Mediawijsheid (3)

De kijkkast bekeken
Ton gaat achter de computer zitten. Van zijn klasgenoten hoorde hij vandaag dat er een interessante tv-uitzending was gisteren. Hij surft naar ”Uitzending gemist” en bekijkt alsnog het programma.

Niet zo lang geleden waren televisie en computer aparte apparaten. Op de computer kon je geen tv-programma’s zien en met de televisie kon je geen tekst verwerken. Tegenwoordig komen heel veel mogelijkheden samen in één apparaat. Het is zelfs mogelijk om op een mobieltje ‘tv te kijken’.
Wat betekent dit in de praktijk? Zijn argumenten die we vroeger gebruikten tegen het bezit en gebruik van televisie nog wel geldig? Jarenlang konden vaders en moeders het af met de uitspraak: ‘Wij halen de wereld niet in huis’. In gezinnen was voor de televisie (‘de kijkkast van de duivel’) geen plaats. De argumenten achter de afwijzende reactie op de televisie hebben echter nog niets aan waarde ingeboet.

Synode van 1953
De synode van de Gereformeerde Gemeenten van 1953 veroordeelde het gebruik van televisie in de gezinnen, of anderszins tot vermaak. Ook latere synodes hebben in deze zin over het gebruik van de televisie gesproken. Argumenten die in de discussies aan de orde kwamen waren: de televisie brengt slechts leeg amusement, maar bijvoorbeeld ook het misbruik van Gods naam.
Deze besluiten hebben als het ware behoudend gewerkt. Door de televisie uit de gezinnen te weren, voorkwamen ouders dat een stortvloed van werelds, zondig vermaak de gezinnen binnenstroomde. De afwezigheid van televisie had een positief effect: de onrust die de televisie zo gemakkelijk veroorzaakt, werd voorkomen. Heel wat gezinnen in Nederland combineren het avondeten met het kijken naar tv-programma’s. Kijken met het bord op schoot. De hele avond blijft het beeldscherm aan staan. De gemiddelde Nederlander kijkt ongeveer tien uur televisie per week.

Blik op de buis
Andries Knevel werkt al jaren bij de Evangelische Omroep. Hij heeft verschillende boeken over de televisie geschreven. In zijn boek ”De wereld in huis” (1991) schrijft hij: ‘Ik ben er echter wel van overtuigd dat televisie in het proces dat sinds het einde van de zestiger jaren ontstaan is, naar een maatschappij zonder normen en waarden, waarin het egoïsme, individualisme en de losbandigheid de boventoon voeren, de belangrijkste ‘aanjagende’ factor is geweest’.
Later, in 1997, schreef Knevel het boek ”Blik op de buis”. In dit boek geeft hij aan dat onderzoek onder kerkelijke gezinnen die televisie bezitten uitwijst dat de tv drempels verlaagt. Programma’s waarvan men weet dat die in het licht van de Bijbel niet bekeken kunnen worden, verslaan onder deze gezinnen hun duizenden.
Knevel is sinds het schrijven van “De wereld in huis” alleen nog maar pessimistischer gestemd geraakt, als hij naar het televisie-gebruik in de christelijke kring kijkt. De gezinnen die televisie kijken, doen dat nauwelijks selectief. ‘Dan druk ik me nog voorzichtig uit’, schrijft hij. Hij adviseert gezinnen waar nog geen televisie is met klem om dan ook geen televisie in huis te nemen.

Andere redenen
Behalve dat televisie drempelverlagend werkt en allerlei zonden via beeld en geluid in huis brengt, zijn er nog meer redenen te noemen waarom televisie geen plaats moet hebben in onze gezinnen.
De televisie toont ons beelden van de wereld om ons heen en de kijkers denkt al gauw dat deze wereld er zo werkelijk uit ziet. Kijkers meten de beelden niet zo zeer af aan wat zij vinden en weten. Eerder is het omgekeerde waar: de beelden vormen wat wij denken en goed vinden. Dat is wat beeld-journalisten graag zien. Zo noemt Andries Knevel als voorbeeld het euthanasie-debat. Tijdens een interview op televisie wordt een warm voorstander van euthanasie geïntroduceerd als ‘onafhankelijk’ deskundige.
Televisie lijkt de grenzen te zoeken van wat kan en mag. Sterker nog, allerlei programma’s zijn erop uit om over de grenzen heen te gaan. Wie de Tien Geboden legt naast de inhoud van televisieprogramma’s schrikt van het resultaat. Het overschrijden van grenzen is nu juist iets wat aansluit bij het menselijk hart. Het zou ons moeten doen huiveren.
Om nog niet meer te noemen: de televisie doet afbreuk aan de leescultuur.
Samen met andere beeldinstrumenten zorgt de tv voor een onophoudelijke stroom aan beeld en geluid en wordt de stilte ruw verstoord. Veel openbare gelegenheden hebben tegenwoordig een scherm hangen.
Stilte is nodig, niet alleen om te lezen, maar ook om het gelezene te overdenken. Er lijkt steeds minder tijd over te blijven voor het ‘goede’ boek.

En nu?
Nu gebruikers van internet allerlei tvprogramma’s kunnen bekijken via de computer is het nodig dat we als gezinnen bovenstaande argumenten tegen televisie opnieuw helder voor ogen houden. De gevaren zijn niet minder geworden.
Nog steeds is het aanbod van televisie en andere media hoofdzakelijk ge - richt op plat vermaak, op leeg amusement. Een aanslag op onze kostbare genadetijd.
Nog steeds is het menselijk hart nieuwsgierig. Een mens wil steeds meer zien. De normen daarbij verbleken. De glijdende schaal treedt in werking. Nog steeds zorgt de televisie ervoor, schokkender dan vroeger, dat de normen van de kijkers vervagen.
De zonde stroomt de huizen en ons denken binnen. De kijker wordt vergiftigd. Tot de dood erop volgt.
Al is de verschijningsvorm veranderd van televisie naar computerscherm, toch blijven de inhoudelijke argumenten tegen programma’s die geestdodend en zielsverwoestend zijn onverminderd van kracht.
‘Hebt de wereld niet lief, noch hetgeen in de wereld is; zo iemand de wereld liefheeft, de liefde des Vaders is niet in hem. Want al wat in de wereld is, namelijk de begeerlijkheid des vleses en de begeerlijkheid der ogen en de grootsheid des levens, is niet uit den Vader, maar is uit de wereld. En de wereld gaat voorbij en haar begeerlijkheid; maar die den wil van God doet, blijft in der eeuwigheid” (1 Johannes 2:15-17).

(wordt vervolgd)

Contact
Als er vragen zijn, kunt u reageren via: info@commissiemedia-gg.nl of schriftelijk aan de Commissie Moderne Media, p/a. L.A. Kroon, Harzstraat 26, 3446 DM Woerden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen