De vreze des Heeren [2]

Ook hier zien we dus dat de vreze des Heeren betekent: vervuld te zijn met eerbied en ontzag voor God. Wat zei die bekeerde moordenaar toen de vreze des Heeren in zijn hart gewerkt werd? ‘Wij toch rechtvaardiglijk; wij ontvangen straf, waardig hetgeen wij gedaan hebben’ (Luk 23:41). Wat betekent dat? Hij erkende zijn eigen strafwaardigheid en Gods rechtvaardigheid. Hij kende dus zijn zonde en beleed dat hij het waard was dat de Heere hem zou straffen. Hij erkende ook, dat God rechtvaardig was. De Heere kon hem geen onrecht meer doen. Dat is een wezenlijk element van de vreze des Heeren.

In Handelingen 931 lezen we van de gemeentenin Judéa, Galiléa en Samaría, dat zij wandelden ‘in de vreze des Heeren en de vertroosting des Heiligen Geestes’. De vreze des Heeren gaat dus gepaard met de vertroosting des Geestes. Waar die vreze in het hart is, daar zijn de beginselen van de enige troost in leven en sterven.

In Romeinen 3 tekent de apostel Paulus wie de mensen van nature zijn in hun zonden en in het uitleven van hun zonden. In dat verband zegt hij: ‘Er is geen vreze Gods voor hun ogen’ (Rom. 3:18). Zij vrezen God niet, daarom hebben zij de zonde lief. Paulus maakt met deze woorden duidelijk dat de vreze Gods ons bewaart voor de zonde. Dat wordt door de apostel onderstreept in 2 Korinthe 7:1, waar hij de Korinthiërs opwekt de heiligmaking te voleindigen in de vreze Gods. De vreze des Heeren doet ons dus leven in heiligmaking in een nieuw leven, en houdt ons ver van de zonde.

In de Openbaring van Johannes worden Gods kinderen genoemd ‘degenen, die Uw Naam vrezen’ (Openb. 11:18). De engel, die door het midden van de hemel vloog en het eeuwig Evangelie verkondigde, riep het uit: ‘Vreest God en geeft Hem heerlijkheid, want de ure Zijns oordeels is gekomen’ (Openb. 14:7). Wat blijkt uit deze woorden van de engel? Dat het bij het laatste oordeel aankomt op de vreze des Heeren. Het vrezen van de Heere bestaat in het Hem verheerlijken en het Hem aanbidden. Als u de plaatsen uit het Oude en het Nieuwe Testament naast elkaar legt, dan merkt u dat zowel in het Oude als het Nieuwe Testament op dezelfde wijze over de vreze des Heeren gesproken wordt. Het is een van de duidelijke bewijzen, waaruit de eenheid van de Heilige Schrift blijkt.

Wat zegt de belijdenis?

Ook in onze belijdenisgeschriften wordt gesproken over het vrezen van de Heere. Als de Heidelbergse Catechismus in antwoord 94 spreekt over de betekenis van het eerste gebod, dan staat er: ‘Hem van ganser harte liefhebben, vrezen en eren’. Daar maakt ook de Catechismus duidelijk dat het vrezen van de Heere onlosmakelijk verbonden is met het liefhebben en eren van Hem.

Bij de behandeling van het derde gebod zegt de Catechismus dat we de Naam des Heeren niet anders dan ‘met vrees en eerbied’ moeten gebruiken. Wie de Heere vreest, kent een diepe eerbied en hoogachting voor Hem. Zowel de Catechismus (antwoord 120) als de Dordtse Leerregels (hoofdstuk V, 12) spreken over ‘kinderlijke vrees’. Een kind heeft de ouders lief. Kinderlijke vrees komt op uit de liefde. Dat is het grote verschil met ‘slaafse vrees’. Daarin ontbreekt de liefde. Daarin is alleen angst, zoals een slaaf bang is voor zijn harde meester.

De Heidelbergse Catechismus zegt het zo teer als er gevraagd wordt waarom Christus geboden heeft God aan te spreken als ‘Onze Vader’: ‘Opdat Hij van stonde aan, in het begin onzes gebeds, in ons de kinderlijke vrees en toevoorzicht tot God verwekke’ (antwoord 120). Toevoorzicht is vertrouwen. De vreze des Heeren gaat gepaard met een hartelijk vertrouwen op Hem.

Zij vrezen God niet, daarom hebben zij de zonde lief. Paulus maakt met deze woorden duidelijk dat de vreze Gods ons bewaart voor de zonde.

Als in de Dordtse Leerregels (hoofdstuk I, 12) gesproken wordt over de ‘vruchten van de verkiezing’, dan wordt er gezegd: ‘het waar geloof in Christus, kinderlijke vreze Gods, droefheid die naar God is over de zonde, honger en dorst naar de gerechtigheid’. Waar de vreze Gods in het hart is, daar zijn het geloof in Christus, de droefheid over de zonde en een honger naar Zijn gerechtigheid.

In hoofdstuk V, 12 spreken de Leerregels over de verzekerdheid van de volharding. Daardoor worden de ware gelovigen niet hoogmoedig en zorgeloos gemaakt. Integendeel, die verzekerdheid is een ware wortel ‘van nederigheid, kinderlijke vrees, godzaligheid, lijdzaamheid in alle strijd, vurige gebeden, standvastigheid in het kruis en in de belijdenis der waarheid, mitsgaders van vaste blijdschap in God’. Het gaat hier dus over verzekerde christenen. De vreze des Heeren is dus niet alleen voor minder geoefenden. Integendeel, hoe meer geloofsoefeningen, hoe meer het wonder gekend wordt dat er in Christus genade is voor zo’n vuile en ellendige zondaar, hoe dieper we vernederd worden en hoe teerder en inniger de vreze des Heeren in het hart wordt.

(wordt vervolgd)

ds. J.J. van Eckeveld, Zeist

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen