Onze geknechte wil

Het thema is actueel. Onlangs hebt u het kunnen lezen. De grondleggers van het reformatorisch onderwijs zijn de mist ingegaan. De band met de oudheid hebben ze doorgesneden en de theologie laten domineren over de pedagogiek. Sleutelfiguur Erasmus moeten we niet ‘benaderen aan de hand van het orthodox-gereformeerde sjabloon van de tegenstelling tussen het humanisme en de reformatie’. Met ‘sjabloon’ wordt een al te gemakkelijk nagevolgd model bedoeld.

De lijn van de humanist Erasmus naar de remonstranten is onmiskenbaar: het hameren op de wil van de mens; het leggen van vermogens in de mens ten goede. Wat hebben onze Dordtse vaderen daarom over ons mens- en kindbeeld gezegd?

‘Wel is waar dat na de val in de mens enig licht der natuur nog overgebleven is, waardoor hij behoudt enige kennis van God, van de natuurlijke dingen, van het onderscheid tussen hetgeen betamelijk en onbetamelijk is en ook betoont enige betrachting tot de deugd en tot de uiterlijke tucht…’

Hier onderbreken we onze Dordtse Leeregels even. Wanneer we dit goed tot ons laten doordringen, dan zien we hier dat ze iets toegeven. Met de uitdrukking ‘wel is waar…’. Dit begin van hoofdstuk 3/4, art. 4 is voor ons in gezin, kerk en school het principiële uitgangspunt voor gewetensvorming, opvoeding en onderwijs. We benaderen onze kinderen en jongeren vanuit het gegeven dat ze ‘redelijke en zedelijke schepselen zijn’. Dat wil zeggen, dat ze verstand (rede) hebben om goed te gebruiken en enig gevoel voor goed en kwaad (zede). Dordt is dus nooit eenzijdig en reactionair geworden. Dus deze passage laten we voluit staan.

Maar men is nog niet uitgesproken. Dordt vervolgt - en wij met hen - in het naspreken van de Schrift. Dit zou uitgelegd kunnen worden als ‘de theologie laten domineren over de pedagogiek’. Dat kan en mag toch niet anders, omdat het Woord zeggingskracht heeft op álle terreinen van het leven! Naar te vrezen is, is er al genoeg Erasmiaans humanisme via de menswetenschappen onze kringen binnengedrongen. Zo niet in theorie, dan wel in de praktijk. Laten we Dordt daarom verder lezen en tot ons uitgangspunt (blijven) nemen:

‘Maar zo ver is het vandaar, dat de mens door dit licht der natuur zou kunnen komen tot de zaligmakende kennis van God, en zich tot Hem bekeren, dat hij ook in natuurlijke en burgerlijke zaken dit licht niet recht gebruikt; ja veel meer ditzelve, hoedanig het ook zij, op onderscheiden wijze geheel bezoedelt en in ongerechtigheid ten onderhoudt; en dewijl hij dit doet, zo wordt hem alle verontschuldiging voor God benomen’.

Het gaat niet om de opvatting van wie dan ook. Maar om de zeggingskracht van het Woord in onze belijdenis. Daarom roepen we alle pedagogen - op welke plaats dan ook - van harte op voor dit getuigenis van onze belijdenis te buigen. Hartelijk te blijven buigen. Ondanks Erasmus, maar mede dankzij Luther, die bevindelijk wist van ‘onze geknechte wil’. Het gaat immers om de waarheid van zonde en genade, in hart en huis, in kerk en school.

Daarom vanuit innige verbondenheid: reformatorisch onderwijs, let op uw (pedagogische) zaak en eigen taak!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen