en vrouwelijk. Adam en Eva zijn volmaakt goed geschapen en de Heere kreeg in alles de hoogste en eerste plaats. De instelling van het huwelijk in het paradijs en ook de daaraan verbonden roeping en gave om tot één vlees te worden, betekent dat ook in hun wederzijdse liefde sprake mocht zijn van een aan elkaar geven en in elkaar aan de Heere. Ze waren beiden naakt en dat kon omdat er geen zonde was. Kanttekening 51 bij Genesis 2:25 'en zij schaamden zich niet' schrijft: 'de reden was hun volmaaktheid en onnozelheid, waardoor zij niets oneerlijks zagen aan hun lichamen, noch iets onreins gevoelden aan hun zielen'. Het moet ons veel te zeggen hebben dat alleen in het paradijs, dus voor de zondeval het zien van naaktheid geen enkele verleidende, zondige gedachte opriep. Het schaamtegevoel hangt dus nauw samen met de zonde. Het verbaast me dat over het omgaan met schaamte niets wordt geschreven in het boek. Man en vrouw behoeven zich in eikaars nabijheid niet te schamen, maar tegelijk moeten we er wel duidelijk oog voor hebben dat het meest mooie snel kan verworden tot het meest walgelijke. De Bijbel legt duidelijk een verband met hoe ons geweten in deze (nog) functioneert. Daarbij legt de Heere ook in het huwelijk, al voor de schepping de opdracht tot vermenigvuldiging. De gevolgen van de zondeval ook binnen het huwelijk. We lezen in Genesis 3:7 dat Adam en Eva zich tegenover elkaar schamen voor hun naaktheid. En dat tenvijl er nog geen andere mensen waren. Kanttekening 16, bij de woorden uit Gen 3: 7 'Toen werden hun beider ogen geopend, en zij werden gewaar, dat zij naakt waren', schrijft veelzeggend: 'Versta niet zozeer de ogen van het lichaam, waardoor zij zagen hun schaamte, als van den geest, waardoor zij gevoelden hun zonde, en de straf die zij over zich en hun nakomelingen gebracht hadden, zijnde daarvan in hun consciënties overtuigd'. Dit laat ons dus duidelijk zien dat de zonde ook haar intrede in het huwelijk gedaan heeft, ook op het terrein van de seksualiteit. Daarbij is ook duidelijk dat de Bijbel het omgaan met seksualiteit niet ziet als iets puur lichamelijks. De mens is, als het goed is, een geestelijke eenheid en daarom als hele persoon betrokken bij wat hij doet met zijn lichaam.

Tevens blijkt dat ook in de liefde tot elkaar in dit eerste huwelijk een barst

Seksualiteit is een gave van de Schepper, maar die gave is door de zondeval een valkuil geworden voor velen.

is gekomen. Als de Heere Adam erop bevraagt wat er is gebeurd, dan wijst hij van zichzelf af naar zijn vrouw en zelfs naar de Heere. Bij Adam gaat op het moment dat er spanning ontstaat, de eigenliefde boven de liefde voor zijn vrouw. Het zichzelf niet kunnen en willen verloochenen, zelfs niet voor zijn vrouw, is hem eigen geworden. De zonde van de zelfzucht boven het belang van de ander is met de zondeval ook het huwelijk binnengeslopen. Door de zondeval is de mens geneigd tot alle kwaad, ook tot de zonde van het kiezen voor zichzelf ten koste van de ander. De praktijk van alledag bev«jst dat deze zonde zeker niet aan het huwelijk voorbijgaat. Zelfverloochende liefde, ook binnen een huwelijk, is een gave die de Heere nog wil en kan geven en als Hij die schenkt, dan komt in het huwelijk de liefde tot bloei en wordt ook de vreugde ervaren van hoe de Heere het één worden van man en vrouw heeft bedoeld. De Heere neemt Adam en Eva de seksualiteit niet af, maar geeft hun wel de kleding om hun zondige begeerten in het gewone leven met elkaar in te tomen. De Heere ontbindt het huwelijk niet, het tot één vlees komen wordt hun niet ontnomen, maar wel vraagt de Heere gehoorzaamheid aan Zijn geboden. Dat blijft de Heere vragen, ook van ons. Het is opvallend dat in de Bijbel alleen het ontdekken van iemands schaamte alleen voorbehouden is aan gehuwden. Daarbuiten lezen we voortdurend dat het de toorn van de Heere opwekt.

- Opvallend is hoe vaak het huwelijksformulier, dat de Bijbel naspreekt, over 'de heilige huwelijke staat' spreekt en ook herhaaldelijk de opdracht laat klinken om heilig met elkaar te leven. In zowel het ja-woord van de man als de vrouw beloven beiden om heilig met elkaar te leven. Dit heilig met elkaar leven komt ook terug in het gebed, dat gebeden wordt op de knielbank: '...opdat zij in een waarachtig en vast geloof heilig leven, naar uw Goddelijke wil, en alle boosheid tegenstaan'. Tenslotte klinkt in de laatste zegenwens door de bede dat de Heere hen de genade geeft om heilig samen te leven. Hetzelfde formulier erkent ten volle de lichamelijke gemeenschap van man en vrouw, immers ook nu blijft staan 'tot uw man zal begeerte zijn'. Wel klinkt ook duidelijk de waarschuwing door dat ook in het huwelijk zoveel onheiligs kan binnendringen. En dat tegenover Hem Die alle onreinheid straft. In dit verband wordt opgeroepen tot eerbaarheid en kuisheid en om alle boze lusten te vermijden en tevens klinkt de oproep aan de vrouw om anderen een goed voorbeeld van zedigheid te geven. De man wordt opgeroepen om zijn eigen vrouw lief te hebben als zijn eigen lichaam, gelijk Christus Zijn Kerk. Dit is totaal tegengesteld aan de opvatting om egoïstisch het andere geslacht als een lustobject te zien. Ons huwelijksformulier zet de seksualiteit binnen het huwelijk in het kader van Gods gebod om kuis en eerbaar, ook in het verborgen, door het leven te gaan en om in zelfverloochende liefde elkaar lief te hebben en eikaars lichaam aan elkaar te geven. - Onze Heidelberger Catechismus behandelt in Zondag 41 het zevende gebod. In antwoord 108 wordt in de uitleg dit gebod heel breed getrokken en ook in zijn diepte uitgewerkt We lezen daar: 'Dat alle onkuisheid van God vervloekt is, en dat wij daarom, haar van harte vijand zijnde, kuis en ingetogen leven moeten, hetzij in de heiligen huwelijken staat of daarbui- ten'. Wat hebben onze vaderen hierin de diepten van het menselijke hart gepeUd en richting gegeven vanuit Gods Woord hoe het ene en het andere geslacht binnen en buiten het huwelijk kuis en kies met elkaar dient om te gaan. - Het huwelijk is door Christus geheiligd met Zijn tegenwoordigheid, giften en wondertekenen op de bruiloft te Kana. Maar bovenal lezen we in Gods Woord dat het christelijke huwelijk van man en vrouw door wederbarende genade een afspiegeling behoort te zijn van het huwelijk van Christus, de hemelse Bruidegom, met Zijn zwarte bruidskerk. Als hier enig besef van is, dan stempelt dat niet alleen de omgang van man en vrouw in de zin van het voortdurend zoeken de ander in trouw en zelfverloochening te behagen, maar ook in de zin dat er veel meer is dan alleen het aardse geluk van een goed samenleven naar het lichaam

Een valkuil

Seksualiteit is een gave van de Schepper, maar die gave is door de zondeval een valkuil geworden voor velen. En wat wordt juist op dit terrein zoveel dat mooi zou kunnen zijn niet verstaan, omdat men de verleidingen van de zonde niet kan weerstaan of omdat men niet de weg van zelfverloochening wil gaan. Het boek Samen genieten laat al deze door mij hierboven genoemde bijbelse uitgangspunten weg. Het feit dat al deze dingen niet benoemd worden, maakt mij erg bevreesd dat velen vanuit het boek zich een levenswijze eigen gaan maken die brengt buiten het kader van Gods Woord. Juist als al deze aspecten eerlijk aan de orde komen, dan blijft er nog zoveel moois over om te schrijven over seksualiteit als een door de Heere aan de mens geschonken gave. Maar dan is op dit terrein het als man en vrouw met elkaar omgaan genormeerd door Gods heilzame geboden en dat alleen geeft vreugde en geluk maar ook rust in het geweten en behoedt voor vele zondige verleidingen die ook echtparen van het spoor kunnen brengen. Met alle gevolgen voor hun geweten, ziel en zaligheid. Ook het vakgebied van de seksuologie is niet waardevrij en kan alleen tot welzijn zijn als het Gods Woord in de volle breedte laat doorklinken in haar praktisch handelen.

Rijssen,

ds. A. Schreuder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen