Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Catechiseren: een dankbaar werk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Catechiseren: een dankbaar werk

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Catechiseren heeft altijd de bijzondere aandacht van ds. G.H. Kersten gehad. Vaak heeft hij erover in De Saambinder geschreven. Daarbij gaf hij onder meer aan welke catechisatieboekjes zijn voorkeur hadden, maar ook ging het bijvoorbeeld over orde houden.

Voor de jongere catechisanten had het vragenboekje van ds. L.G.C. Ledeboer duidelijk zijn voorkeur. ‘Een heel lief boekje’, zo noemde hij het. ‘En de kindertjes leren Ledeboer zo gemakkelijk’.

In sommige gemeenten werd voor de jonge kinderen ook wel het vragenboekje van Jacobus Borstius gebruikt. Ds. Kersten hield niet van dat boekje: ‘Borstius heeft mij altijd wat gestoten. Dat brave kinderen naar de hemel gaan, heb ik nooit kunnen geloven, wel slechte en goddeloze’. Ds. Kersten zal gedacht hebben aan een vraag en antwoord die niet uitblinken door rechtzinnigheid. ‘Wie zullen in de hemel komen?’ Antwoord: ‘Alle goede kinderen en gelovige mensen’. Een dergelijk antwoord zou je niet van een gereformeerd theoloog verwachten. En een onverdacht gereformeerd theoloog, dat wás Borstius. Gezegd moet worden dat er met alle andere vragen en antwoorden niets mis is.

Lezers

Voor de oudere kinderen gebruikte ds. Kersten vooral het vragenboekje van Hellenbroek. Maar op enkele catechisaties gebruikte hij ook “Kort Begrip”. Dit is een samenvatting van de Heidelbergse Catechismus. Het verscheen in 1611. Ds. Kersten verzorgde in 1929 een heruitgave. ‘Een kostelijk vraagboekje’, zo noemde hij het. Ds. J.D. Barth schreef in een recensie: ‘Een boekje dat door de Synode van Dordrecht tot tweemaal toe werd aanbevolen als nuttig en nodig voor de nog niet ontwikkelde catechisanten, voor wie de grote Catechismus te moeilijk was om te leren. Als zodanig is het aan te bevelen en naast het leerboek van Hellenbroek best te gebruiken’.

Voor de belijdeniscatechisanten schreef ds. Kersten “Korte lessen over Kort Begrip”. In 1961 waren er al 15.000 exemplaren van gedrukt. Vele tienduizenden exemplaren hebben ook in de jaren daarna hun weg gevonden. In 2013 verscheen de 32e druk.

Ds. Kersten spoorde de catechisanten ook aan grondig kennis te nemen van de drie belijdenisgeschriften. Er waren catechisanten die zelfs de Nederlandse Geloofsbelijdenis van buiten leerden. ’’k Zou alle catechisanten zeer sterk aanraden de 37 geloofsartikelen van buiten te leren, gelijk mijn beste leerlingen steeds deden’, zo schreef ds. Kersten in De Saambinder van 15 september 1921. Dat was wel even wat anders dan wat ouderling J. Ligtenberg uit Rijssen (een zoon van ds. H. Ligtenberg sr.) zei toen ds. A. Bregman eens tijdens een catechisatieles binnenkwam en vroeg hoe het ging. ‘Het gaat prima, dominee. Als we nog eens nieuwe lezers nodig hebben, dan hebben we er hier genoeg’.

Belhamels

‘Natuurlijk, er zijn belhamels van jongens en (tussen twee haakjes) van jonge dochtertjes. Elke catechiseermeester zal er wel kennis mee gemaakt hebben, maar er is ook veel gebrek in het orde houden, de eerste vereiste voor catechetisch onderwijs. Er schijnen nu eenmaal mensen te zijn aan wie de gave van gezag niet is verleend. Dat moet dunkt mij een ramp zijn. Eerlijk wil ik bekennen: ‘k hield het - geloof ik - niet vol, als de leerlingen bij mij durfden wat ik hoor dat elders geschiedt; ik zou me te boos maken, vrees ik, of zo moedeloos worden dat ik het werk erbij neer gooide. Maar genoeg. ’t Zij zonder roem gezegd: ik behoor bij de bevoorrechten die op nogal goede voet met hun catechisanten leven, en al wil ik gaarne nog heel, heel wat meer dan bereikt is, ik zal niet één jongen of meisje dat bij mij ter lering kwam, mogen beschuldigen van herriemakerij’.

Orde houden had ds. Kersten geleerd van ‘de eminente meester Wijnveld’ in Den Haag, toen hij korte tijd onderwijzer was geweest op de Keucheniusschool. Van wat meester Wijnveld hem bijbracht over orde houden, heeft hij zijn leven lang profijt gehad, zo schreef hij.

Een dankbaar werk

Ds. Kersten vond de catechese heel belangrijk. ‘Een van de voornaamste takken van arbeid voor een dienaar des Woords is mijns inziens wel het catechetisch onderwijs, en laat me erbij voegen: de catechisatie is een dankbaar werk. Als de leraar zich er maar op toeleggen wil de zonen en dochteren der gemeente te winnen, niet met grapjes, maar door in heilige ernst te onderwijzen wat zij van de geloofsleer weten moeten, dan zal de catechisatie aangenaam, rustig en leerzaam zijn’.

(wordt vervolgd)

A. Bel, Vlaardingen

Dit artikel werd u aangeboden door: De Saambinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 maart 2019

De Saambinder | 24 Pagina's

Catechiseren: een dankbaar werk

Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 maart 2019

De Saambinder | 24 Pagina's