Verschil tussen wet en werkelijkheid: 30 km/u

De meeste moderne auto's rijden bij 130 km/u zuiniger dan auto' s van tien jaar geleden bij 100 km/u, zegt de KNAC. Opheffen dus, die maximumsnelheid op autosnelwegen. Ze staat niet alleen in die mening, maar ook de tegenstanders van opheffing roeren zich flink.

Tien jaar geleden, op 6 februari 1974, werd de snelheidslimiet van 100 km ingesteld uit het oogpunt van energiebesparing, maar uit veiligheidsoverwegingen is deze maatregel tot op heden van kracht gebleven. In het begin hield men zich keurig aan de maximum snelheid, maar toen de benzine weer rijkelijk ging stromen werd deze bepaling aan steeds meer laarzen gelapt.

Onlangs kwam een eventuele verhoging van de maximum snelheid iets dichterbij toen de minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Smit-Kroes, een onderzoekje liet uitvoeren naar welke wegen voor een hogere snelheid in aanmerking zouden kunnen komen. Een gesprek met de Tweede Kamer maakte echter al snel duidelijk dat een verhoging van de snelheidslimiet op autosnelwegen er voorlopig nog niet in zat: politiek niet haalbaar, zoals dat heet.

Ondertussen gaat de discussie over dit hete hangijzer echter onverminderd door.

Veilig verkeer
Eén van de felste tegenstanders van een eventuele verhoging is Veilig Verkeer Nederland. Tegenwoordig is de maximum snelheid 100 km/u, maar veel mensen rijden 120 of 130, zegt VVN. Wanneer je nu de maximum snelheid verhoogt tot 120 km/u, is de kans heel groot dat velen 140 of 150 gaan rijden. En een hogere rijsnelheid betekent automatisch ook een hogere botssnelheid, en dus grotere schades en zwaarder letsel.

Bovendien zal bij een verhoging van de maximum snelheid de spreiding tussen de gereden snelheden veel groter worden. Net als nu zullen er mensen zijn die de voorkeur geven aan 80 km/u, en ten opzichte van degenen die sneller rijden zorgt dat voor veel grotere snelheidsverschillen dan nu het geval is. Die verschillen in snelheid maken het verkeersbeeld onrustiger en gevaarlijker.

Een derde argument van Veilig Verkeer Nederland is het zogenaamde uitstralingseffect van een hogere snelheid op de autosnelweg. Iemand die net met 130 km/u van de snelweg afkomt, zal niet veel zin hebben 80 km/u te gaan rijden op een gewone tweebaansweg. Ook op tweebaanswegen zal dus harder gereden gaan worden, terwijl op zulke wegen hoge snelheden nog veel gevaarlijker zijn dan op autosnelwegen.

Huichelarij
Lijnrecht tegenover de opvatting van Veilig Verkeer Nederland staat de mening van de KNAC (Koninklijke Nederiandse Automobiel Club), die onomwonden stelt: maximum snelheid = maximum huichelarij. Als een bepaalde wettelijke maatregel zo massaal overschreden wordt als nu met de 100 km/u het geval is, is dat een duidelijke aanwijzing dat men die maatregel ongeloofwaardig vindt. Het toch handhaven daarvan is niet alleen hypocriet, maar ook dom, stelt de KNAC.

Het heeft namelijk een zeer ondermijnend effect op de naleving van andere verkeersregels. Het groeiend aantal roodlichtnegeerders is daar wellicht het meest sprekende voorbeeld van. En wie gelooft nog het maximum-snelheidsbord dat bij onveilige weggedeelten is geplaatst? Het argument van de energiebesparing gaat ook niet meer op, want de auto's zijn in de loop der tijd stukken zuiniger geworden.

De meeste auto's van nu rijden bij 130 km/u zuiniger dan de auto's van 10 jaar gelden bij 100 km/u, aldus de KNAC.

ANWB
Ook de ANWB is voor een verhoging van de maximum snelheid op autosnelwegen, al is men tegen een volledig vrijgeven van de snelheid, zoals in West-Duitsland het geval is. Het beste is een snelheidslimiet van 120 km/u, want de verschillen in snelheid mogen niet te groot zijn. Vooral auto's die extreem hoge snelheden rijden zijn gevaarlijk; die moeten eruit gehaald worden. Maar dan moet zo'n snelheidslimiet wel gehandhaafd worden.

Op dit moment is het handhaven van de maximum snelheid vrijwel onmogelijk, omdat er gewoon veel te veel overtreders zijn. De politie is niet in staat overal controles te houden en bovendien zou ook de justitie het werk niet meer aankunnen wanneer iedere snelheidsovertreder geverbaliseerd werd.

Een maximum snelheid van 120 km/u daarentegen zou wél door de politie gehandhaafd kunnen worden en dus ook veel geloofwaardiger zijn. Dan heb je weer een wet met handhaving die zinvol en normaal is, aldus de ANWB.

De politie
Wat zegt de politie er nu zelf van? Bij de Algemene Verkeersdienst van de Rijkspolitie in Driebergen houdt men zich een beetje op de vlakte. „De politie heeft tot taak de wettelijke bepalingen te handhaven die op een democratische manier tot stand zijn gebracht," heet het daar officieel.

Maar bij wat dieper navorsen blijkt toch dat men met de 100 km/u niet helemaal gelukkig is. „Het feit dat die wettelijke maatregel zo massaal overschreden wordt en dat je daar als politie vrijwel niets aan kunt doen, is erg frustrerend," zegt woordvoerder Van Dijk van de Algemene Verkeersdienst.

„Bovendien heeft degene die we op een gegeven moment wel pakken het gevoel onrechtvaardig behandeld te worden. Daar zijn we niet gelukkig mee, maar we zeggen niet dat die 100 km/u verkeerd is." De politie geeft wel toe dat er wegen zijn waar je rustig 130 of 140 kunt rijden zonder iemand in gevaar te brengen. „Maar er zijn ook ontzettend veel wegen, weggedeelten en omstandigheden waarbij het schandalig is 100 te rijden," zegt Van Dijk.

„De grote verkeersrampen die op snelwegen gebeurd zijn, hadden ook niets te maken met 100 km/u; daarbij werd 60 of 70 gereden. Maar onder de omstandigheden van dat moment was 50 nog teveel geweest. Snelheid is een zaak die je moet bepalen aan de hand van de omstandigheden."

Effect
 Zou een verhoging van de maximum snelheid tot 120 km/u merkbare gevolgen hebben voor de verkeersveiligheid, dat is de cruciale vraag. Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek zijn daar echter geen uitspraken over te doen. Veel mensen denken dat door de invoering van de 100 km/u limiet het aantal ongevallen sterk achteruit is gegaan, maar bij de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) zegt men dat het niet vast te stellen is of de 100 km/u enig effect heeft gehad.

Dat het aantal dodelijke ongevallen in de afgelopen 10 jaar met bijna de helft is verminderd (meer dan 3000 in 1973, 1710 in 1982), is volgens de SWOV vooral te danken aan andere maatregelen zoals de gordeldraagplicht, de helmdraagplicht voor bromfietsers, de alcoholwet, betere wegen, veiliger auto's en kleine dingen als fietsreflectoren.

De in 1974 ingevoerde maximum snelheid heeft geen zichtbaar effect gehad op het aantal slachtoffers op autosnelwegen. Waarschijnlijk maakt het heel weinig uit of de maximum snelheid nu 100 of 120 km/u is. De autosnelwegen zijn op zichzelf erg veilige wegen, waar slechts 5% van het totaal aantal ongevallen plaats vindt, terwijl ze toch 20% van de totale kilometerprestatie van de Nederlanders voor hun rekening nemen.

Dus de SWOV is niet tegen een verhoging tot 120 km/u? „Ach," zegt Wim Krop, woordvoerder van de SWOV, „wij begrijpen eigenlijk niet goed waarom men zich over deze zaak zo druk maakt. Er wordt altijd maar op die 100 km gehakt, terwijl er andere zaken zijn die veel belangrijker zijn. Bijvoorbeeld het alcoholprobleem.

Wat dat betreft zou je met niet eens zoveel moeite een beleid kunnen voeren dat de verkeersveiligheid werkelijk ten goede komt en honderden slachtoffers per jaar kan schelen. Al die tijd en moeite die men nu besteedt aan discussies over de maximum snelheid, zou men veel beter daaraan kunnen besteden."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen