Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

HET BEGINSELPROGRAM  TOEGELICHT - 25-

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

HET BEGINSELPROGRAM TOEGELICHT - 25-

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

"Zij dwinge echter niet tot vaccinatie waardoor èn de vrije beschikking over eigen lichaam èn over dat van zijn kinderen èn de vrijheid van het geweten wordt gekrenkt.'' (artikel 8b).

Op 4 september 1974 sprak de heer P. Jongeling in de Tweede Kamer en stelde voor om de verplichte immunisatie voor de militairen van de landmacht niet opnieuw verplicht te stellen, aangezien de wet

daartoe op 1 januari van dat jaar was afgelopen en een nieuw wetsvoorstel was ingediend.

Hij zei daarbij dat zijn fractie geen principieel bezwaar had tegen inenting in het algemeen. Zijn benadering was geheel praktisch en dan onderstreept hij de noodzaak van een zorgvuldige afweging "tussen enerzijds de risico's verbonden aan het niet-ingeënt zijn, en anderzijds de eventuele nadelige gevolgen van een pokken-vaccinatie". Hij acht dat deze vaccinatie voor pokken "zeker één is die niet geheel zonder gevaar is".

Ten tweede stelde hij dat het "een ingreep in het lichaam is en blijft, die men niet langer als verplichtend moet voorschrijven dan strikt noodzakelijk is." Deze noodzakelijkheid zag hij vervolgens niet omdat hij met dankbaarheid konstateerde dat de gevreesde pokkenziekte vrijwel is uitgeroeid; de wereldomvattende bestrijdingscampagne heeft dus resultaten afgeworpen, stelt hij. Er zijn nog drie kleine haarden: Bangladesh, Pakistan en Ethiopië. Als derde punt achtte hij het terecht dat er tegemoet wordt gekomen aan godsdienstige bezwaren en ook gewetensbezwaren, hoewel hij zelf daarin vrijwel geen verschil ziet. Hij wil deze bezwaren honoreren.

Vroegere overwegingen

Het komt mij voor dat dit GPV-standpunt duidelijk de mening van de meerderheid van de SGP-ers weergeeft, naar de stand van zaken in 1987. Dit standpunt werd in 1925 ook naar voren gebracht vanuit de ARP. Dr. Kuyper en Jhr. de Savornin Lohman waren in de jaren daarvóór persoonlijk voorstander van vaccinatie, maar stonden achter hun partij die zich tegenstander toonde van dwang in dezen.

Men telt maar weinig tegenstanders van vaccinatie binnen deze partij, maar wil rekening houden met bezwaren aan godsdienstige overtuiging ontleend. Dr. A. Kuyper bestreed in de "Gemene gratie" deel II, dat men vaccinatie afwijst op grond van de voorzienigheid Gods.

Groot waren de moeilijkheden omtrent de schoolgang van kinderen. Geen vaccinatiedwang, maar wel dwang om kinderen naar school te sturen en dan diende men tóch ingeënt te zijn, dus indirekte dwang. De ARP heeft zich in alle bochten gewrongen om de dwang eruit te krijgen. Overigens was men bang voor nalating "uit zorgeloosheid, onverschilligheid of luiheid". Vrijstelling wordt met allerlei maatregelen en wetjes omringd om allerlei misbruik van de vrijstelling tegen te gaan. Opmerkelijk is daarbij de volgende zinsnede, die van belang is vanwege het verband hetwelk gelegd wordt: "Voorts hebben alleen zij, die op grond van godsdienstige overtuiging noch ten behoeve van zichzelf, noch ten behoeve van hun gezin enigerlei verzekering (waaronder ook valt de sociale verzekering) hebben aangegaan recht op vrijstelling. En hoe weinigen zijn dat!" Voorstanders van vaccinatie zien dus vaccinatie en verzekering in één lijn. Let ook op het uitroepteken, geplaatst door Mr. J.W. Noteboom.

Eerlijkheidshalve stelt men duidelijk, dat het uitblijven van pokkenepidemieën niet uitsluitend berust op door koepokinenting verkregen immuniteit, maar ook op betere hygiënische toestand, betere medische behandeling van gevallen van pokziekte en strenge maatregelen om verbreiding tegen te gaan. Pijnlijk mis ik toch in dezen de heenwijzing naar Gods goedertierenheid.

Dan blijkt men nog eens heel praktisch en nuchter te zijn, hoewel de gehele redenering vanuit praktisch oogpunt is. Slechts 30% van de bevolking is voldoende geïmmuniseerd in 1925! Dus kennelijk kan zonder dwang ook een goed resultaat bereikt worden. Zijn niet-ingeënte kinderen een gevaar voor de wél ingeënte? Het antwoord luidt: "Dan mag toch gevraagd worden of nu het vertrouwen in de beschermingskracht bij de voorstanders van de vaccinatie plotseling geheel verdwenen is. Ook is het zo dat juist doordat de meeste kinderen ingeënt zijn, ook het gevaar voor de niet-ingeënte om besmet te worden minder is, " zo wordt gesteld.

Immunisatie

Wanneer we het over vaccinatie hebben dan gaat het ons om de zogenaamde immunisatie voor bepaalde ziekten. Dan gaat het ons niet om de aangeboren of de natuurlijk verworven immunisatie, zoals men dat noemt, maar om de kunstmatig verkregen immunisatie, terwijl we dan verder de medische kant laten rusten, omdat er weer onderscheidingen gemaakt kunnen worden tussen actief immuniseren en passief

immuniseren. Het gaat ons in dit vraagstuk echter wél om het kunstmatig immuniseren. Wat betreft de jaartallen spreken we in onze eeuw bijvoorbeeld van wetgeving op dit vlak in 1928 en 1939 en dan wordt bij de wet van 1939 aangetekend, dat "de wet een onwillige vader of voogd niet kan dwingen om zijn kind of pupil voor pokken te behoeden" (Oosthoek). Deze laatste formulering gaat duidelijk uit van het gegeven dat vaccinatie betekent: vrijwaren voor pokken. Prof. Dr. A.C. Drogendijk zegt dat deze wet geen dwang kent, maar wel een "wettelijk geregelde individuele drang", hetwelk hij een principieel verschil acht met dwang. De overheid is verplicht om een onpartijdige uiteenzetting te geven van de gevaren van zowel het inenten, als van het nietinenten. Overigens pleit laatstgenoemde voor revaccinatie omdat dit veel veiliger is in het voorkómen van een epidemie. Ook schrijft hij dat de primo-vaccinatie niet ongevaarlijk is, omdat er een gevaar is van een zich vrij zeldzaam voordoende ernstige complicatie. Hij acht dwang echter "noch geoorloofd, noch gewenst, noch noodzakelijk." In het bovenstaande hebben we met name gesproken over pokken, maar dit geldt vanzelf ook andere ziektes als: cholera, tyfus, difterie, influenza, kinkhoest, poliomyelitis, tuberculose. Maar de strijd over pro of contra heeft zich meestal afgespeeld rond pokken.

Overheidsdwang

Dr. A. Kuyper heeft zich sterk verzet tegen dwang van overheidswege. Hij had de volgende redenen: 1. het nut van de vaccinatie staat niet vast; 2. dwang is nooit gerechtvaardigd eer er ziekte is; 3. de overheid heeft de tegenspraak der consciëntie te eerbiedigen; 4. de overheid heeft, wat zij ook doe, af te blijven van onze lichamen.

Professor Drogendijk weerlegt vanuit zijn standpunt al deze redenen. De wetenschap heeft wél het nut bewezen zegt hij; voor het tweede beroept hij zich op Kuypers standpunt in de Gemene gratie, waarin hij de ouders verplicht acht wel de kinderen te laten immuniseren; wat het derde betreft zegt Drogendijk dat deze clausule in zijn tijd is ingebouwd; wat betreft het vierde acht hij dat dit niet altijd zo gesteld mag worden dat de overheid altijd en onder alle omstandigheden het zelfbeschikkingsrecht van het individu heeft te respecteren; hij wijst dan onder andere op het verband tussen individu en gemeenschap, immers er is ook nog zoiets als solidariteit waarin de mens geboren is uit, maar "ook tot de gemeenschap van gezin, geslacht, volk, staat, kerk en mensheid."

We zullen al deze redeneringen en konklusies echter hebben te toetsen aan Gods Woord. Staat en overheid, burger en individu hebben te handelen naar het Woord: Heere wat wilt Gij dat ik doen zal, ook in dezen?

Voorwaarden

Hoe ziet Professor Drogendijk de situatie in dezen? Hij acht dat de overheid tot vaccinatiedwang mag overgaan, mits aan de volgende voorwaarden is voldaan:

1. Het algemeen welzijn der bevolking wordt ernstig bedreigd;

2. Ik kan mijzelf hiertoe niet of onvoldoende beschermen;

3. Consciëntie- en gezondheidsbezwaren worden geëerbiedigd;

4. Zonder deze maatregel zal de algemene welvaart en gezondheid noodwendig gevaar moeten lopen;

5. De maatregel moet doeltreffend, ongevaarlijk en praktisch uitvoerbaar zijn.

Dat zijn in elk geval behartigenswaardige zaken.

Overige punten

Wie bovenstaande naleest, heeft daarin al heel wat bezwaren gevonden tegen dwang op dit vlak; de lezer heeft ook bemerkt dat er een aantal bezwaren zijn aan te voeren tegen vaccinatie op zichzelf. Een punt van discussie blijft het medische nut van inenting en het medisch gevaar bij inenting! In discussie zijn ook gewetens- en godsdienstvrijheid. Ook komt in deze de vraag naar voren: waar ligt de roeping van de overheid en waar die van de enkeling, van de ouders en van het gezin tegenover en binnen het verband van het geheel der samenleving? Vanuit de grote meerderheid van de Christelijke kerken blijkt dat men de zaak praktisch benadert, met welwillendheid, begrip of ruimte voor andersdenkenden. Zelf is men voor vaccinatie, maar wil tegenstanders niet dwingen. Dat is tot op heden in globale lijnen de visie van hen die niet lid zijn van de SGP.

We menen er goed aan te doen om deze situatie in een enkele pennestreek te schetsen. De discussies over pro en contra werden gehouden tegen deze achtergrond, waarin de figuur van Dr. A. Kuyper, die ook in "Ons Program" zich hierover uitgelaten heeft, een dominerende plaats inneemt. Vele SGP-ers kunnen zich in deze gedachtengang vinden, hetzij ze voor hetzij ze tegen vaccinatie zijn. Velen zijn voor vaccinatie en stellen zich van harte achter artikel 8b op. Is dat echter de bedoeling van artikel 8b? Ik heb hier toch nog wel een en ander over te zeggen en dan denk ik met name aan het theologisch bezwaar tegen inenting zelf en dan ook tegen inentingsdwang. We hopen daarop terug te komen in een volgend artikel.

Dit artikel werd u aangeboden door: In het spoor

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 september 1987

In het spoor | 18 Pagina's

HET BEGINSELPROGRAM  TOEGELICHT - 25-

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 september 1987

In het spoor | 18 Pagina's