«Memorie van Toelichting.» (XII - Slot)

Na het vóór en het tegen van de drie hoofdpunten, waarover de Memorie handelt, te hebben omschreven, zeggen de opstellers in het «Slotwoord,» aan de Memorie toegevoegd, dat niemand de onderstelling gewaagd zal noemen, dat de concept-acte verworpen wordt. Vervolgens bieden zij den Christ. Geref. Kerkeraden tien breed omschreven punten ter overweging aan, als antwoord op de vraag, wat als Modus Vivendi, bij eventueele verwerping der concept-acte, naar hun oordeel overweging verdient. Wij zullen thans niet over elk dier punten in ‘t bijzonder spreken. Zoo noodig, hopen we dit later te doen. Ditmaal wenschen we alleen op te merken, dat de algemeene indruk hiervan verre van gunstig is- In No. 28 van de Bazuin verklaarde de Redactie van dat blad het volgende: «Dit concordaat heeft ons werkelijk verbaasd .... Wij zonden de acte van combinatie de voordeur uitdrijven en, onder den naam van concordaat, de achterdeur weêr inlaten.» Het oordeel van Dr. Kuyper hierover lazen we in de Heraut van 13 Oct. ‘89. «Over dit belangrijke voorstel,» zegt Dr. K., «kunnen we kort zijn. Het is een goed woord als schoone proeve van den nobelen zin, die deze mannen bezielde, om de zaak der vereeniging niet te laten rusten, maar steeds levendig te houden. Toch kan het o. i. gelijk het daar ligt tot geen praktisch resultaat leiden.» En waarom niet?
«Combinatie tusschen plaatselijke Kerken,» zegt Dr. K. «is mogelijk, als er vooraf in meerdere vergaderingen eenheid is verkregen, en als beide vrij van onnatuurlijke banden zijn. Dan, maar ook dan alleen. Zoolang dus het samenkomen in meerdere vergadering niet is verkregen en de Christ. Geref. Kerken nog aan het reglement van 1869 zijn gebonden, gaat de combinatie niet. Ze zou dan niet tot verbroedering maar tot verbittering leiden; want natuurlijk als men gecombineerd leeft en arbeidt, rijzen er allerlei moeielijkheden, die anders niet voorkomen; maar de meerdere vergadering, die ze dient op te lossen, ontbreekt.
Ten volle waardeerende, wat in dit voorstel geboden wordt, en den broederen dankzeggende voor hun uitnemende bedoeling, kunnen we niet anders inzien of dit voorstel zal voorstel blijven».
Voorstellen op papier te maken, en voorstellen in practijk te brengen, zijn twee. Wie in de practijk zich beweegt, en de werkelijkheid der dingen dagelijks van nabij kan bezien, zal met ons en met velen toestemmen, dat het uiterst moeilijk, zelfs gevaarlijk is, om in deze zoo gewichtige en omvangrijke aangelegenheid voorstellen te doen. Naar het ons voorkomt, wordt voortdurend ééne zaak te veel uit het oog verloren, nl. dat eene kerkelijke vereeniging wel groeien kan, maar niet gesmeed kan worden.
Drijven en jagen zal steeds verder van het doel, dat men beoogt te bereiken, afvoeren. Of men al beweert, dat kerkelijke gedeeldheid zonde is, — of men al spreekt over doorwerking van Gereformeerde beginselen, — of men al veel leemten en gebreken hier, en vele inconsekwenties dáár meent aan te kunnen wijzen, wat baat dit alles ?
Nog vele en groote vergaderingen kunnen gehouden, nog groote finantieële offers ten gevolge daarvan aan ons volk gevraagd worden, zonder het gewenschte doel ook maar iets nader te komen. Zal het in zake «vereenigen» ernst zijn, dan is het eene eerste vraag aan hen tusschen wie men vereeniging verlangt, of er bij dezen wederzijdsche behoefte aan elkander wordt gevoeld, — of men het op de kardinale punten met elkander eens is, — of er blijken zijn, dat de Heilige Geest in de harten werkt, en of een wederzijdsch bidden en smeeken wordt waargenomen. Christus is de Koning zijner Kerk. Zooveel is oyer de verlooching van Christus koningschap in betrekking tot het reglementair genootschap gezegd ; doch laat ons toezien, broeders ! dat wij, zoomin in negatieven als in positieven zin, onzen eeuwigen Koning, over Sion gezalfd, verloochenen.
Eer men wil samenkomen met wetten en reglementen, — éér men synodes houdt en concept-acte’s opstelt, — éér men over een concordaat of over een Modus Vivendi verder gaat disputeeren en argumenteeren, wenschten wij, als er van meerdere samenkomsten zal sprake zijn, dat men uitsluitend tot bidden en smeeken kan samenkomen, — niet werktuigelijk, maar door Gods Geest bewerkt en gedreven. In reine liefde, in blanke oprechtheid, waar voor God en voor de menschen! Daartoe krachtig en naar den Woorde Gods te zijn opgewekt aan het slot der Memorie, zou ons zoo gunstig hebben gestemd, als nu den indruk, uit het slotwoord verkregen, en over geheel de conceptacte, uiterst ongunstig is. Met de bede, dat de Heere zich over ons en over ons arme volk moge ontfermen, leggen wij de Memorie van Toelichting met een bezwaard hart ter zijde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen