Vakantie houden, maar hoe?

Vakanties zijn tegenwoordig een belangrijk maatschappelijk verschijnsel. In de zomermaanden li^en allerlei activiteiten stil of verlopen in een lager tempo. Het filepatroon op de wegen is anders dan normaal. Ook in de kerk is de invloed van de vakanties merkbaar. In veel kerken is het kerkbezoek belangrijk minder. Elders puilt de kerk uit en moeten er soms extra diensten belegd worden.

Twee of drie generaties terug was dat heel anders. Toen was, althans op het platteland, de zomer een periode van topdrukte. De oogst moest worden binnen gehaald. Het werd ook niet als een probleem gezien om midden in de zomer verkiezingen te houden voor de Tweede Kamer. Vrijwel iedereen was toch thuis.

De grote plaats die de vakanties nu in ons levenspatroon innemen, is duidelijk een gevolg van de welvaart. Een flink aantal vrije dagen behoort tot de normale arbeidsvoorwaarden en de meeste mensen hebben geld om uit te gaan. Verre reizen en meer dan een vakantie per jaar, zijn niet meer voorbehouden aan de rijken.

Werkdruk en levenstempo

De grotere vraag naar vakanties heeft ook te maken met de toegenomen intensiteit van ons levenspatroon. In lichamelijk opzicht is het werk niet zwaarder geworden. Integendeel, door mechanisering en automatisering is het zware en vaak ook slopende werk weggevallen dat onze grootouders veelal moesten verrichten. Dat geldt ook voor het huishouden. Tegelijkertijd is er sprake van een vergroting van de werkdruk en een versnelling van het levenstempo, waardoor de stress oploopt.

In tal van gevallen mag het dan overdreven zijn, wanneer mensen roepen dat ze zo aan vakantie toe zijn, maar het is wel zinvol om een keer per jaar een grote pauze te nemen. Anders is het gevaar reëel van uitputting, overspannenheid, burn out en wat dies meer zij. Een verblijf buitenshuis, hetzij ver weg of dichterbij, draagt bij aan het doorbreken van het dagelijkse ritme. De verplichtingen van het werk zijn voor een paar weken weggevallen en als gezin heeft men meer tijd voor elkaar. Dat is zeker positief. Het is verkeerd wanneer mensen zo opgaan in hun werk, dat ze er ook in vakantietijd geen afstand van kunnen nemen. 'Zijn leven was werken', zo stond er eens op een grafsteen. Het is droevig als dat alles is wat van ons gezegd kan worden. Maar zitten we op het goede spoor wanneer we onze vakantie {of onze vakanties) als het absolute hoogtepunt van het jaar beschouwen? Als reizen, uitgaan en niets doen ons ideaal lijken te zijn? Dat getuigt immers van een onbijbelse, hedonistische levensinstelling. Daarvoor is het werk toch een veel te belangrijke opdracht in het mensenleven. Juist nu de werkloosheid weer oploopt, is het goed dat we de waarde van ons werk ten volle beseffen. Niet alleen als middel om te voorzien in ons levensonderhoud en dat van ons gezin, maar ook de waarde van het werk als levensroeping.

Verder weg

Met de groei van de welvaart zijn ook voor onze mensen de vakantiebestemmingen steeds verder weg komen te liggen. Beperkte de vakantiehorizon zich vroeger veelal tot de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug of de Zeeuwse kust (daar kon je zondags ook goed naar de kerk), thans zoeken niet weinigen het zelfs buiten de grenzen van Europa.

Er is over de grens, en zeker als je wat verder weggaat, inderdaad veel te zien en veel te beleven. Een landschap dat volstrekt anders is dan het onze, een klimaat dat meer zonneschijn biedt dan de Hollandse zomers meestal opleveren. Een rust en leegte die je in ons dichtbevolkte land vrijwel nergens meer aantreft. Je vindt daar mensen met geheel andere levensgewoonten. Mensen die je wellicht niet graag als je buren zou willen zien, maar waarvan het reuze interessant is om die tijdens de vakantie te ontmoeten.

Als je wilt, kun je allerlei historische gebouwen en gedenkplaatsen bezichtigen. Van het Colosseum in Rome tot de invasiestranden in Normandië, van de piramiden in Egypte tot het Vrijheidsbeeld in New York. Ook op kerkhistorisch gebied zijn allerlei interessante plaatsen te bezoeken. Weliswaar is er in Heidelberg weinig meer dat herinnert aan de Heidelbergse catechismus, maar in Wittenberg is er des te meer dat de herinnering aan Luther levend houdt. Het internationale toerisme schept op grote schaal werkgelegenheid in arme landen en streken waar veel mensen grote moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Dat is zeker een positief gegeven. Maar evenzeer geldt dat het massale toerisme vaak leidt tot morele ontwrichting en verloedering. Zelfs als men schrijnende wantoestanden van kinder-

Hoe brengen we alleen of als gezin ver van huis de zondag door?

prostitutie, waardoor een land als Thailand berucht geworden is, buiten beschouwing laat, is er nog veel negatiefs te signaleren. Toeristen, veel jongeren maar ook ouderen, die veelal schaamteloos gekleed, zich te buiten gaan aan drank en op zoek zijn naar seks en goedkoop vermaak. Geen wonder dat dat vaak ergernis oproept bij de plaatselijke bevolking, of die nu moslim is of niet.

Daarmee vergeleken zal het met onze mensen in de vakantietijd wel meevallen. Laten we dat hopen. Toch moet ook van kerkmensen gezegd worden dat ze in hun vakantie gemakkelijk de normen en regels wat verleggen. Dat geldt voor kleding en zondagsbesteding, om niet meer te noemen. In de vakantie zijn de omstandigheden nu eenmaal anders dan thuis, is dan het argument. Bovendien ontbreekt veelal de remmende werking van de sociale controle. Maar de betekenis van het vierde gebod, om daar maar bij te blijven, is tijdens de vakantieperiode niet opgeschort. Die houdt ook niet op bij de grenzen van Nederland.

Geestelijk voedsel

Hoe brengen we alleen of als gezin ver van huis de zondag door? Als we niet naar de kerk kunnen, zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat we twee­ maal een preek lezen of beluisteren. Als je de taal van het land enigszins machtig bent, kun je een plaatselijke kerk bezoeken. Je krijgt daardoor een beeld van het kerkelijk leven ter plaatse, maar het geestelijk voedsel dat wordt aangereikt valt meestal erg tegen. Ook buiten ons land is er vaak sprake van een oppervlakkig en wereldgelijkvormig christendom. In gebieden waar veel Nederlanders met vakantie heen gaan, worden sinds jaar en dag Nederlandstalige vakantiekerkdiensten georganiseerd. Die voorzien ongetwijfeld in een behoefte. Er verblijven zeker in het hoogseizoen grote groepen Nederlanders uit de gereformeerde gezindte in het buitenland. Je hoort daar wel eens lyrische verhalen over. Mensen vinden het fijn om zulke diensten mee te maken, waarbij de kerkmuren wegvallen! Die reactie is wel te plaatsen. We moeten daarbij niet vergeten dat sommige kerkmuren er niet voor niets zijn. Die hebben wel degelijk een scheidende functie. Het is niet alles Schriftuurlijk wat zich Bijbelgetrouw noemt en niet alles gereformeerd wat met die naam wordt aangeduid. Een prediking waar men zich in Nederland met zijn kinderen niet onder zou willen zetten, wordt niet aanvaardbaar als we pakweg duizend kilometer verder zijn.

De grote omvang van het toerisme heeft duidelijk te maken met ons hoge welvaartspeil. Door de recessie zijn de boekingen over de hele linie wel teruggelopen, maar vakantie geldt voor velen als een primaire levensbehoefte. Toch is er reden om kritisch te kijken naar ons vakantiebudget. Niet voor niets stelde het deputaatschap voor evangelisatie in zijn advertenties ons de vraag 'Hoe ziet uw vakantiebegroting eruit? ' Hoe verhouden onze vakantieuitgaven zich tot onze giften voor evangelisatie en andere kerkelijke en charitatieve doelen? Voor jong en oud is het goed om daar over na te denken.

Ten slotte geldt dat we van een vakantie ook te veel kunnen verwachten. Juist wanneer men in de vakantie als echtpaar of gezin meer dan anders op elkaar is aangewezen, kunnen allerlei reeds aanwezige spanningen tot uiting komen. Ook wat dat betreft kunnen vakanties in een drama eindigen. Bovenal zullen we moeten bedenken dat de ware rust hier op aarde niet gevonden wordt. Die is alleen weggelegd voor hen die vermoeid zijn van de zonde en de ware Rustaanbrenger Jezus Christus tot hun deel hebben.

Apeldoorn,

C.S.L. Janse

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen