Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Hervormingsdag

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Hervormingsdag

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Inleiding

[De laatste dag van deze maand, de Hervormingsdag genoemd], is nog immer waard dat hij in het bijzonder herdacht wordt. Aan de avond van deze dag is er in 1517 een even machtig als heerlijk wonder van Gods genade geschied. De man die de Heere daartoe geroepen heeft, was geen keizer of koning, geen grote of machtige der aarde, geen wereldbekende wijsgeer of geleerde, zelfs geen vermaarde professor, doch maar een eenvoudige monnik van hoegenaamd geen bekendheid. Het was een gewone Augustijnse monnik, zoals er zovelen waren, die destijds onopgemerkt en onbekend hebben geleefd. Deze nu bestemde de Heere om wat groots en heerlijks te verrichten.

Een klein middel, maar met grote gevolgen

In eenvoudigheid des harten sloeg de monnik Maarten Luther dan ook in de avond van 31 oktober 1517 de 95 stellingen aan de slotpoort van Wittenberg. Hij had er niet het minste besef van wat dit over hemzelf zou brengen, en ook niet wat het in de wereld uit zou werken. Hij sloeg zijn stellingen aan de slotpoort in volle geloofsovertuiging, als een krachtig protest tegen de goddeloze praktijken van romes aflaathandel en tegen de verwording van het Christendom en de Christelijke religie zoals deze in romes kerkleer tot uiting kwam. Hij overzag niet en kon ook niet overzien de gevolgen van zijn hamerslagen. Hij heeft daar trouwens ook niet naar gevraagd en zich daarover ook niet bekommerd. Wat Luther deed, dat heeft hij van Godswege moeten doen. De onwederstandelijke almacht van de genade

Gods heeft hem daartoe gedreven en gebracht. De Heere heeft hem gebruikt om tegen romes gruwelijke dwaalleer de waarheid te dienen en heeft tevens in hem een voorbeeld gesteld dat Hij Zich van kleine en geringe middelen bedienen kan en ook vaak bedient om grote en machtige dingen ten uitvoer te brengen. Ja, wanneer Hij een werk verricht, werkt Hij steeds tot Zijn eigen eer, opdat het openbaar worde dat het verrichten van grote daden niet afhankelijk is van het menselijk kunnen of willen, maar van de almacht en genade Zijner sterkte. Dit komt in Luthers eenvoudige en schijnbaar zo geringe daad ook helder en klaar aan het licht. Van welke kant ook bezien, er heeft toch wat ontzaglijk groots plaatsgegrepen in Luthers protest aan de slotpoort van Wittenberg. Daardoor kwam een zeer groot deel van de wereld in rep en roer.

Gruwelijke vervolgingen barstten los

Luthers protest klonk veel verder dan in Wittenberg en omgeving. Het heeft dan ook maar kort geduurd of romes inquisitie trad op de meest barbaarse wijze, niets en niemand ontziende, tegen Luther en zijn aanhangers op. Vrijwel door heel Europa ging het edele martelaars-bloed bij stromen vloeien. Te vuur en te zwaard, met rad en galg en met allerlei gruwelijke, weerzinwekkende middelen werd eenieder, zelfs op verdenking romes kerkleer ontrouw te zijn, vervolgd, waarbij de vervolging zich op het hevigst keerde tegen degenen die tegenover romes werkheiligheid de leer der vrije genade beleden. Kinderen noch vrouwen werden bij de vervolging ontzien. Levend verbrand, levend begraven, levend verdronken, waarbij men in een stevige zak, vast toegesloten, in het water geworpen werd. [Zo] zijn er velen de dood ingedreven. Zo verging het duizenden en nog eens duizenden die op de brandstapel en op het schavot om het leven gebracht werden.

Reeds in 1523 werden te Brussel op de markt twee Augustijnse monniken, omdat zij Christus als de volkomen en algenoegzame Zaligmaker beleden, nadat hun de monniksklederen waren uitgetrokken en zij in een soort van duivelsgewaad gestoken waren, aan de schandpaal gebonden en verbrand; wier laatst hoorbare woorden waren: 'Wij loven U, o God, wij prijzen Uwe Naam', nadat zij tevoren de vrije genade Gods verheerlijkt hadden. Aan wier verbranding Luther, die hen twee edele kleinodiën van Christus noemde, een lied gewijd heeft.

Het zaad der kerk

Het martelaarsbloed werd het zaad van de kerk. De historie meldt dat er onder de bloedgetuigen kinderen Gods waren [die] blij en vrijmoedig ter dood gingen alsof zij ter bruiloft of naar een heerlijk of blij feest zouden gaan, die ter dood gaande psalmen en lofzangen zongen en het volk in hun religie onderwezen. Vermanende van de roomse kerk te wijken, verklarende de roomse kerk voor een antichristelijke kerk en voor een moordkuil, de paus voor een antichrist en alle middelen gebruikten om het volk van de roomse kerk af te trekken en hen voor haar dolingen, als het venijn der zielen, zich te doen wachten. En [daar er] hierdoor en door andere middelen dagelijks meer en meer tot [de nye] religie gebogen en van de roomse kerk afgetrokken werden, zo werd de vervolging ook dagelijks groter en groter.

'Ketters' ook in ons land zwaar verdrukt

De vervolging zou zich al heel spoedig tot ons land uitstrekken. Reeds in 1525 werd Jan de Bakker, de pastoor van Woerden, oud 26 jaar, te 's-Gravenhage als ketter verbrand, die te midden van vuur en vlammen op de brandstapel getuigde: "De dood is verslonden in de overwinning van Christus".

In 1540 werd in ons land een plakkaat afgekondigd waarin bepaald werd dat aan ketters de beschikking over hun goederen ontnomen werd. In 1544 werd het vluchten uit ons land hun zoveel als maar even mogelijk was, belet. In 1559 werden de aanbrengers met de helft van de bezittingen van de ketters beloond, wanneer deze veroordeeld werden. Bij de komst van Alva [1567] in ons land hebben zeer velen moeten vluchten, inzonderheid naar Emden, welke stad deswege de herberg van Gods Kerk is genoemd. In 1572 was het zó benauwd met de toekomst van ons land gesteld dat het reddeloos werd geacht.

Ten besluite

In een bange strijd van tachtig jaren is het [echter] - dankzij 's Heeren goedheid, in weerwil van het vreselijke woeden van de inquisitie en van haar wrede vervolgingen, daarin door het destijds zo machtige Spanje gesteund - aan romes kerk niet gelukt de Reformatie hier te lande te onderdrukken. Dit alles is van zo grote betekenis dat het ons ten zeerste past Gods weldaden op de Hervormingsdag te gedenken.

(vermoedelijk) Ds. P. Zandt

Overgenomen uit: De Banier van 3 november 1960 (herspeld en tussenkopjes geplaatst)

Dit artikel werd u aangeboden door: In het spoor

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 oktober 2011

In het spoor | 56 Pagina's

De Hervormingsdag

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 oktober 2011

In het spoor | 56 Pagina's