ACHTERGROND VAN DE FEMINISTISCHE "THEO"LOGIE

Bijbelse fundering

Iedere ketter zijn letter! Waarom toch zoekt men vaak Bijbelse fundering van zijn ideeën en stelsels? Ook de feministische beweging heeft een vleugel die zich op de Bijbel beroept. Het gaat om een rechtvaardiging van het eigen standpunt; tegenover de stem van het geweten moet dan een "hogere Macht" Zijn gezag hieraan verlenen; zo komt men zelf sterker te staan tegenover hen die op Bijbelse grond een afwijzend standpunt innemen.

Deze Bijbelse fundering is niet te vinden, vandaar dat men deze in de Bijbel inbrengt en daartoe is het nodig allerlei wijzigingen aan te brengen; men acht dat de Bijbel ontstaan is in een patriarchale kuituur. De weerslag hiervan is te vinden in het zogenaamde mannelijke Godsbeeld, wat vanuit de Bijbel komt en dat herzien moet worden, zodat meer nadruk gelegd wordt op de vrouwelijke "eigenschappen" van God. Het is duidelijk dat hier gestreden wordt tegen de leer van de inspiratie en onfeilbaarheid van de Schrift. Zo strijdt Dr. C.J. Halkes, docente aan de theologische faculteit van de universiteit van Nijmegen, tegen de fundamentalistische opvatting van de Bijbel. Terecht heeft Dr. W. van 't Spijker gezegd, dat hij meent dat er heden ten dage erger dwalingen en verderfelijker opvattingen zijn dan die van biblicisten en fundamentalisten, waarbij wij zelf maar in het midden laten of ze dwalen en waarin ze dan dwalen.

Eenzijdig

De vrouwen die zich bewust zijn geworden van hun onderdrukking moeten nu het "eenzijdige in de Bijbel" rechttrekken en korrigeren. De Bijbel moet pasklaar gemaakt worden voor de radikale bevrijding van de mens, opdat de autonome mens ontsta. Gods Woord wordt dan het Boek voor de onderdrukten en de theologie wordt volledig horizontaal en in het aardse vlak getrokken, zoals zo vele wereldverbeteraars en sociaal bewogen groepen willen; in dit spoor wordt de geschiedenis van Kain en Abel de geschiedenis van de grootgrondbezitter tegen de een paar schapen hebbende nomade, die echter het geluk heeft, dat God het voor hem opneemt tegenover de sterke, die deze arme nomade verdrukt.

Ontmythologiseren

Wanneer vrouwen, die zeggen een christelijke belijdenis voor te staan, in de stroom van feministische vrouwen mee willen lopen, dan kunnen ze niet om een feministische theologie heen; dan kunnen christendom en feminisme geen tegenstelling meer zijn; dan moet de Bijbel worden aangepast, dat wil zeggen ontdaan van haar mannelijke kaders. Het is verkeerd zich te schikken onder een door mannen beoefende theologie, waarin alles mannelijk wordt uitgelegd. Genoemde docente acht dit een halve theologie en dat is een kwalijke zaak; ja het is nog erger; mannen hebben een anti-vrouwelijke strekking in de Bijbel gebracht en dat moet worden "ontmythologiseerd"; de zich goddelijk wanende mannen achten de vrouw minderwaardig.

Er moet een Exodus komen; er moet een uittocht van vrouwen komen uit alles wat hen onderdrukt. Zo wordt het Exodus-motief uitgelegd in de vrouwelijke zin. Sifra en Pua waren voorvechtsters

van vrouwenemancipatie. De Oud-Testamentische Mirjam is het beeld van de bewuste, vrije en mondige vrouw, die door mannen aan de kant wordt gezet.

Waarom ook zou van God gesproken moeten worden als "Hij" en niet als "zij"; Hij is niet alleen Degene Die het leven verwekt (de mannelijke zijde), maar ook Die het leven doet geboren worden (de vrouwelijke zijde); waarom dan het eerste benadrukken en het tweede verwaarlozen?

Waarom zouden de namen van de Heiland, de namen Jezus Christus niet eindigen op een a, de vrouwelijke vorm? Is daar enig bezwaar tegen? Jazeker, is daar bezwaar tegen, namelijk van de mannelijke strukturen en opvattingen.

Uitleg

De bedoeling is dus een theologische onderbouw te geven voor het feminisme, zoals ook het socialisme dat probeert. We hebben dit radikaal af te wijzen, omdat dit geen recht doet aan de Schrift, noch aan de man, noch aan de vrouw. Op deze wijze wordt aan de Bijbel een haar vreemd gedachtenpatroon opgedrongen; men gaat inleggen en daarna uitleggen, gebruikmakend van akrobatische exegese (Ds. J.H. Velema), die alleen maar tot een verwrongen uitleg komt. De vraag welke de zin en mening des Geestes is, blijkt volledig overbodig te zijn in deze theologie.

Het is zelfs de vraag of we dit nog theologie mogen noemen, want het is in feite femina-logie, vrouwenleer door vrouwen beoefend. Gods Woord is maar een bijzaak uiteindelijk. De liberale staatssekretaris Mr. A. Kappeyne van de Coppello, die het beheer heeft over emancipatiezaken, stelt ten aanzien van abortus, een paradepaard van de vrouwenbeweging, dat de vergelijking met de kindermoord te Bethlehem niet opgaat, omdat dat een Bijbels gegeven is. "In werkelijkheid, dus in de geschiedenis, heeft dit nooit plaats gehad."

Wat achten de mondige vrouwen van deze beweging noodzakelijk? De Bijbel moet bevrijd worden van zijn tijdgebonden elementen en van de man, die de vrouw de eeuwen door onderdrukt heeft en op onmiskenbare wijze dit aan de Schrift opdrong. Zo bijvoorbeeld de visie op de kultisch onreine vrouw, die derhalve niet als ambtsdrager gesteld kan en mag worden. Of de aan de kuituur van destijds verbonden antithese met het heidendom, zodat men afwees wat daar gewoon was; daar waren vrouwelijke priesteressen en om wille van de antithese, zegt Paulus neen tegen de vrouw-in-hetambt. We moeten daar nu doorheen zien.

Vrouw in het ambt

We zullen dan ook duidelijk moeten zien, dat de laatste zaak, die we hier aansneden duidelijk voortkomt uit de feministische hoek. De kwestie van de vrouw-in-het-ambt zal meer en meer naar voren komen, wanneer de zogenaamde anti-discriminatiewet, die voordat ze wet is al beslag legt op onze maatschappij, officieel wet is geworden. Naar aanleiding van het besluit van de Amsterdamse Centrale Kerkeraad, dat er in de Nederlands Hervormde Kerk een evenredige verdeling moet komen, waarin mannen en vrouwen evenredig verdeeld zijn in alle organen en op alle niveaus leverde onder andere als reaktie op: "Er is een oplaaien van nieuwe strijd ten aanzien van de vrouw-in-het-ambt, niet in het minst ook ontstaan door de feministische wind die door de theologie waait." Ook de kerken die hiermee nog niet te maken hebben, zullen dit in ogenschouw moeten nemen. De uitspraak van een lid van de emancipatieraad moet toch te denken geven, dat om praktische redenen nog geduld wordt dat er geen vrouwelijke ambtsdragers zijn, maar dit mag niet te lang duren anders zal de staat zich toch met de interne zaken van de kerken moeten bezighouden, omdat aanhangers van een belijdenis ook niet mogen diskrimineren. De storm van protest van de kant van Schriftgetrouwe belijders acht men dan ook een reaktie van een kleine minderheid tegen de brede stroom, waar ze niet in mee kunnen; bij tijden van onzekerheid en recessie behoort, volgens feministen, dat splintergroeperingen en rechtse groepen van fundamentalisten meerdere aanhang krijgen. We behoeven ons geen illussies te maken, want men zal niet stil zitten voor men de vrouw-inhet-ambt heeft doorgedreven al of niet met behulp van feministische theologie. Te onzent schreef destijds Dr. H. Goedhart een leerzaam en duidelijk boekje over deze materie met als titel "een vrouw op de kansel? ", waarin hij duidelijk een in de Schrift gefundeerd neen liet horen. Dat duidelijke neen heeft ook Prof. Dr. W. van 't Spijker laten horen in november 1982, die maar één konklusie overhield na oprechte Schriftstudie, dat het Nieuwe Testament de ambten ziet als slechts beschikbaar voor de man.

Mariologie

Een heel ander punt binnen dit kader is wat we aan moeten met de opleving van de Maria-devotie onder leiding van Paus Johannes Paulus II, die in mei (Maria-maand volgens de Rooms-Katholieke Kerk) 1982 de hele wereld nog eens aan Maria wijdde; hij herinnerde daarbij aan de toewijding van de wereld aan Maria's onbevlekte hart door Pius XII in 1942. We kunnen bemerken dat de paus, waar dan ook ter wereld, de Maria-verering sterk stimuleert. Ds. L. de Ru zegt dat dit geen feminisme is. We moeten wel de vraag stellen of dit niet een tegenoffensief tegen de feministen. We zouden zelfs kunnen spreken van een feministische-"theo'Mogie van de Rooms- Katholieke Kerk tegenover het onbijbelse en buitenchristelijke feminisme.

Maria kan vereerd worden als de grote heldin, als "de waarlijk vrije vrouwe", het voorbeeld van De Vrouw. Anderzijds zal wel duidelijk zijn, dat vele feministen deze Maria-devotie niet zullen kunnen accepteren, omdat ze te veel de nadruk legt op het moederschap van Maria en op het altijd maagd zijn van Maria.

In de rooms-katholieke mariologie krijgt Maria niet die plaats die de vrouwen voor zich opeisen, ze kan dan wel heten koningin des hemels, mede-regentes etc., in de praktijk blijft toch de rooms-katholieke mariologie teveel steken in de rolpatronen - zoals men dat noemt - die vanuit het verleden de plaats van man en vrouw in de maatschappij benadrukken. Of zal het hedendaagse feminisme ook de roomskatholieke mariologie ook gaan ontmythologiseren en haar inpassen in de communistische en revolutionaire stelsels van de feministen?

Ideologie

Het is duidelijk dat we deze feministische theologie moeten afwijzen. Zij gaat er vanuit dat zonde en val menselijke uitvindingen zijn, neen mannelijke uitvindingen om vrouwen te onderdrukken. Vanzelf dat de dragers hiervan, dat wil zeggen van een mannelijke uitvinding ook mannen waren, profeten en priesters. Vandaar dat ook God en Christus mannelijk zijn. Neen, we moeten terug naar de natuur, zegt het feminisme, terug naar de ware God; God en vrouw zijn bondgenoten, aldus de ideologie van het feminisme. De Bijbel moet herschreven worden, dan komt de ware boodschap van God aan het licht. Dat is dan de boodschap, dat Maria Magdalena een leidster van een vrouwengroep wordt, aldus de vrouw van de bekende theoloog Jurgen Moltmann.

De feministische "theo"-logie laat dan het ware Evangelie zien en laat zien, dat Christus de gevestigde patronen doorbreekt. Inderdaad, Hij doorbreekt de diskriminerende regels van de rabbijnen, maar Hij doorbreekt niet Gods scheppingsordinantie! Vaak werkt men met elementen die een zekere waarde hebben, zet dit om in Bijbelse taal en gebruikt Bijbelse personen; vooral ten aanzien van hen die toch een achtergrond hebben van opvoeding in kerkelijke sfeer en zin, is deze theologie een verleiding om mee te gaan, opdat ook deze stem van het verleden in het geweten zwijge.

Afgoderij

Het zal duidelijk zijn dat we deze "christelijke" versie van het feminisme, die vanuit Amerika overgewaaid is naar West-Europa, ten volle afwijzen. Het gaat hier om afgoderij van de vrouw en haar specifieke waarden en eigenschappen als sensibiliteit, tederheid, spontaniteit en kreativiteit (Koers), die gesteld worden tegen de mannelijke logika en kilheid, de techniek en de bureaukratie. Deze afgoderij leidt bewust of onbewust tot een herleven van de heidense praktijken in de dienst van mannelijke en vrouwelijke afgoden, die elkaar aanvulden, zoals ten aanzien van Israël de mannelijke Baaldienst de vrouwelijke Astartedienst aanvulde en in feite er sprake was van een religie, met zedeloze praktijken en een zedeloos karakter. De geschiedenis in 1 Koningen 18 geeft een andere weg aan...

De uitdaging van de leer van een feministische theologie, die ook in de praktijk gevolgen heeft in een brutaal optreden tegen een Bijbels gefundeerd Christendom, kan alleen weerstaan worden in een geloofsleven hetwelk onvoorwaardelijk gegrond is in en gevoed wordt door de Heilige Schrift als Woord van God, van kaft tot kaft!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen