HATTEM GAAT EEN PIECK-FIJN STADJE WORDEN

U kent ze vast wel: de gezellige, romantische en sfeervolle prentjes van Anton Pieck. Ze prijken op geboorte- en nieuwjaarskaartjes, op schoolwandkaarten en postpapier. En niet te vergeten in de boeken die uitgegeven zijn.

Hoewel Anton Pieck veel heeft geëxposeerd, heeft hij nog geen permanent onderkomen voor zijn unieke tekeningen. Men gaat de originele Pieck-collectie nu verzamelen in een museum. Dit museum krijgt een plaats in het pittoreske plaatsje Hattem. Waarom nu juist dit vrij onbekende IJsselstadje? Temeer daar ook grotere plaatsen als Haarlem en Dordrecht hun poorten voor deze unieke verzameling met alle plezier wilden openen.

De familie Pieck heeft gewikt en gewogen en kwam tot de conclusie dat Hattem het best aan de „eisen" voldeed. De eisen waren niet zo zwaar: de sfeer die het dorpje of het plaatsje ademt moet overeenkomen met de illustraties die Anton Pieck tekent. Wat geeft Hattem nu z'n speciale Pieck-sfeer? We zullen wat ingrediënten opdienen, aan u de taak om te proeven.

Historie
Hattem is een zeer oud stadje, waarvan voor het eerst in het jaar 891 melding werd gemaakt. Het was toen niet meer dan een nederzetting van een aantal gezinnen. Waarschijnlijk doordat de IJssel een andere bedding koos, werd deze nederzetting gedwongen te verhuizen naar wat nu de huidige binnenstad is.

In 1299 verleende Reinout I, graaf van Gelre, stadsrechten aan Hattem. Bijna honderd jaar later kreeg Hattem een stadsmuur, een aantal poorten en een gracht. Het werd een echt vestingstadje. Veel van dit verleden is nu nog terug te vinden. In het begin van de 19e eeuw schonk hertog Willem van Gelre „de Hoenwaard". Dit was een algemene, buitendijkse weide, die ook nu nog als zodanig gebruikt wordt. De Hattemer boeren waren er erg gelukkig mee, omdat ze nu hun koeien dichtbij huis konden laten grazen. (De boeren zaten immers zoals alle burgers binnen de muur.)

Door uitbreiding en ontwikkelingen op het gebied van de landbouw werden de boeren langzamerhand gedwongen hun boerderijen te verplaatsen vanuit de binnenstad naar de buitendijkse landerijen. Vandaar dat er nu ook geen enkele boerderij meer in de Hattemse binnenstad staat. De stadskern kreeg de functie van winkelcentrum.

Kerk
We maken een rondwandeling door de stad en beginnen in het hart: de Ned. Hervormde Kerk met daarnaast de stadspomp. De kerk dateert uit de 13e eeuw. De toren is al meer dan 700 jaar oud en in Romaanse stijl gebouwd. Vanuit de galmgaten hebben we een prachtig uitzicht over de stad met haar buitenwijken.

Voor de orgelliefhebbers is er in de zomermaanden elke woensdagmiddag om 13.30 uur een kort marktconcert. Het orgel wordt dan bespeeld door ervaren organisten. We lopen verder over het Kerkplein, met leuke huisjes en prachtige geveltjes en komen bij het Daendelshuis. Hierin is de patriot Daendels geboren. Dit huis heeft een mooi vooraanzicht met een zgn. muizetandlijst.

Sfeer
Verder dwalend langs de resten stadsmuur, genietend van een riant uitzicht op de „Hoenwaard", waar de koeien in alle rust grazen, komen we langs een fontein en een grappig theekoepeltje boven op de muur. Al wandelend komen we dan bij het Daendelspoortje; hierdoor moet deze patriot na de strijd tegen de Prinsgezinden gevlucht zijn.

Wanneer we door dit poortje gaan belanden we weer op de markt en bekijken daar het onlangs gerestaureerde stadhuis. Met ons linkeroog zien we dan de Dijkpoort al. Hierin is een bakkerijmuseum gevestigd. Wanneer je al die leuke figuren van koek bekijkt en de lucht die er hangt ruikt, loopt het water je in de mond. En al zou er binnenin niets te zien zijn, het is toch de moeite waard om eens omhoog te klauteren langs de steile trap en de spinnen.

Door de nissen ontvouwt zich een prachtig vergezicht over de IJssel richting Zwolle. We gaan verder onderlangs de wallen en langs de grachten molenwaarts. Molen „De Fortuin" is een 131 jaar oude achtkante stellingmolen op een gemetselde voet. De molenaar in vroeger tijden was ongetwijfeld het wandelende nieuwsblad van Hattem; hij kon iedereen vertellen wie boodschappen ging doen, want de molen staat aan het begin van de winkelstraat.

Voordat we een winkelstraat ingaan maken we kennis met de leeuw die op een pomp de binnenstad bewaakt. Water geeft hij niet meer; dat hoeft ook niet, want zelfs in dit Pieck-stadje is de waterleiding in alle huizen binnengedrongen.

Streekmuseum
En dan, niet te vergeten, het Streekmuseum, waar iedere inwoner van Hattem trots op kan zijn. Het springt er zo maar uit: een wit gebouw tussen grauwe buurhuizen. Hier vinden we een 19e eeuwse boerenkamer, de klederdracht van de Noord-Veluwe, geologische vondsten en schilderijen van een bekende inwoner van Hattem: J. Voerman, die de IJssel vaak als onderwerp voor zijn schilderijen nam.

In dit museum moet ook de verzameling van Anton Pieck opgeborgen worden. De plannen zijn al in een vergevorderd stadium. De gemeenteraad besliste onlangs positief over de plannen. VVV-directeur Satink is erg in zijn sas met deze ontwikkeling: „Hattem is nu op weg om een gezellig museumstadje te worden, wat vooral de middenstand toejuicht. Ik was trouwens helemaal niet bang dat het niet door zou gaan, want men vindt het veel te leuk. Het was alleen maar een kwestie van met geld op tafel komen, en ik was niet bang dat dat niet zou gebeuren.''

Dik tevreden
Nu alles in een vergevorderd stadium verkeert, zijn Pieck, z'n zoon Maria en de uitgever dik tevreden met het bereikte resultaat. Anton Pieck voelt zich in Hattem thuis. Hij ziet het stadje met een schildersoog en wie zijn tekeningen kent, proeft dat de sfeer overeenkomt. Het hoekje bij de molen bijvoorbeeld zou zo op het papier gezet kunnen worden, net als de Dijkpoort, ook een schilderachtig object.

Het is de bedoeling dat niet alleen prenten en tekeningen in het museum Anton Pieck vertegenwoordigen, maar er zal ook een verzameling keramiek en oud glas van hem tentoongesteld worden. Centraal in het gedeelte zal een grote antieke drukpers komen te staan, waarop Pieck zelf zijn werk drukte.

Terechte keus
Hoewel de vrouwen in Hattem over het algemeen volgens de laatste mode gekleed gaan en de mannen hun hoofddeksel allang in de kast opgeborgen hebben is er in dit stadje, zij het met enige moeite, wel iets van de Pieckeriaanse sfeer terug te vinden. De huizen zijn er (gelukkig) niet zo bouwvallig als in Piecks prenten, waar elke muur voornamelijk uit scheuren lijkt te bestaan, maar als het gaat over de aanwezigheid van historische bouwwerken dan is de keuze van Hattem als Pieckstad zeker terecht.

Openingstijden van de musea:
• Bakkerijmuseum: iedere zaterdag van 9.30 tot 16.00 uur
• De Dijkpoort: iedere zaterdag van 9.30 tot 16.00 uur
• Molen „De Fortuin": na overleg met VVV (tel. 05206-43014).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen