Kerstfeest vieren

Wij vinden in de Heilige Schrift nergens het uitdrukkelijk bevel om het Kerstfeest te vieren. Integendeel, gedurende de eerste eeuwen van het bestaan van de christelijke kerk was het in het geheel niet de gewoonte. Pas in de loop van de 4e en 5e eeuw is de viering van het Kerstfeest vrij algemeen in de kerk ingevoerd, hoewel er delen van de kerk zijn geweest, die het nooit hebben willen vieren. En dat niet zonder reden.

Het schijnt dat het Kerstfeest gediend heeft ter vervanging van een heidens lichtfeest, het zogenaamde „Natalis in victi", het feest van de onoverwonnen zon. Alleriei gebruiken die met de viering van dit feest gepaard gingen bleven in zwang of werden ingevoerd.

Waarschijnlijk is de kerstboom en de drang om alles te veriichten, terug te voeren tot dit oude heidense feest. Want in de Bijbel vindt men van al deze zaken niets. In de loop van de eeuwen werd het Kerstfeest steeds meer verwereldlijkt. Vaak ging het gepaard met eet- en drinkgelagen en allerlei werelds vermaak.

Afgeschaft
Het is dan ook geen wonder dat onze Gereformeerde vaderen zich fel gekant hebben tegen de viering van het Kerstfeest op deze wijze. In Genève werd het niet gevierd. De synode van Dordrecht van 1574 besloot het volk tegen de viering van het Kerstfeest te vermanen en op de zondag voor Kerstmis te doen preken over de geboorte van Christus.

Ook de synode van Dordrecht van 1618/19 verzette zich tegen de viering van het Kerstfeest, vanwege de ontstellende misbruiken, die ermee gepaard gingen. Verschillende van onze oude schrijvers, met name Voetius en Van Lodensteyn, waren fervente tegenstanders. Ook in onze tijd zijn er nog kerken die het Kerstfeest niet vieren, maar als een „werelds" feest van de hand wijzen. Met name de Free Presbyterian Church of Scotland viert de christelijke feestdagen niet omdat dit nergens in de Schrift geboden wordt.

Terecht?
Als we zien op de ontzettende verwereldlijking van het Kerstfeest en de droevige misbruiken die ermee gepaard gaan, ook in onze tijd, zijn we geneigd hén die de viering van het Kerstfeest willen afschaffen, gelijk te geven.

Maar toch mogen we ons ook eerlijk afvragen: sluit het misbruik het rechte gebruik uit? Kan er op zichzelf bezwaar tegen zijn om op bepaalde dagen van het jaar bijzondere nadruk te leggen op de grote wonderen Gods in de heilsfeiten geopenbaard? En is er groter wonder denkbaar, dan dat God Mens wilde worden? Dat Hij de wereld alzo lief gehad heeft, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft? Groter wonder is immers niet denkbaar, dan dat God Zich in Christus toebuigt naar een wereld verloren in zonde en schuld.

Dat wonder moeten we niet alleen op de Kerstdag beleven, maar dat moet elke dag van ons leven groter worden. En dat is wel een zeker gevaar van onze christelijke feestdagen, dat de grote heilsfeiten worden gereserveerd voor de betreffende dagen en de rest van het jaar weinig aan bod komen. Men vindt het vreemd als er in de zomer over de geboorte van Christus gepreekt wordt.

Gelukkig dwingt een getrouwe behandeling van onze Heidelbergse Catechismus er toe dit ook op andere data te doen. Dit moet echter vaststaan, en dan is de viering van het Kerstfeest geoorloofd en heilzaam, dat het ons moet gaan om de beleving van die grote verborgenheid der godzaligheid: „God is geopenbaard in het vlees." De geboren Koning moet in het middelpunt staan.

Waarschuwing
Daarom moeten we ernstig waarschuwen tegen alles, wat het zicht op de geboren Koning kan verduisteren. Ook in onze kringen dringt de wereld op. Als men het ware mist, zoekt men surrogaat. Dan denken we Kerstfeest te vieren met bomen, kaarsjes, wat sfeer en romantiek. En als deze dingen er niet bij zijn, is het voor ons gevoel geen Kerstfeest.

Maar al deze dingen zijn niet uit God, maar vinden hun oorsprong in het heidendom. Daarom vindt men ze overal. In de kroegen, de balzalen, maar ook helaas in vele kerken, tot in onze huiskamers toe. Daarom worden er allerlei aktiviteiten georganiseerd, waar men het woord „Kerst" voorzet.

Maar voor Hem, Die arm werd om velen rijk te maken, is geen plaats. En overal, waar het ook is, hoe mooi het ook lijkt, waar voor Hem geen plaats is, wordt geen Kerstfeest, d.i. Christusfeest gevierd. Overal waar voor Hem geen plaats is, wordt het („vrome") vlees gestreeld en Gods Geest bedroefd. Ook al wordt het „ere zij God" op de lippen genomen en zingt men „vrede op aarde".

Hoe dan wel?
We leven weer naar het Kerstfeest toe. Hoe? De kinderen denken misschien al aan de vele Kerstfeestvieringen en de boekjes die ze krijgen. En de ouderen? Misschien al vele malen Kerstfeest gevierd en toch nooit echt? Want echt Kerstfeest, Christusfeest, wordt het pas als Hij geboren wordt in ons hart, gestalte krijgt in ons leven.

De komst van Christus laat ons immers zien de ontzaglijke diepte van onze verlorenheid en schuld, de vreselijke kloof die er gaapt tussen God en onze ziel. Er zal plaats komen voor Christus als we daar iets van gaan beleven. Dan wordt het Kerstfeest ontdaan van alle sfeer en romantiek, die we zelf maken. Als die gapende afgrond van onze verlorenheid en schuld zich voor ons zielsoog ontsluit, zijn we met kunstlicht niet meer tevreden. Als de smart ons hart verscheurt, tegen God gezondigd te hebben, ontstaat de levende schreeuw naar het Licht zo groot, zo schoon, gedaald van 's hemels troon.

Dan wordt het ware adventsveriangen geboren. Dan zal het zeker Kerstfeest, Christusfeest worden. Als Hij dan gaat schijnen in de inktzwarte nacht van onze verlorenheid, in al Zijn schoonheid en heerlijkheid; als Hij die nacht en duisternis verdrijft, omdat Hij uit eeuwige liefde onderging in die inktzwarte nacht van onze verlorenheid; als we dan door Hem, iets van die vrede met God mogen ervaren, die alle verstand te boven gaat, dan welt de aanbidding en verwondering op uit uw door schuldbesef gebroken en verslagen hart.

Dan wordt het pas echt Kerstfeest, Christusfeest. Dan gaat het om Hem. Zo wens ik al onze lezers een gezegend Kerstfeest!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen