GOD - NEDERLAND - ORANJE DEEL 3 - HET ORANJEHUIS

Inleiding

Deze keer 1 ) willen we aan de hand van fragmenten uit preken van ds. M. van Beek (1921-1983) in het bijzonder stil staan bij de betekenis van het Oranjehuis, dat in het verleden door de Heere meermalen als middel gebruikt is om ons land uit de slavernij en onderdrukking door andere volkeren te verlossen. Daarbij mag het wel een wonder zijn dat het Oranjehuis er nog is en dat er nog steeds een Oranje op de troon zit. Het Oranjehuis, hoe ver het ook van de aloude beginselen en van het richtsnoer van Gods Woord afgeweken is, had toch een bijzondere plaats in het hart van ds. Van Beek. Tijdens de herdenkingspredicatie die hij gehouden heeft op de bevrijdingsdag van 1980, merkte hij onder meer op:

"Als wij dan een blik in het verleden slaan op deze herdenkingsdag hoe dat de Heere dit land en Oranje zo nauw aan elkander heeft verbonden, dan zijn er ook wel verschillende bijzondere jaren geweest waarin de Heere Zijn weldadigheid groot gemaakt heeft. Waar Hij ons volk door middel van de Oranjes keer op keer grote verlossingen heeft gegeven. Als dan een nieuwe koningin gekroond is, dat Beatrix koningin is geworden, dan vloeit toch Neêrlands bloed wel door cle aderen heen, vanwege de nauwe verbinding die we dan gevoelen aan ons Oranjehuis [vet; IV], hoe ver het dan ook van de plaats af is. Daarom hebben we gezegd dat er bijzondere jaren geweest zijn".

Ds. Van Beek droeg het vorstenhuis niet alleen met grote regelmaat op in het gebed, maar als er droeve of blijde gebeurtenissen waren in het Oranjehuis, dan verwerkte hij dat ook steevast in zijn preken. Hieronder willen we, zoveel als mogelijk in chronologische volgorde, een groot aantal leerzame voorbeelden daarvan aan u doorgeven.

Prins Willem van Oranje

Het Oranjehuis was er vanzelf eerder dan Willem van Oranje, die de vader des vaderlands wordt genoemd. Maar juist deze prins Willem - die aanvankelijk rooms was, daarna Luthers en vervolgens Calvinist geworden is - is de eerste die van zo grote betekenis geweest is voor ons land en volk. Ds. Van Beek wees zijn hoorders daarop. Zo zei hij:

"De Heere heeft telkens weer een Oranje op de troon willen zetten. Het is begonnen met prins Willem I, die in 1533 te Dillenburg is geboren en een Godvrezende moeder had. Dat was Juliana van Stolberg, over wie zoveel zware stormen zijn heengegaan. En hoe Hij Willem van Oranje heeft verwekt om de Gereformeerde leer ook te aanvaarden. Eerst was hij nog gehecht aan het 'katholieke' geloof. Maar later heeft hij zich gevoegd tot de Luthersen, daar de Calvinistische leer hem toen nog te streng was. Hij is in 1533 op de 24 e april geboren te Dillenburg. Daar heeft hij het levenslicht mogen aanschouwen. Hij heeft 51 jaren op de aarde mogen leven. Hij is als een middel in Gods hand gebruikt om Nederland te ontworstelen aan Spanjes heerschappij, om Nederland te ontworstelen aan romes heerschappij, hij en prins Maurits tezamen.

Dan zijn er verschillende bijzondere jaren geweest in onze vaderlandse geschiedenis. Denk maar toen Alva gezonden werd. Die heeft de Raad van Beroerte - door het volk genaamd 'de bloedraad' - opgericht, waar duizenden bij duizenden onschuldige burgers de dood gevonden hebben. In 1568 werd de slag bij Heiligerlee wel gewonnen, maar daar is de eerste van de Oranjes al gesneuveld. Denk maar aan het versje wat op hem gedicht is:

'Graaf Adolf is gebleven In Friesland in den slag; Zijn ziel wacht het eeuwige leven Tot aan den jongsten dag'.

Jaar op jaar gebeurden er eigenlijk wonderen in ons vaderland. En we hebben het toch echt niet verwacht van anderen. Willem van Oranje verwachtte het niet van andere mogendheden. Nee, want toen (...) het er zo hachelijk voorstond dat ze aan hem vroegen: 'Heb je nou geen verbond gemaakt met een grote mogendheid? ', toen heeft hij ronduit gezegd: 'Nee, maar ik heb wel een verbond gemaakt met de Potentaat aller potentaten'. O, als koningin Beatrix het er zó op zou wagen, dan zou het er met Nederland nog goed afkomen. Maar nu is het te vrezen, waar de dienst des Heeren in Nederland schier niet meer gevonden wordt bij hoog en laag, dat er zware slagen zullen vallen".

Prins Maurits

Een andere Oranjeprins die ook een bijzondere plaats innam in de vaderlandse geschiedenis, was prins Maurits. Prins Maurits kreeg de leiding over de grote veldslag die bij Nieuwpoort zou moeten plaatsvinden in het jaar 1600. We kunnen wel zeggen dat deze man alleen al geschiedenis geschreven heeft om de afhankelijkheid die hij als groot krijgsheer daar toonde van zijn Schepper en Onderhouder. In de reeds genoemde herdenkingspredicatie schonk ds. Van Beek ook aandacht aan deze voor ons land cruciale slag:

"Om het ene feit maar niet te vergeten: de slag bij Nieuwpoort in België, waar prins Maurits heen gestuurd werd - tegen zijn zin - op last van de Staten en van Van Oldenbarnevelt. Toen is de eerste verwijdering gekomen tussen prins Maurits en Van Oldenbarnevelt. De tweede verwijdering werd groter door het Twaalfjarig Bestand, wat prins Maurits niet wilde, want Spanje was uitgeput en die wilde doorvechten. Maar Van Oldenbarnevelt zette zijn zin door. En het derde geschil kwam openbaar bij de remonstranten en contraremonstranten.

O, die slag bij Nieuwpoort mag onze jeugd wel nooit vergeten. Daar heeft ons land gehangen aan een zijden draad. Daar heeft de Heere kennelijk voor hen gestreden. Daar had de Spanjaard de zon in het aangezicht en onze soldaten in de rug. Maar daar heeft die grote en edele prins zijn knieën gebogen met z'n soldaten, eer dat hij die veldslag heeft begonnen. Daar heeft God hem wijsheid gegeven om als een wijs krijgsman zijn leger wijselijk te besturen. En toen het voetvolk om zeven uur 's avonds moest gaan wijken, toen had hij de ruiters achterwege gehouden, fris en wel. En die hebben toen de Spanjaard verslagen in de kracht des Heeren Heeren. En toen de overwinning behaald is, heeft hij weer zijn knieën gebogen met z'n soldaten, om Hem alleen de eer te geven, Die alleen de lof, de eer en de aanbidding toekomt. Zo zijn we uit Spanjes heerschappij verlost geworden door een almachtige kracht, en nu heeft Nederland het zo verzondigd".

In de strijd tussen de remonstranten en contraremonstranten heeft prins Maurits zich lange tijd op de achtergrond gehouden, maar uiteindelijk toch een duidelijk standpunt ingenomen. Maurits' beslissing om niet langer de preken van de remonstrantse ds. Johannes Uyttenbogaert, maar de contraremonstrantse diensten in de Kloosterkerk bij te wonen, maakte in 1617 diepe indruk. Ook weigerde hij om met zijn leger tegen de contraremonstranten op te treden. Hij beriep zich op de eed die hij bij de aanvaarding van het stadhouderschap had afgelegd.

Over deze crisisperiode in Neêrlands kerk en staat en over dit moedige optreden van prins Maurits zei ds. Van Beek onder andere:

"We weten ook hoe die remonstranten en de contraremonstranten in een twaalfjarig bestand gekomen zijn. Prins Maurits wilde van geen twaalfjarig bestand weten. Die wilde doorvechten, want Spanje was uitgeput, maar de heren Staten wilden niet. Hij heeft zich daarbij neergelegd en toen kregen we het Twaalfjarig Bestand. Toen zijn daar gekomen Arminius en Gomarus, een remonstrant en een contraremonstrant, totdat prins Maurits op verzoek van de stadhouder van Friesland zich die twisten heeft aangetrokken. Toen heeft hij zich de eed laten voorlezen dat hij de Gereformeerde religie zou handhaven zolang als hij leefde. 'En die zal ik handhaven zolang als ik leef', zei hij. Daardoor is uiteindelijk Van Oldenbarnevelt door 24 scherprechters ter dood veroordeeld. Daarom hebben we gezegd, mensen, bijzondere jaren".

Toen prins Maurits in 1625 overleed, volgde Frederik Hendrik hem op. Ook deze prins mocht een strijder zijn voor ons land tegen de Spaanse onderdrukking. In zijn leven bleek ook een afhankelijk leven van de God der vaderen.

Prins Willem II / III / IV / V

In de jaren daarna regeerde prins Willem II (1647- 1650). Deze overleed op nog vrij jonge leeftijd, terwijl zijn erfgenaam nog niet geboren was. Maar, zo zei de predikant,

"acht dagen later werd er weer een Oranje geboren. Toen ging het volk zingen: 'Al is ons prinsje nog zo klein; alevel [toch; IV] zal hij stadhouder zijn'. In 1672 is hij op 22-jarige leeftijd na veel stormen en na veel tegenheden stadhouder geworden. Hij heeft de oorlog moeten voeren tegen Frankrijk, Engeland, Münster en Keulen. Ja, die Godvrezende vorst is nog koning van Engeland geweest" 2 K

Ds. Cornelis Trigland (ca. 1609 - 1672), zijn leermeester, hoorde prins Willem III eens bidden dat de Heere hem toch sterken mocht, opdat hij later in staat zou gesteld worden om Gods Kerk te beschermen. Ds. Van Beek: "Als jongen van 15 jaar lag hij op z'n knieën en daar vond Trigland hem" 3) . In zijn latere leven is hij inderdaad een instrument in Gods hand mogen worden om het Protestantisme in Europa te redden van de ondergang.

Over prins Willem IV (1711-1751) hebben we in de predicaties van ds. Van Beek geen citaten kunnen vinden.

Deze prins slaan wij in dit bestek daarom over. Hij stond bekend als een deftig en vredelievend mens, maar was niet sterk in zijn optreden. Na hem kwam prins Willem V aan de macht, maar in 1795 werd hij verdreven. Toen begon de Franse tijd, de tijd van de Franse Revolutie. Ds. Van Beek:

"Prins Willem V heeft (...) gezegd, toen hij vluchten moest naar Engeland: 'het zijn de nationale zonden die ons deze slagen komen toe te brengen'. Want die Franse Revolutie waaide over, die kwam ook in Nederland".

De Fransen werden in 1795 in ons land met gejuich binnengehaald. Zij zouden vrijheid, gelijkheid en broederschap, zij zouden geluk en voorspoed brengen, maar het tegendeel bleek waar. Niet alleen in Nederland, maar ook in Frankrijk zelf waren de vruchten van de Revolutie bitter. Ds. Van Beek:

"Over die Franse Revolutie, die daar in Frankrijk gewoed heeft, daar moeten we echt niet zo min over denken. Die heeft daar meer dan eens gewoed. In 1789 is het daar uitgebroken: 'geen God en geen meester'. Ze wilden daar een dictatuur hebben. Ik heb er van gelezen dat onder Voltaire, Rousseau en Robbespière (...) er 990.000 mensen door de dood zijn omgebracht op een vreselijke en allerverschrikkelijkste wijze. Dat is bijna één miljoen" 4 K

Negentien jaar heeft toen het Oranjehuis in ballingschap moeten verkeren. In 1806 stierf in ballingschap stadhouder Willem V. Zijn erfopvolger was zijn zoon, de latere koning Willem I. Direct na het vertrek van de Fransen in 1813 werd hij uitgenodigd om naar Holland te komen. Onmiddellijk gaf hij hieraan gehoor. In november 1813 heeft hij de eerste voet weer aan wal gezet, daar op diezelfde plaats waar een wenend volk stond, toen zijn vader naar Engeland vertrok. Ds. Van Beek: "En op diezelfde plaats bij Scheveningen, daar stond weer een schare die Oranje kwam te begroeten om hier in Nederland weer te gaan regeren".

Koning Willem 1/11/III

Prins Willem V was de laatste 'prins' geweest die regeerde over ons land, want zijn zoon, Willem I, werd benoemd tot soeverein koning. Tijdens zijn regering (1814-1840) kwam het tot veranderingen in de Hervormde kerk. De Dordtse Kerkorde werd in 1816 vervangen door het Algemeen Reglement voor het bestuur van de Nederlands Hervormde Kerk. Ds. Van Beek hierover:

"Nu is het waar dat de overheid in de maatschappij zeggenschap heeft 'omtrent' de kerk, maar niet 'in' de kerk. Dat was de fout van koning Willem I. Die ging ingrijpen in de regering van de kerk. Die ging een reglement invoeren en de Dordtse Kerkorde aan de kant zetten. Vandaar datje al die ellende gekregen hebt. Die ging heerschappij voeren in de kerk.

Maar de heerschappij in de kerk heeft Jezus alleen toebetrouwd aan de ambtsdragers. Maar daarom heeft de overheid wel een roeping omtrent de kerk, om de ware kerk te beschermen en om uit te roeien alle afgoderij en valse godsdienst. Daarom moet de overheid voedsterheer der kerk zijn om de ware kerk te beschermen, zoals David, zoals Salomo, zoals Josafat en zovele anderen. Dat waren Godzalige vorsten die de kerk beschermd hebben" 5) .

Na koning Willem I kregen we koning Willem II. Deze regeerde als koning der Nederlanden van 1840 tot aan zijn overlijden in 1849. Koning Willem III volgde hem op. Hij was de laatste koning over Nederland tot nu toe. Willem III overleed in 1880, toen Wilhelmina nog maar enkele maanden oud was. Daarom trad zijn echtgenote, Emma Wilhelmina Theresia, tot aan de kroning van Wilhelmina op als regentes. In de jaren daarna werd zij 'koningin-moeder' genoemd vanwege haar beminnelijk en verstandig optreden.

Koningin Wilhelmina en koningin Juliana

In 1898 werd Wilhelmina op 18-jarige leeftijd gekroond tot koningin der Nederlanden. Ds. Van Beek:

"Ten slotte hebben we koningin Wilhelmina gekregen. Dat waren dagen van vreugde. Ze was pas 18 jaar toen zij de troon in Nederland beklom. Het is altijd een welbeminde vorstin geweest. Waar leed was, daar was zij. Waar leed gedragen werd, daar kwam zij vertroosten. Zij heeft 50 jaren mogen regeren. Trots al haar afmakingen heeft de Heere haar op de troon laten zitten, al heeft ze vijf jaren de vlucht moeten nemen naar Engeland, naar Canada en Amerika, waar hier de Duitser zijn intrede kwam te doen en zonder iets te zeggen Nederland is binnengetrokken. Vijf jaren van verschrikking, vijf jaren van nameloos leed.

De Heere heeft koningin Wilhelmina weer terug doen keren op onze vaderlandse bodem. Wat een blijdschap was er toen niet in Nederland. Wat een blij jaar was dan ook 1948 niet, waarin Juliana gekroond is, wat ik ook nog weet, op dezelfde dag als ds. Kersten is overleden, die toen de eeuwige kroon des levens heeft ontvangen. Want toen zijn er twee groten gevallen in Israël, dat mag ik wel even zeggen. De eerste was ds. Kersten in 1948 en de tweede was ds. Fraanje in september 1949. (...) Dat waren de pilaren die stonden voor de waarheid die is naar de Godzaligheid. Die kwamen altijd zuiver uit het ziels bevindelijke leven te spreken, naar het hart van Jeruzalem, die nog wel eens leed droegen over de zonden van land en volk, van kerk en staat en ook over de zonden van ons Oranjehuis, want hoe ver het ook van de plaats af is, nochtans voelen we er ons innerlijk mee verbonden".

In 1918, direct na de Eerste Wereldoorlog, probeerde de socialistische leider mr. P.J. Troelstra in ons land naaide macht te grijpen. In Duitsland en in Rusland had zich al een revolutie voltrokken, dat moest ook hier ge-

beuren. De SDAP wilde een republiek. In de Tweede Kamer deed Troelstra met woorden een aanval op koningin Wilhelmina en maande hij de regering om naar huis te gaan. Zijn rede werd met duizenden exemplaren over het land verspreid, maar de gehele zaak mislukte gelukkig. Ds. Van Beek:

"Troelstra [kwam] in de Kamer en die ging gauw wat voorlezen, dat ze naar de macht grepen, dat ze er een republiek van maken zouden, dat de regering niet meer op het leger kon vertrouwen en ook de politie niet, want die hadden ze aan hun kant. Maar het waren leugens, hoor! Toen heeft de regering de proclamatie uitgevaardigd, want er was al muiterij uitgebroken in de kazerne te Harskamp. Maar toen heeft de Heere het nog zo bestuurd dat zelfs die muiters zich nog tegen Troelstra keerden. Zo heeft de Heere in 1918 verijdeld dat Oranje van de troon gestoten werd. Zo is het tot op de dag van heden nog verijdeld, maar ik zeg nog iets: 'Verheugt u met beving' (Ps. 2:11b)".

Tijdens de regering van koningin Wilhelmina werd niet alleen haar dochter prinses Juliana geboren, maar ook haar kleindochter, prinses Beatrix, de oudste dochter van prinses Juliana. Ondanks alle afmakingen bij volk en vorstenhuis schonk God op 31 januari 1938 aan ons land - tot grote blijdschap van het volk - toch nog een nieuwe telg aan de Oranjestam. Ds. Van Beek:

"We hebben straks gezegd dat we blijde dagen gehad hebben. Want op 30 april 1909 is prinses Juliana geboren en in januari 1937 is zij in het huwelijk getreden. Ik weet het nog goed, ik hoorde al de klokken luiden en de vlaggen werden overal uitgestoken. En ik weet ook nog goed dat op 31 januari 1938 prinses Beatrix geboren is. De schoten heb je kunnen horen en 51 kanonschoten zijn er toen afgeschoten, want het was een prinses. Als we dan daarop terugzien, vaders en moeders, dan mogen we ons echt verheugen" 5 K

Prinses Juliana mocht koningin zijn vanaf 1948 tot en met 1980. Tijdens de herdenking van het 25-jarig jubileum van koningin Juliana hield ds. Van Beek een herdenkingspredicatie in zijn gemeente. Daarin betuigde hij het meeleven met het Oranjehuis en sprak over de wonderlijke voorzienigheid des Heeren dat Hij het Oranjehuis nog gelaten had. Ook vermaande hij land en volk ernstig om tot de God der vaderen weder te keren. Deze dienst kondigde ds. Van Beek als volgt aan voor zijn gemeente:

"We maken de gemeente bekend dat we aanstaande woensdag met de herdenking van de 25-jarige regering van onze koningin een herdenkingsrede hopen te houden. Laat ons dan toch komen, hoe ver dat ons koningshuis dan ook weg is, dat we dan nog eerbied voor de Oranjes hebben en in onze harten omdragen, om de Heere te erkennen voor hetgeen wat Hij nog bewezen heeft onder de oordelen" 6 K

Koningin Beatrix

Op 30 april 1980 werd koningin Beatrix ingehuldigd in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Op die dag waren er helaas heel wat opstootjes en ongeregeldheden in het gehele centrum van Amsterdam. Krakers hadden die dag uitgeroepen tot een kraakdag. Begeleid door radio en tv leefde de op rellen beluste jeugd zich uit. Tegen deze achtergrond merkte ds. Van Beek op:

"Nou zit er weer een Oranjetelg op de troon. Maar er is geen mens in heel Nederland die weet hoelang, want het is nu heel anders als toen Juliana gekroond is. Is het dan heel anders geweest? Ja, want toen Juliana tot koningin gekroond is (...), toen is ze nog met de gouden koets door Amsterdam gereden, van het Paleis naar de Nieuwe Kerk, om daar ingehuldigd te worden. Dat heeft men nu niet aangedurfd. Dan kun je zien, mensen, hoe ver dat we al weg zijn. Desniettegenstaande is de plechtigheid toch gebeurd; het is toch een 'plechtigheid' geweest".

Ds. Van Beek wenste de ingehuldigde koningin Beatrix vanaf de kansel het volgende toe:

"We hopen dat onze koningin lang mag leven. We wensen ze van ganser harte toe een nieuw hart en een nieuwe geest. Dan gaat ze protesteren tegen de zonde, dan gaat ze de zonde bestraffen. Dan zal ze het ook niet meer toe kunnen laten, al krijgt ze dan heel de regering tegen. Prins Maurits had heel de regering ook tegen, clie had het op God gewaagd. Als onze koningin het zo op God zal mogen wagen en op dit eeuwig blijvende Woord, dan zal het er wel diep doorgaan, maar dan zal de Heere toch waken over Zijn eer".

De predikant besefte goed dat de tijd waarin Beatrix tot koningin gehuldigd werd, niet rooskleurig was. Helaas is op ons land van toepassing dat vorstenhuis, overheid

en onderdaan al maar verder en verder van Gods Woord en Wet afgeweken zijn en afwijken. Dat heeft tot gevolg dat de strafmaat voller en voller wordt en dat er minder en minder gebed voor land en volk vergund wordt. Ds. Van Beek:

"Toen koningin Wilhelmina gekroond werd, waren er veel bidders. Toen koningin Juliana gekroond werd, waren er al veel minder bidders, maar er waren er nog veel meer dan nu. Nu koningin Beatrix gekroond is, zijn er maar weinig bidders meer. Dat is ook al niet zo'n rooskleurige toekomst voor onze koningin".

De band Nederland en Oranje is er nog. Veel mensen in ons land dragen het koningshuis van Oranje nog een warm hart toe. We lezen in de pers regelmatig dat er geluiden opgaan om van Nederland een republiek te maken. Daarmee zou aan het koningshuis van Oranje de bijzondere plaats ontzegd worden. Deze geluiden zijn er zowel openbaar als verborgen. Ds. Van Beek:

'Nederland is toch een koninkrijk! Hoelang, dat weet ik niet, dat kan ik niet zeggen. Maar er zijn wel geesten in Nederland die proberen om het Koninkrijk der Nederlanden omver te stoten, zodat het een republiek zal worden. Er zijn er in grote getale die toch een dodelijke haat hebben tegen het Oranjehuis. Al zijn er gelukkig ook nog een groot getal in ons vaderland dat het Oranjehuis nog aanhangt, met al zijn gebreken die ze hebben, in het verafleven van Gods geboden noch gedenkende aan de wonderen die de Heere vanouds door het Oranjehuis heeft gedaan" 7 K

Het was ds. Van Beek tot smart dat er in de laatste decennia van het Oranjehuis waren die zich aansloten bij de roomse kerk. Hij zag dat ook als een oordeel Gods:

"O geliefden, Nederlanden Oranje is nog één, maar wie weet hoe kort nog, nu één van het koningshuis zelfs rooms geworden is, waar onze vaderen goed en bloed voor over gehad hebben. Moeten we dan op deze biddag niet uitroepen: 'O land, land, land, hoor des HEEREN woord? ' 8 K

Kroonprins Willem-Alexander

Ruim een eeuw na koning Willem III heeft ons land weer een mannelijke troonopvolger in de persoon van prins Willem-Alexander. Hij is inmiddels al enkele jaren gehuwd met de van huis uit roomse prinses Maxima en is vader van drie prinsesjes. Het blijft teleurstellend dat met deze stap rome weer de hand wordt gegeven. Al is hij dan zelf Hervormd gedoopt en belijdend lid van de PKN, toch zal deze stap zijn weerslag vinden in het openbaar optreden, alsook in de opvoeding van de kinderen. Wij hopen dat onze prins zijn 'Protestantse belijdenis' niet zal prijsgeven. Het is op zich nog verblijdend dat hun kinderen Protestants gedoopt zijn, hoe ver ook daar alles weg is. De Heere ontferme zich over ons Oranjehuis en het late nageslacht.

Afsluiting

We mogen ons koningshuis nog hebben. In de lijn der geslachten is er een troonopvolger. De jaren van konin-

gin Beatrix gaan ook tellen (zij is nu 70 jaar). Menselijkerwijs gesproken zal prins Willem-Alexander haar opvolgen. Toch zou ook dit anders kunnen gaan in een weg die wij niet weten. Verscheidene mensen onder ons hebben wel eens gehoord dat er van Gods volk geweest zijn die zeiden dat er geen koning meer op de troon zou komen. Ook ds. Van Beek haalde dit een keer aan in een predicatie 9) . Dit had de predikant gehoord van het oude volk in Veenendaal in zijn jonge jaren, dus voordat prins Willem-Alexander geboren was. Maar ook in dezen zal de raad des Heeren bestaan. De Heere vergist Zich niet!

Mocht er nog gebed gevonden worden of de Heere uit het koningshuis nog steunpilaren zou willen verwekken die in het openbaar Gods lof zouden mogen verkondigen voor vele mensen. Als toepasselijk slot beëindigen we deze aflevering met Psalm 74 vers 2:

Herdenk de trouw, aan ons voorheen betoond; Denk aan Uw volk, door U vanouds verkregen; Denk aan Uw erf, het voorwerp van Uw zegen; Aan Sions berg, waar G'eertijds hebt gewoond.

Noten:

1) Zie voor de vorige drie afleveringen: In het Spoor, oktobernummer 2007, p. 169-174, decembernummer 2007, p. 200-204 en februarinummer 2008, p. 4-11 2) Herdenkingspredicatie 35 jaar bevrijd over Psalm 2:11, Opheusden, 5 mei 1980. Ook de hierboven staande citaten zijn uit deze herdenkingspredicatie genomen. 3) Biddagpredicatie over Jeremfa 4:4, Opheusden, 9 maart 1983 4) Predicatie over zondag 31 van de Heidelbergse Catechismus, Opheusden, 3 augustus 1975. Ook het citaat hierboven is uit deze predicatie genomen. 5) Herdenkingspredicatie 35 jaar bevrijd over Psalm 2:11, Opheusden, 5 mei 1980. Ook de beide voorgaande citaten zijn uit deze preek genomen. 6) Bekendmaking na de dienst, Opheusden, 2 september 1973 7) Predicatie over Johannes 18:36-37, Opheusden, 23 maart 1980 8) Biddagpredicatie over Daniël 9:15-17, Opheusden, 11 maart 1970 9) Eerste predicatie over Openbaring 1:17-18, Opheusden, 27 april 1980

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen