Doofheid

En zij brachten tot Hem een dove, die zwaarlijk sprak, en baden Hem, dat Hij de hand op hem legde (Markus 7:32).

Op een dag nemen zijn vrienden hem mee. Iedereen heeft gehoord dat de Heere Jezus in het gebied Dékapolis is gekomen. Hij niet. Hij is immers doof. Hij leeft een geïsoleerd en eenzaam bestaan. Opmerkelijk genoeg heeft hij wel vrienden. Zo dringen ze zich samen door de mensenmassa. Dan staat de dove oog in oog met de Heere Jezus. En wat wonderlijk, Jezus neemt hem helemaal apart. Al die mensen kunnen immers de aandacht van de dove afleiden. Wat doet de Heere Jezus dan? De dove ziet het allemaal met zijn ogen. Jezus gebruikt gebarentaal. En hij voelt het! Het is niet alleen zichtbaar, maar ook tastbaar. Jezus steekt Zijn vingers in de oren van de dove. Dan spuugt de Heere Jezus in Zijn handen en raakt de tong van de dove man aan. Vervolgens ziet hij Jezus naar boven kijken en zuchten. Ook ziet de dove de lippen van Jezus bewegen. Drie lettergrepen, samen één woord: Effatha!

Doofstom?

Mogen we spreken over doofstom? Iemand die stom is, is stemmeloos (in het Grieks alalos). Heel soms gaan doofheid en stomheid samen. Nu, maar ook in de tijd van de Bijbel. Een voorbeeld vinden we in Markus 9, waar gesproken wordt over de maanzieke jongen, die niet alleen leed aan epilepsie, maar ook bezeten was met een stomme en dove geest. Andere Schriftplaatsen spreken over stommen, zonder dat we iets lezen over doofheid (o.a. Matth.9:32, 12:22, 15:30).

De dove uit Markus 7 sprak echter zwaarlijk (in het Grieks mogilalos). Hij sprak onduidelijk. Hij was dus niet stom. Daarom moeten we, zéker in de huidige tijd waarin doven speciaal onderwijs ontvangen, maar niet spreken over doofstommen. Want de meeste doven zijn niet stom. Hoewel een dove zich dus meestal verstaanbaar kan maken, leeft een dove altijd in een isolement. Dit mogen we nooit onderschatten. Doofheid is een ernstige handicap.

Speeksel

De vraagt rijst waarom de Heere Jezus speeksel gebruikte. Bekend is dat speeksel in de oudheid gold als een geneesmiddel. Speeksel zou geneeskracht bevatten. Jezus maakte dus gebruik van een middel dat in het verre verleden door geneesheren vaker werd toegepast. Spuwen werd in de oudheid ook gezien als een middel tegen demonen. Mogelijk was de man een heiden en dacht hij dat Jezus een tovenaar was. De Heere Jezus liet echter duidelijk zien dat Hij geen tovenaar was. Want na het aanraken met de vingers en het speeksel gebeurde er niets. Wel wekte de Heere Jezus met het speeksel bij de dove het geloof op dat Hij hem ging genezen. Door het gebaar van opzien naar de hemel en het zuchten maakte Jezus duidelijk dat de genezing van boven, van God moet komen.

Oorzaken van doofheid

Het is niet mogelijk om alle oorzaken van doofheid en slechthorendheid te noemen. Dit zou een hele lange lijst worden. Ik noem daarom de meest voorkomende oorzaken. Doofheid is soms erfelijk en komt dan in bepaalde families voor. Doofheid kan ook aangeboren zijn. Bijvoorbeeld doordat een moeder tijdens de zwangerschap rode hond krijgt. Dit virus kan het gehoor van het kindje in de baarmoeder ernstig beschadigen. Verder kunnen kleine kinderen doof worden door een ontsteking, zoals een hersenvliesontsteking of een ernstige middenoorontsteking. Ook volwassenen kunnen doof worden. Bekend is de lawaaidoofheid. Dit wordt veroorzaakt door de machines in fabrieken. Tegenwoordig zien we deze vorm van doofheid ook bij de jongeren door het toenemend gebruik van MP4 spelers. Andere oorzaken van doofheid kunnen zijn: verbening van delen van het midden- en binnenoor, de ziekte van Meniere of een tumor bij de gehoorszenuw.

Tenslotte krijgen veel bejaarden ook te maken met de zogenaamde ouderdomsdoofheid. Rest nog de vraag: wat was de oorzaak van de doofheid bij de man uit Markus 7? Opvallend is dat hij zwaarlijk sprak. Het aanleren van het spreken zal wel bijzonder moeilijk geweest zijn. Waarschijnlijk is hij dus niet doof geworden op latere leeftijd, maar is hij doof geboren.

Doofheid in de Bijbel

Doofheid is, net als ziekte, een bittere vrucht van de zondeval. Toch moeten we hierin ook de wil van de Heere opmerken. In Exodus 4 lezen we dat de Heere tegen Mozes zegt dat Hij de mond van de mens heeft gemaakt, maar ook de dove. God doet wat Hij wil in Zijn ondoorgrondelijke wijsheid. Doofheid is dus geen vergissing van de Heere. God zorgt ook op bijzondere wijze voor dove mensen. Er staat in Leviticus 19: Gij zult de dove niet vloeken. Nu spreekt de Bijbel niet alleen over niet kunnen horen, maar ook over niet willen horen. Door de zonde is de mens moedwillig doof geworden. Jesaja, Ezechiël en Paulus spreken over het volk Israël als horende doven. Wel horen, maar niet verstaan! Dat is een rechtvaardige straf en oordeel van God (Deut.29:4). Zo luisteren ook wij van nature niet naar de Heere. Wij zijn ongehoorzaam.

Ook ziet de dove de lippen van Jezus bewegen. Drie lettergrepen, samen één woord: Effatha!

Effatha

De geschiedenis van de genezing laat treffend de innerlijke ontferming van Christus zien. We zien dat de hemelse Heelmeester met de dove meelijdt. Jezus zucht vanwege Zijn verdriet over doofheid als vruchtgevolg van de zonde én over de zonde zelf. Het leed van de man raakt Hem diep. Het zuchten toont ook Zijn barmhartigheid en liefde. In het Grieks wordt een woord gebruikt dat betekent dat Jezus zucht vanuit Zijn hart. De geschiedenis bepaalt ons tevens bij de almacht van Christus. Met het ene woord 'Effatha' gebeurt het wonder van Jezus alvermogen. Direct kan de dove horen en... duidelijk praten. Sprak hij aanvankelijk met harde, ongearticuleerde klanken, nu spreekt hij netjes en verstaanbaar. Wat een koninklijke macht blinkt er in dat ene woord! Hij spreekt en het is er. De schare getuigt: Hij heeft alles wel gedaan, en Hij maakt, dat de doven horen, en de stommen spreken. Met Zijn verlossende machtswoord kan Jezus ook de oren van geestelijk doven doorboren. In de Bijbel klinkt het hen welmenend toe: Hoort, gij doven (Jes.42:18a). Ja, Hij laat geestelijk doven ook horen. Naar Zijn belofte. En te dien dage zullen de doven horen de woorden des Boeks (Jes. 29:18a). Effatha, wordt geopend!

Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen