HET BEGINSELPROGRAM TOEGELICHT - 31 -

In dit artikel vervolgen we de samenvatting van de reeks artikelen van ds. P. Zandt in de Banier. We zijn toegekomen aan de Banier van 2 okt. 1952.

Daar lezen we dat de predikant het socialisme, hetwelk gelijkheid wil, afwijst, dewijl God toch rijken en armen beiden gemaakt heeft. Betekent dat dan, dat men zich ongelimiteerd mag verrijken en de naastenliefde verzaken? Heel duidelijk laat de Mozaïsche wetgeving, alsook het N.T. zien dat de barmhartigheid een bevel des Heeren is; de profeten hekelen de sociale misstanden van hun dagen. Barmhartigheid is een gebod Gods, dat op de voorgrond staat!

Wanneer we zien naar de Gouden Eeuw van ons land, dan blijkt dat er toen geleefd werd volgens de gulden regel van 1 Kor. 7 vs. 29vv. Men was geen bezitter, maar rentmeester. Zelfs de liberale geschiedschrijver Fruin schrijft, dat men verstomd stond van de grote sommen gelds, die besteed werden aan de nooddruftigen; particuliere hulp, kerkelijke ondersteuning en overheid werkten vrijwillig samen. De sociale kwestie ontstond toen men de Bijbel ging loslaten, toen hebzucht de eerste plaats kreeg en de Franse revolutie meewerkte aan dit proces. De sociale kwestie heeft diepe wortels; veel ander kwaad gaat hiermee gepaard. De staatstyrannie wordt meer en meer gevoeld. Straks bepaalt men nog hoe we ons te kleden hebben, hoe we ons huis hebben in te richten, welke huisarts we moeten nemen.

Hebzucht

Groot is het kwaad der hebzucht, hetwelk diakonieën niet voorziet van de nodige middelen, maar ook diakonieën zélf werden soms hebzuchtig. Maar al leed de beoefening der barmhartigheid schipbreuk, dat betekent niet dat ze besnoeid en afgeschaft dient te worden en dat het dwangsysteem van het verzekeringsstelsel haar mag dooddrukken. Met een citaat van Jhr. A.F. de Savornin Lohman betoogt ds. Zandt, dat het eerstgenoemde stelsel van de dwangverzekering niet was vanuit vriendelijkheid jegens de arbeider, maar uit angst dat in tijd van nood de staatkassen te zwaar belast zouden worden. Bovendien vraagt de jonkheer zich af of het mogelijk is om vanuit de overheid deze dwang aan een bepaald gedeelte van de bevolking op te leggen. Wie de Memorie van toelichting op het wetsontwerp van 1905 leest ontdekt ook dat elke verwijzing naar de overheid als dienaresse Gods, die ook de liefde heeft te betrachten, ontbreekt. Deze liefde ontbreekt en wanneer dat zo is dan vallen we onder het oordeel van 1 Kor. 13!

Goedpraten

Men prate ook deze zaak van de overheid niet goed door te wijzen op Gal. 6 vs. 2. Men bedenke toch dat een van staatswege afgedwongen gift heel wat anders is dan wat uit liefde gegeven is. Dat we Gods wet niet zouden ontheiligen door zó Gods Woord te misbruiken en een onchristelijk bedrijf als christelijk voor te stellen. Het is in dezen beter dat we de staat, en hen die dergelijke wetten voorstaan, voorhouden wat er staat in Matth. 25 vs. 34-46.

In een volgend artikel (d.d. 6 nov. 1952) wordt er tevens op gewezen dat de geestelijke noden en belangen der ziel geheel ten achter gesteld worden door het communisme, hetwelk om wille van de stoffelijke noden zelfs een klassenstrijd geoorloofd acht.

Ook de werkloosheid heeft te maken met het sociale vraagstuk, maar ook deze zaak wordt geheel socialistisch aangepakt; er is geen verootmoediging, geen erkenning, dat de Heere regeert en dat ook malaise een oordeel Gods kan zijn. Men heeft, zo denkt men, alles in eigen hand; wij kunnen de problemen oplossen. Dan komt daar nog bij de ambtenarij en de enorme kosten van de bureaucratie!

Van belang

Dat ds. Zandt de zaak van belang acht, blijkt wel daaruit dat hij blijft hameren op dit thema.

Op 5 febr. 1953 schrijft hij over de ommezwaai, die de Anti-Revolutionairen hebben gemaakt in de loop der historie, het principe van de soevereiniteit in eigen kring verzakend. De predikant haalt daarbij ook uitvoerig professor Fabius aan. Hoe komt het toch, dat de A.R. op allerlei terreinen optreedt als voorvechtster voor de vrijheid en met een beroep op de vrijheid zelfs een deel van artikel 36 ter zijde stelde? Atheïsme, pantheïsme, deïsme en communisme mogen in vrijheid hun mening verkondigen, maar op het vlak van de verzekering pleit men voor dwang!

Hoe materialistisch en atheïstisch is dit stelsel van verzekering voor dit leven. Paulus schrijft van een verzekerd zijn met betrekking tot de liefde Gods. Welk een misbruik heeft de verzekering ook al niet opgeroepen, omdat de mens zowel de religie als de goede zede in dezen ter zijde schuift. "Overheid en volk zien we zo eendrachtig samenwerken om heel het openbare leven hoe langer hoe meer te verwereldlijken en te vermaterialiseren." De belangstelling voor de tijdelijke zaken bewerkstelligt ook, dat er meer en meer onkerkelijkheid komt.

Praktische bezwaren

In een artikel van 25 juni van genoemd jaar blijkt dat de predikant de praktische bezwaren deelt van prof. M.N.E.H. Esveld, die dat duidelijk heeft uiteengezet. Er mankeert nogal wat aan de organisatie van het gehele apparaat van verzekeringen en ziekenfondsen. In een tweetal artikelen wordt genoemde professor geciteerd, terwijl nogmaals de bureaucratie, ambtenarij en de kostenrovende administratie aan de kaak gesteld worden. Goedkoper en doelmatiger werken betere royalere uitkeringen in de hand.

De S.G.P. betoogt namelijk, dat de uitkeringen zeer schriel zijn, vergeleken met de hoge premies die betaald moeten worden.

Worden ook niet vele uitkeringen verleend, die onnodig zijn door bijvoorbeeld gefingeerde ziektes; het ziekteverzuim is hoog, maar daalt tegen de vakantietijd! Zou er niet een effectieve en strenge controle moeten zijn? Wie enigszins werken kan, die moet dat doen. Dat geldt ook ten aanzien van invaliditeit. Hoe nodig is een goede revalidatie; dat is goed voor de betrokkene en voor de gehele maatschappij.

De partijvoorzitter besluit zijn serie over dit gebod met een artikel geplaatst op 20 augustus 1953, waarin hij nogmaals in kort bestek de redenen opsomt waarom de S.G.P. zich tegen deze dwangverzekeringen stelt. Hij onderstreept, dat het Goddelijk gebod van de barmhartigheid wijs, heilig en goed is en dat we dat hebben te houden als volk en als overheid. Men kan zich dan van het SGP-standpunt afmaken met de dooddoener, dat haar visie geheel uit de tijd is, we laten ons niet uit het veld slaan door dit argument.

Tijdgeest

"Men moge nu de S.G.P. uit de hoogte als een ouderwets instituut verachtelijk neerzetten, men moge haar deswege met schimp en smaad, met allerlei leugen en laster overladen, dit mag echter nooit voor haar aanleiding zijn of worden om ook maar een vingerbreed aan de in het diepste wezen goddeloze tijdgeest toe te geven."

We geven tenslotte de zinsnede waarmee ds. P. Zandt deze serie besluit.

"Onze verdwaasde tijdgeest moge dat niet lusten, en daartegenover nog al zovele bedenkingen en bezwaren aanvoeren, maar het zal ongetwijfeld tot heil van heel ons volk strekken, indien Gods geboden weder tot grondslag van het rijksbestuur genomen worden. Want tot het houden van die geboden is niet alleen een iegelijk mens verplicht, maar ook is aan het houden daarvan groten loon verbonden, en ook inzake de sociale kwestie zal de uitkomst leren, dat het dwaze Gods wijzer is dan het wijze der mensen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen