Sabbat of zondag? (4)

De Kerk stond in het begin van het Nieuwe Testament nog ‘in de kinderschoenen’. Daarom wordt de joodse sabbat ook niet ineens, maar geleidelijk aan verdrongen door de christelijke zondag. Voor het eerst komt dat openbaar bij de heiden-christenen, totdat na de eerste eeuw de zevende dag door de christenen definitief vervangen is door de eerste dag van de week. Maar ook reeds in het begin worden de contouren van de onderhouding van de opstandingsdag van Christus zichtbaar. De discipelen van de Heere Jezus hadden de gewoonte om op de eerste dag van de week samen te komen. Offergaven voor de armen onder Gods volk moesten op de eerste dag van de week verzameld worden (1 Kor. 16:1-4), omdat de kerk op die dag regelmatig samenkwam om onderwijs te ontvangen, contact met elkaar te hebben, te bidden en het Heilig Avondmaal te vieren.
Paulus preekt op de laatste dag van zijn verblijf in Troas op de eerste dag van de week en wel zo lang dat de slapende Eutychus uit het raam viel (Hand. 20).
Johannes kreeg de opdracht van de Heere om brieven te schrijven aan de zeven gemeenten op de dag des Heeren (Openb. 1:10).
Anderen - zoals ds. R. van Kooten - hebben aangetoond dat het daar niet in de eerste plaats gaat om de oordeelsdag, maar om de opstandingsdag van Christus.
In het boek “The Christian Sunday” wijst Beckwith er op dat de discipelen de dag vóór de opstanding van Christus rusten op de joodse sabbat, maar dat daarna over de onderhouding van de zevende dag niet eenmaal meer wordt gesproken, behalve in Romeinen 14:5 als een aanvaardbare optie voor joodse christenen, of als een onaanvaardbaar voorschrift dat judaïstische ketters willen opleggen (Gal. 4:9-11; Kol. 2:16), of in passages waarin Paulus met de joden in de synagoge op de sabbat discussieert. Dat geeft Paulus een prachtige gelegenheid om te evangeliseren.
Bij de opvatting van Beckwith teken ik nog aan dat naar mijn oordeel Paulus in Romeinen 14:4 schrijft over een bijgelovig gebruiken van de joodse sabbat, waaraan men in tegenstelling tot andere dagen een heilig karakter toeschreef.

De Heilige Geest
Zo is de christelijke kerk onder de voortgaande verlichting van de Heilige Geest in gehoorzaamheid aan de Schriftplaatsen in het Nieuwe Testament overgegaan tot de viering van de zondag als de dag des Heeren.
De kerkvader Augustinus meent dat de viering van de dag des Heeren als de sabbat uit de geheimen van Christus’ leven en uit vele andere Schriftuurlijke gegevens te motiveren is, en dus rechtstreeks op de Schrift berust. De ethicus dr. W. Geesink is van oordeel dat zonder dat er sprake is van een uitdrukkelijk gebod, valt te constateren dat de zondag de dag des Heeren is geworden. Menselijk gesproken, zegt hij, is de zondagsviering spontaan opgekomen uit het vreugdegevoel van de christenen over de opstanding van de Heere Jezus, zonder dat er sprake is van een kerkelijke instelling.
Zien we daarentegen op Gods besturende hand, dan mogen we van harte geloven dat de omzetting van de zevende dag in de eerste dag van de week als rustdag, onder de leiding van de Heilige Geest heeft plaatsgehad, zonder dat de kerk zich daarvan aanvankelijk bewust is geweest. Bij die leiding van de Heilige Geest zijn het feit van Jezus’ opstanding op de eerste dag van de week, Zijn tweede verschijning eveneens op de eerste dag van de week (Joh. 20: 1 en 19) en een aantal menselijke factoren de middelen geweest, aldus Geesink.
Zij die ijveren voor de sabbat als de rustdag, hebben veelal ook afwijkende opvattingen over het verbond en de doop. Het gevaar is groot dat we ons dan gaan begeven in chiliastisch vaarwater met ook ongefundeerde opvattingen over de toekomst van Israël.
De roep om terug te keren tot de joodse sabbat is overigens niet nieuw. In verschillende geschriften van de apostolische vaders (de Didachè, brieven van Ignatius van Antiochië en Justinus Martyr) blijkt dat zij niet alleen ijverden voor de zondag als de dag des Heeren, maar ook de Judaïsten bestreden, die ijverden om terug te keren naar de sabbat.
Ook zij zagen dat men zich daarmee beroofde van de zegen en de vreugde van de rustdag. Want wat heeft de Heere al niet een zegen willen geven onder de prediking van Zijn Woord op de dag waarop we gedenken dat de dood is verslonden tot overwinning. We geven heel wat prijs als we de dag des Heeren prijsgeven. En al zouden we liever spreken van Gods dag of van de dag des Heeren, dan van de zondag vanwege het heidense element dat daarin doorklinkt, toch zal de Zon der gerechtigheid Zich openbaren in de harten van zondaren zolang de zon er zal zijn.
Laten we daarom Zijn dag onderhouden, omdat Christus op die dag is opgestaan uit de doden en leeft tot in alle eeuwigheid.

(slot)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen