Het Schatboek [45]

Het gebod

In het verbod: ‘Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste’ is dit gebod begrepen: ‘Gij zult een waar getuigenis spreken over uw naaste’. Daarom is het hoofd van de deugden die hier geboden worden en waaronder alle andere deugden als het ware begrepen zijn, de waarheid of liever: de waarachtigheid in woorden, in meningen, in oordelen, in overeenkomsten en in de leer. Daarentegen is het hoofd van de ondeugden die hier verboden worden en waar onder de andere ondeugden begrepen zijn, de leugen in dezelfde zaken als die hierboven genoemd zijn.

De verboden ondeugden

- Vals getuigenis

Dat is: dat ik tegen mijn naaste óf geen valse dingen voortbreng en getuig óf niet zeg dat iets wat mij geheel onbekend is, waar of vals is.

- Verdraaiing van woorden

Dat is: dat ik niet op onvrome wijze iemands woorden verdraai tot een andere betekenis dan hijzelf bedoeld heeft.

- Achterklap en laster

Dat is: dat ik het leven van een ander, die niet aanwezig is, niet laster, hetzij openlijk of in het geheim.

- Schelden en smadelijke verachting

Dat is: dat ik mijn naaste geen enkel scheldwoord of boos stuk in zijn aangezicht werp. Want evenals men de goede naam van onze naaste niet mag kwetsen als hij afwezig is, mag men dat ook niet doen als hij aanwezig is.

- Een lichtvaardig oordeel in rechtszaken

Een rechtvaardige en eerlijke rechter behoort in alle geschillen eerst de waarheid van de zaak te onderzoeken en te kennen, om geen onrechtvaardig vonnis uit te spreken, als hij door onwetendheid bedrogen of door een verkeerde vooringenomenheid bezet zou zijn. Bovendien, omdat de aanklagers de rechter zelf de zaak te kennen geven zoals die inderdaad is, moet de rechter, evenals hij de aanklager het ene oor geleend heeft, voor de verdediger het andere oor openhouden.

- Leugen

Als één soort leugen, namelijk vals getuigenis, verboden wordt, volgt daaruit dat ook alle liegen in het algemeen verboden is. Leugen is alles wat zonder waarheid gezegd of gedaan wordt, uit wélke oorzaak, tot wélk doel of uit wélk voornemen het ook gezegd of verzonnen mag zijn. Er is drieërlei leugen: het liegen uit moedwil en lust tot liegen. Het liegen omwille van zichzelf. Het liegen omwille van anderen (vermaken van toehoorders, tot voordeel en welzijn van onze naaste en tot schade van niemand (de zgn. noodleugen) en het liegen tot schade van de naaste. Sommigen beweren wel dat een ‘noodleugen’ geen zonde is, omdat God de vroedvrouwen van Egypte gezegend heeft (Ex. 1:22-23). Maar daarop kan gemakkelijk uit dit boek van Mozes geantwoord worden dat God hen gezegend heeft en hun huizen bouwde, omdat zij de Heere vreesden, maar niet omdat zij een ‘noodleugen’ gesproken hadden.

- Bedrog

Dat is: alles wat met listigheid, bedrog en kwade kunsten plaatsvindt.

Redenen om te vermijden

De eerste reden is dat liegen en bedriegen eigen werken des duivels zijn. De tweede is dat wij daardoor de zware toorn Gods op ons laden. Daarom behoren wij deze zonden van harte te verfoeien en te vlieden.

Uit: Zondag 43; HET SCHATBOEK, Z. Ursinus, deel 2; Gebr. Koster, Barneveld 2014

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen