STAATKUNDIG GEREFORMEERD

HISTORIE DER STAATKUNDIG GEREFORMEERDE PARTIJ - 3 -

De verkiezingsstrijd in 1925 stond centraal in het historisch overzicht van de vorige keer. We zagen dat - ondanks alle tegenkanting, spot en hoon van anti-revolutionaire zijde - ruim 62-duizend stemmen op de SGP werden uitgebracht. Naast ds. G.H. Kersten kwam ook ds. P. Zandt in de Tweede Kamer.

Onopgemerkt blijft dit tweetal niet. Reeds datzelfde jaar (1925) zijn beide afgevaardigden van de SGP een bron van ergernis en beroering. Door hen wordt namelijk bij de behandeling van de begroting voor Buitenlandse Zaken een amendement ingediend om het gezantschap bij de paus af te schaffen. Dit amendement leidt er toe dat het kabinet Colijn valt. In één van de volgende afleveringen hoop ik hierop nog terug te komen.

Bekendheid

Door de indiening van dit amendement, alsmede door de aanvaarding ervan, krijgt de SGP (nog) meer bekendheid. In het gehele land wordt over dit amendement en de uitwerking daarvan gesproken. Zonder dit gewild te hebben, komen ds. G.H. Kersten en ds. P. Zandt in het nieuws.

Velen gaan zich afvragen: wat is dat nu eigenlijk voor een partij, die SGP? En wat beogen de woordvoerders van die partij; waar streven zij naar? Het is zinvol om bij deze vragen een ogenblik stil te staan. In mijn eerste artikel (zie 'In het Spoor' nummer 25) heb ik u reeds toegezegd iets over de naam "Staatkundig Gereformeerde Partij" te zullen schrijven. Laat ik daarmee dan mogen beginnen.

Karakter

De notulen van de oprichtingsvergadering (op 24 april 1918 te Middelburg) vertellen ons, dat aan de nieuwe politieke partij "voorlopig" de naam Staatkundig Gereformeerde Partij wordt gegeven. Ondanks het voorlopig karakter van deze naam is ze gelukkig nooit gewijzigd. Immers, die naam is niet zomaar gekozen. Nee, die naamt drukt wat uit; zij geeft inhoud aan de politiek die de SGP voorstaat. Daarom dient die naam niet gewijzigd, noch aangevuld te worden. Elke poging daartoe (in deze tijd van RPF-zijde) behoren wij, als SGP-ers, resoluut, maar zeker af te wijzen. Die naam - die de zaak waarvoor wij staan, uitdrukt - is ons te dierbaar.

Ds. P. Zandt zegt daarover in zijn "Uiteenzetting van de artikelen van het Beginselprogram" het volgende.

Die naam (SGP) toch geeft aan, dat zij voorstaat, dat op staatkundig terrein de gereformeerde beginselen, dit zijn de beginselen die naar Gods Woord zijn, voor overheid en onderdanen tot richtsnoer behoren te dienen. Wij zouden het ook zo kunnen uitdrukken, dat de SGP een partij is, die gevormd wordt door hen, die de oude beproefde reformatorische beginselen op staatkundig terrein tot erkenning wensen te zien gebracht, en die open staat voor allen, die dit voorstaan, ongeacht tot welke kerkformatie zij behoren.

De naam "Staatkundig Gereformeerde Partij" is dus van zeer grote betekenis. Daarin ligt de inhoud van ons politiek handelen. Dat elke SGP-vertegenwoordiger dan ook moge beseffen welk een inhoud die naam bezit. Vermeden moet daarom worden, dat door ons bestuurlijk handelen de inhoud van die naam vertreden wordt.

Met de naam Staatkundig Gereformeerd toch wordt beleden, dat een staatkundig gereformeerde zich onvoorwaardelijk aan de eenmaal

uitgesproken belijdenis der Reformatie wenst te houden en deswege de souvereiniteit Gods op elk terrein des levens zonder enig beding of voorwaarde geëerbiedigd wil hebben. Daarbij valt niet te marchanderen, te knoeien en te konkelen, geen koehandel te drijven.

Inhoud

Niet genoeg kan er op gewezen worden, dat de naam Staatkundig Gereformeerde Partij zo'n rijke inhoud heeft, ja zo duidelijk weergeeft wat deze partij beoogt. En dat is maar één ding: in wetgeving en bestuur onderhouding van Gods geboden. De SGP wenst zich dan ook te houden aan het onverkorte, onverminkte artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis.

De lasterende opmerking dat de SGP minstens drie eeuwen te laat geboren was, had met name hierop betrekking. Omdat de SGP handhaving eiste van het ongewijzigde artikel 36, zoals het ook door de Synode van Dordrecht van 1618 en 1619 was goedgekeurd.

De SGP heeft zich echter door dit (lasterende) praatje nimmer van haar standpunt laten afbrengen.

In het kort gezegd, komt toch de inhoud van dit artikel der NGB hierop neer, dat het de dure roeping der overheid als Gods dienares is, Gods Woord en wet tot regel en richtsnoer van haar regeringsbeleid te stellen.

Dit nu is het wat de SGP voorstaat. Allereerst omdat God van overheid en onderdanen eist, dat zij zich naar Zijn Woord en wet zullen richten, en voorts omdat zulks voor het welzijn en welvaren van land en volk noodzakelijk acht.

Vanaf het begin heeft de SGP dit gewichtige beginsel voorop gesteld en werd het door haar vertegenwoordigers in de verschillende kolleges uitgedragen. Daarbij werd echter meermalen grote tegenstand ondervonden.

Klein maar toch groot

Gezien de valse vrijheid, welke in de kringen van een verwaterd christendom wordt voorgestaan, en het heulen met Rome, dat in onze dagen steeds verontrustender vorm aanneemt, is het verklaarbaar, dat de naam Staatkundig Gereformeerd voor velen een scherpe doorn in het oog is.

Bovendien willen talloos velen er ook maar liefst niet van horen, zelfs gans niet van gesproken hebben, dat de jaren waarin ons land naar de beginselen, welke door de SGP worden voorgestaan, geregeerd en bestuurd werd, de jaren der glorie van ons volksbestaan zijn geweest. Wat een feit is, wil men niet als een feit erkennen. Dat feit moet verzwegen, desnoods met alle middelen ontkend worden. Het moet voor heel ons volk verborgen gehouden worden. En nochtans is het een feit, dat Nederland, hoe klein het ook was, aan de spits der volkeren stond, en dat het op ieder gebied en elk terrein van menselijke arbeid, van menselijke studie en van menselijk leven, toen het grootst en het krachtigst en het meest in tel was, toen het onder vigeur van het ongewijzigde artikel 36 der aloude Nederlandse Geloofsbelijdenis geregeerd werd en leefde, of zoals mr. Groen van Prinsterer in zijn "Handboek der Vaderlandse Geschiedenis" schrijft, toen Gods Woord, naar de leer der Hervormde Kerk, de grondwet was van de staat. Helaas is het zo niet gebleven.

Krachtig getuigenis

Met het verflauwen van de geest der Hervorming werden de geesten rijper gemaakt voor on- en bijgeloof, met het gevolg, dat de beginselen der Franse revolutie ook hier te lande ingang en toepassing vonden. Gods Woord werd onder liberale invloed uit het staatsrecht gebannen en de rede daarvoor in de plaats gesteld. Rome, dat door de Hervorming zulk een geduchte nederlaag had geleden, kwam er in ons land weer bovenop, zelfs met

behulp van hen, die zoals Dr. Kuijper, weleer elke samenwerking met Rome ten sterkste hadden veroordeeld. Tegen dat verzaken van de beginselen der Hervorming wensten de oprichters der S.G.P. een krachtig getuigenis te doen uitgaan en ons volk op te roepen zich te scharen onder de aloude beginselen der Reformatie, die naar Gods Woord zijn. Dit streven werd door haar kort en kernachtig in de naam Staatkundig Gereformeerd tot uitdrukking gebracht.

Tot zover dit historisch overzicht.

M. Bogerd

NB: De ingesprongen gedeelten zijn citaten uit Deel II van de "Uiteenzetting van de artikelen van het Beginselprogram der SGP" door

ds. P. Zandt.

(auteursrechten voorbehouden)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen