Nederland van 1900-1920

Invoering van de leerplicht, de drankwet, de woningwet, spoorwegstakingen, de eerste auto's, trams en vliegmachines, elektrisch licht, de eerste wereldoorlog, mobilisatie, sociale wetgeving. . . De eerste twee decennia van onze eeuw stonden bol van veranderingen, nieuwigheden en sociale en politieke ontwikkelingen. Wat was hiervan de invloed op het alledaagse leven van de gewone man in Nederland? In zijn boek „De wereld van eergisteren" doet dr. A. van Hulzen een poging een portret te tekenen van de veelbewogen jaren 1900-1920. Veel stof hiervoor ontleende hij aan kranten en tijdschriften uit die tijd. De schrijver gaat te veel in op politieke ontwikkelingen om te kunnen spreken van een beeld van het dagelijks leven. Niettemin is het een boeiend overzicht geworden, dat vooral door alleriei ooggetuigeverslagen en lettedijke citaten vlot leest. Niet alle citaten zijn even fijngevoelig; ook toen kon er (helaas) al heel wat mee door.

Buiten of binnen
Het boek geeft vanzelfsprekend geen volledig historisch overzicht; iedereen zal er wel wat in missen. De industrialisatie, die pas toen in ons land tot ontplooiing kwam, komt er echter wel heel bekaaid af. En als het over invloed op het dagelijks leven gaat, dan maakt het nogal wat uit of je in de open lucht op het land werkt of in een bedompte, slecht verlichte fabriekshal moet ploeteren. Het boek (gebonden, uitg. Kruseman, Den Haag, prijs ƒ 29,50) is voornamelijk geïllustreerd met spotprenten van Albert Hahn, die van 1902 tot 1918 in ,,Het Volk", dagblad van de SDAP, zijn visie op het politieke gebeuren gaf, Johan Braakensiek en Louis Raemakers. Het was een tijd waarin alles anders, sneller, mooier en beter moest. Een onbekende rijmelaar verwoordde dit begin 1900 zo; ,
Geen lamp geeft thans meer licht genoeg.
Geen brandkast is meer dicht genoeg.
Geen woning is meer mooi genoeg.
Geen kellner krijgt meer fooi genoeg,
Geen spoortrein gaat meer gauw genoeg.
Geen taille is meer nauw genoeg.
Geen geldbeurs is meer vol genoeg.
Geen uitgaansdag meer dol genoeg.
Geen mode is meer dwaas genoeg.
Geen knecht is thans meer baas genoeg.
Geen onderwijs neutraal genoeg.
Geen kind is meer brutaal genoeg.
Geen werkman krijgt meer loon genoeg.
Geen reclame maakt vertoon genoeg.
Geen bruid heeft meer fortuin genoeg.
Geen kluchtspel is meer schuin genoeg.
Geen dienstmaagd is meer chic genoeg.
Geen clown is meer komiek genoeg.
Geen winkel is meer fraai genoeg.
Geen orgel maakt lawaai genoeg.
Geen sportman is meer wild genoeg.
Geen aalmoes is meer mild genoeg.
Geen meisje is thans geleerd genoeg.
Geen vrouw geëmancipeerd genoeg,
Geen dagblad heeft meer stof genoeg.
Geen straattaal is meer grof genoeg,
't is 't onvolmaakte op deez' aard.
Dat zooveel stof tot mopp' ren baart,''

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen