Aan Eclesiophilus.

Het volgende artikel is van den Hoofd-redacteur van de Roeper, Ds. Engelberts. 

Waarde Vriend!

Gij hebt stellig wel de stukken gelezen die in zake de vereeniging van de Doleerenden en de Christelijke Gereformeerde Kerk geschreven zijn en «concept-acten» worden genoemd. Die acten zijn in het geheel in No. 4 van ons blad opgenomen. Welke de indruk is die deze stukken op mij hebben gemaakt, wil ik gaarne mededeelen.
Het eerste wat ik na de lezing tot mijzelve zeide was: het is zoo duidelijk als tweemaal twee vier, dat dit alles door Dr. Kuyper is gemaakt. Het is alles zijn werk en vrucht van het eenmaal opgevatte plan van kerkhervorming. De Synoden en gemeenten hebben weinig meer te doen dan aannemen wat een genie als Dr. Kuyper aangeeft.
Toen ik alles had gelezen was ik werkelijk vermoeid en schepte ik eens adem. Wat lange stukken ; wat een vloed van woorden. Ik dacht aan den schilder die een beeldtenis van koning Jakobus had gemaakt maar er zooveel bloemen over schilderde dat er van de beeldtenis weinig meer zichtbaar was. Kon de zaak waarover liet ging niet met de helft minder woorden zijn gezegd? Zou de duidelijkheid daardoor niet hebben gewonnen? Nu ontbreekt er nog al wat aan.
Welk een omslag! Straks komen deze stukken bij de kerkeraden en de gemeenten. Dan moeten zij daar onderzocht en overwogen worden. Daarop moet geantwoord en dit antwoord moet eene beslissing inhouden over de toekomst der gemeente.
Menig ouderling, vooral in vacante gemeenten, heeft al gezegd: «Ik begrijp er zoo weinig van. Ik weet niet wat dit of dat beteekent, of wat er achter zit.» Toch moeten deze broeders uit dien vloed van woorden de zaak gaan opvisschen, en is dit geschied, dan nog eens gaan vragen wat beteekent dit? Waarom dan toch dien woordenvloed? Waarom dien diplomatiken stijl? Sommige” menschen rekenen zoo weinig met de menschen in het werkelijke leven, als zij op de studeerkamer zijn.
Waren de zaken met minder woorden en duidelijker gezegd, dan konden de stukken de helft korter zijn en dus gemakkelijker te behandelen. Maar zij zouden nog korter kunnen zijn indien er veel was uitgelaten wat geheel onnoodig was er in te staan.
Waarom er in opgenomen dingen waarover in het geheel geen verschil bestaat, zooals over den doop? Of die eene natuurlijke vanzelfsheid zijn als de vereeniging tot stand komt, zooals bet houden van vergaderingen. Of die geheel onnoodig zijn en letterlijk niets beteekenen, zooals de benaming der kerkelijke vergaderingen. Zoo zoude ik nog langer kunnen voortgaan. Waartoe dus al dien noodeloozen omslag; waarom de zaak der vereeniging niet zoo eenvoudig mogelijk gemaakt? Ja, waarom toch?
In al die stukken is het artikel op artikel. Als ik nu daarbij denk aan al de resolutiën, de voorschriften en artikelen die vroeger op het congres en convent aangenomen zijn, en dus zie hoe alles gereglementeerd en geartikuleerd werd, waar alles nog maar tijdelijk was, wat zal het dan toch worden als de eerste Synode na de vereeniging gehouden wordt, en wat zal het op den volgenden zijn? Een foliant vol reglementen? Maar dat ligt nog in de toekomst en daarover geen zorg.
Maar bezie deze stukken nu eens ernstig en spreekt er van het begin tot het einde de geest der doleantie zooals het wordt genoemd, niet uit, zelfs tot in de benaming van de kerkelijke vergaderingen toe, hoe nietig dat ook is? Is niet alles zoo ingericht dat de Christelijke Gereformeerde Kerk moet ophouden te bestaan en moet ondergaan in de Doleerende Gemeenten die niet gemeenten maar kerken heeten. Al wat de Christelijke Gereformeerde Kerk is, wat zij heeft en wat haar lief en dierbaar is, moet zij prijsgeven: hare staatsrechtelijke plaats, hare kerkelijke indeeling, hare Theologische School, hare inrichting en benamingen. En wat geven de Doleerenden? Niemendal. Geene enkele zaak zelfs, hoe min het ook is, geen woord, Ik zal niet verder gaan voor het ooogenblik, maar ik kan niet inzien dat het van de zijde der Doleerenden oprecht met de vereeniging is gemeend. Wij moeten ons eenvoudig aan hunne denkbeelden onderwerpen.

En nu gegroet van
Uw Vriend,
N.J.E.

En op dat schrijven nu zegt Ds. W.G. Smitt, emeritus-predikant der Christ. Ger. Kerk en redacteur van de Boodschapper (in no, 9 van 2 Maart j.l.):

«Waar moet het heen, als op zulk een manier de vereeniging wordt tegengewerkt? Wij willen, o zoo gaarne, ieders gevoelen met waardeering aanhooren, maar het is toch niet zedelijk geoorloofd alles neer te schrijven. Er dient toch ernst en waarheid in ons optreden te heerschen. En allermeest mag dit geëiseht worden van wie zich geroepen achten week aan week het publiek voor te lichten!»

Nog eens, het is de emeritus-predikant der Christ. der. Kerk, Ds. Smitt, die aldus boodschapt. ‘t  Is niet zedelijk geoorloofd alles te schrijven, zegt hij.
Wij willen ZEew. beleefd verzoeken eens na te denken over de vraag, of wel zedelijk geoorloofd is alle belangen der Christ. Ger. Kerk in geheime vergaderingen (met de tegenpartij) te behandelen en daarmede met zooveel willekeur om te springen als de doleerende concept-acte openbaart!
«Er dient toch ernst en waarheid in ons optreden te heerschen!» Moest Ds. Smitt zich niet schamen, een man als Ds. Engelberts, die reeds jarenlang in onze bladen zich een warm strijder voor de Christ. Ger. Kerk toonde, door die uitdrukking de beschuldiging naar ‘t hoofd te slingeren : «man! er is geen ernst en geen waarheid in uw schrijven! »  En zulke beschuldigingen publiceert de Emeritus-predikant der Christ. Ger. Kerk Ds. Smitt…. zonder eenig bewijs niet slechts, maar met de bewijzen van het tegendeel voor zich! Wij althans zien niets dan heilige ernst en zuivere waarheid in ‘t schrijven van Ds. E.!
Eerst als Ds. Smitt van den Heere leert met wat meer ernst en met veel meer waarheid de Christ, Ger. Kerk te moeten verdedigen tegen den aanslagen dergenen, die haar sinds 1886 zoeken te vernietigen, zullen wij over deze dingen weer met ZEerw. onderhandelen. Tot zoolang lezen wij het doleerend blad de Boodschapper niet meer !

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen