In gemeenschap van goederen

Voorheen was het in Nederland zo dat een huwelijk automatisch een huwelijk was in algehele gemeenschap van goederen. Wie dat anders wilde, moest bij de notaris huwelijksvoorwaarden laten vastleggen. Per 1 januari van dit jaar is het echter omgedraaid. Wie nu in algehele gemeenschap van goederen wil trouwen moet daarvoor naar de notaris. Anders is er slechts sprake van een beperkte gemeenschap van goederen.

Waarom is dit veranderd? Wat zit hier achter? Een belangrijke reden is het droeve aantal echtscheidingen. Ruim een derde van de huwelijken wordt tegenwoordig door echtscheiding ontbonden. Bezittingen en schulden moeten dan verdeeld worden. Zeker als het daarbij om aanzienlijke bedragen gaat, kan dat tot allerlei conflicten leiden. Daarom leek het de wetgever beter om datgene wat de huwelijkspartners bij hun huwelijk inbrengen en de eventuele erfenissen die zij tijdens hun huwelijk krijgen, apart te houden.

Uitholling huwelijk

Overigens kan deze verandering niet los gezien worden van de algehele tendens in onze maatschappij om het huwelijk minder belangrijk te maken. Je zou ook kunnen zeggen: om het huwelijk uit te hollen. Het besef is verdwenen dat we hier te maken hebben met een scheppingsordening.

Ga maar na: Echtscheiding is een stuk gemakkelijker geworden dan vroeger. Met het geregistreerd partnerschap is een namaakhuwelijk opgetuigd. Ongehuwd samenwonen is maatschappelijk geaccepteerd. De bepaling dat de gehuwden tot samenwoning verplicht zijn, is inmiddels uit de wet geschrapt. De inkomstenbelasting gaat niet uit van een financiële eenheid, maar slaat man en vrouw afzonderlijk aan. Met als gevolg dat eenverdieners onredelijk zwaar belast worden. En dan zwijgen we nog over de invoering van het homohuwelijk.

In dat kader staat ook het afschaffen van de algehele gemeenschap van goederen. Dat is een ontwikkeling waarin we niet mee moeten gaan. Maar wie dat nieuwe huwelijksgoederenrecht niet wilde, moest sinds 1 januari naar de notaris om het anders te regelen. Dat kost al gauw zo’n 500 euro.

Alternatief

Vandaar dat het een goede zaak is dat het kabinet eind vorige maand aankondigde dat het van plan is om de vroegere algehele gemeenschap van goederen aan aanstaande echtparen als alternatief aan te bieden. Wie daarvoor kiest, kan dat bij de ambtenaar van de burgerlijke stand regelen. Zo’n regeling is gemakkelijk en brengt geen extra kosten met zich mee. Jammer dat men dat niet meteen heeft ingevoerd. Algehele gemeenschap van goederen sluit toch het meest aan bij een Bijbelse visie op het huwelijk. De levenslange lotsverbondenheid in het huwelijk wordt daarmee tot uitdrukking gebracht. Daarom zouden we daarvoor moeten kiezen, zeker als dit straks weer heel eenvoudig kan en niets extra’s kost.

Overigens hoeft het nieuwe huwelijksgoederenrecht voor mensen die dit jaar getrouwd zijn, in de praktijk weinig te betekenen, zolang de verhoudingen tussen man en vrouw goed zijn. Bovendien vereist het nieuwe stelsel het systematisch bijhouden van de afzonderlijke vermogenssituatie van beide echtgenoten. Wanneer dat niet gedaan wordt, is het in de meeste gevallen na een huwelijk van 15 of 20 jaar onmogelijk meer na te gaan wat nu allemaal van wie is. Daar is destijds bij de invoering van verschillende kanten op gewezen.

Bijzondere omstandigheden

Nu kunnen er ook omstandigheden zijn die een algehele gemeenschap van goederen bezwaarlijk maken. Bij het sluiten van een huwelijk op latere leeftijd, waarbij er een groot verschil is in het vermogen dat man en vrouw inbrengen, is het te begrijpen dat men dat gescheiden wil houden. Anders zou het vermogen van de een door vererving uiteindelijk terecht kunnen komen bij de familie van de ander. Dat was toch ook niet de bedoeling van het huwelijk. Zijn er kinderen uit een eerder huwelijk, dan moet men zich goed bezinnen op hetgeen in zo’n situatie passend is. Evenzo kan een eigen zaak reden zijn om niet in gemeenschap van goederen te trouwen. Bij een eventueel faillissement is dan immers ook de ander aansprakelijk, tenzij men voor de rechtsvorm van een BV gekozen heeft. Alles bij elkaar gaat het hier om zaken waarover we niet in al te absolute termen moeten spreken en oordelen. Voor zover er voorbeelden te vinden zijn in de Bijbel, moeten we bedenken dat de sociale, culturele en economische omstandigheden in die tijd heel anders waren dan tegenwoordig. Maar dat wil niet zeggen dat hier geen principiële noties in het geding zijn.

C.S.L. Janse, Apeldoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen